Özel Sağlık Kurumları Çalışanlarının Psikolojik Dayanıklılık ve Yabancılaşma Düzeyleri

Amaç – Bu araştırma ile sağlık kuruluşlarında çalışanların psikolojik dayanıklılık ve yabancılaşma algıları ölçmek amaçlanmıştır. Demografik değişkenler ile psikolojik dayanıklılık ve yabancılaşmaya arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Yöntem – Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini Başiskele ilçesinde yer alan özel sağlık kuruluşları oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi seçiminde kolayda örneklem yöntemi tercih edilmiştir. Örneklemi, ilgili sağlık duruluşlarında çalışan ve anket çalışmasına gönüllü olarak katılan 201 kişi oluşturmaktadır. Bulgular – Psikolojik dayanıklılığın alt boyutu olan kendilik algısı ile medeni durum arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bekar katılımcıların kendilik algısının evli katılımcılara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Yaş ile yabancılaşmanın alt boyutu olan sosyal izolasyon arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Tartışma – Sağlık çalışanlarının işlerini etkin bir şekilde yürütebilmeleri için psikolojik dayanıklılıklarının yüksek olması hem bireysel hem kurumsal açıdan olumlu bir durumdur. Bu araştırmada; sağlık sektörü çalışanlarının psikolojik dayanıklılıklarına ve onları izole olmaya iten yabancılaşmaya etki eden faktörler tespit edilmiştir. Ülkemizde sağlık terörünün yaşanmasını azaltacak önlemler alınmasında ilgili faktörler göz önünde bulundurularak gerekli iyileştirmeler yapılabilecektir.

Psychological Resilience And Alienation Levels of Private Health Institutions Employees

Purpose – This research was aimed to measure the psychological resilience and alienation perceptions of employees in health institutions. The relationship between demographic variables and psychological resilience and alienation was analyzed. Design/methodology/approach – Screening model was used in the study. The research population consists of private health institutions in the Başiskele district. Sampling method was preferred in the selection of research sample. The sample consisted of 201 people who work in related healthcare positions and who voluntarily participated in the survey. Findings – A significant relationship was found between self-perception and marital status, which is the sub-dimension of psychological resilience. The self-perception of single participants was higher than that of married participants. A significant relationship was found between social isolation and sub-dimension of alienation. Discussion – The high level of psychological resilience of health workers in order to carry out their work effectively is both positive and positive in terms of both individual and institutional. In this study; The factors affecting the psychological resilience of health sector employees and the alienation that pushed them to be isolated were determined. In our country, necessary improvements can be made by taking into consideration the related factors in taking measures to reduce the health terror.

PDF

___

Akkirman, A. D. and Harris, D. L. (2005), Organizational communication satisfaction ın the virtual workplace. The Journal of Management Development, 24(5/6), 397-409.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Kitapevi.
Anaş, K. (2016), Vakıf üniversitesi çalışanlarında örgütsel sinizm tutumunun işe yabancılaşma üzerine etkisi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Avey, J. B., Luthans, F. and Jensen, S. M. (2009), Psychological capital: a positive resource for combating employee stress and turnover. Human Resource Management, 48 (5), 677-693.
Basım, H. N. ve Çetin, F. (2011), Yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeği'nin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 104-114.
Block, J. and Kremen, A. M. (1996), IQ and ego-resiliency: conceptual and empirical connections and separateness. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 349-361.
Büyüköztürk, Ş. (2002), Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulama Eğitim Yönetimi, 32(güz), 470-480.
Cal, S., Glustak, M. E. and Barreto, S. M. (2015), Psychological resilience and ımmunity. Innovative Immunology, 1-20.
Cameron F. and Brownie, S. (2010), Enhancing resilience in registered aged care nurses. Australas J Ageing, 29: 66-71.
Cameron, K. Durability of human performance. https://www.thercfgroup.com/files/resources/an_introduction_to_the_competing_values_framework.pdf. (Erişim tarihi: 01 Aralık 2018).
Celep, B. (2008), İlköğretim öğretmenlerinin işe yabancılaşması (Kocaeli örneği). Kocaeli Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
Chiaburu, D. S., Thundiyil, T. and Wang, J. (2014), Alienation and ıts correlates: a meta-analysis. European Management Journal, 32(1), 24-36.
Coburn, D. (1979), Job alienation and well-being. International Journal of Health Services, 9(1), 41-59.
Çelik, E. ve Babaoğlan, E. (2017), Üniversite öğrencilerinin yabancılaşma düzeyi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 405-427.
Dağlı, A. ve Averbek, E. (2017), The relationship between the organizational alienation and the organizational citizenship behaviors of primary school teachers. Universal Journal of Educational Research, 5(10), 1707-1717.
Dean, D. (1961), Alienation: ıts meaning and measurement. American Sociological Review, 26, 753-758.
Elmas Atay, S. ve Gerçek, M. (2017), Algılanan rol belirsizliğinin işe yabancılaşma üzerindeki etkisinin ve demografik değişkenlere göre farklılıklarının incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 321-332.
Fikretoglu, D. and McCreary, D. R. (2012), Psychological resilience: a brief review of definitions, and key theoretical, conceptual, and methodological ıssues defence. R&D Canada Technical Report DRDC Toronto TR 2012-012 December
Genç, A. (2014), Psikolojik dayanıklılığın örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetine etkisi: görgül bir araştırma. Başkent Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Ghosh, S. (2017), The theory of alienation by Karl Marx and his critique of religion: an ıntrospection. European Journal of Social Sciences Studies, 2(2), 119-131.
Greenberg, E. S. and Grunberg, L. (1995), Work alienation and problem alcohol behavior. Journal of Health and Social Behavior, 36(1), 83-102.
Güğerçin, U. ve Aksay, B (2017), Dean’in yabancılaşma ölçeğinin türkçe uyarlaması: geçerlilik ve güvenilirlik analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(1), 137-154.
Güngörmüş, K., Okanlı, A. ve Kocabeyoğlu, T. (2015), Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
Ifeagwazi, C. M., Chukwuorji, J. B and Zacchaeus, E. A. (2014), Alienation and psychological wellbeing: moderation by resilience. Social Indicators Research, 120 (2). https://www.researchgate.net/publication /269820735_Alienation_and_Psychological_Wellbeing_Moderation_by_Resilience.
Jackson, S. J. (1983), The alienation of the individual from society: A social-psychological theory and cross-cultural comparison. Retrospective Theses and Dissertations. 8484. https://lib.dr.iastate.edu/rtd/8484.
Kasapoğlu, S., (2015), İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşma düzeyleri ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Yıldız Teknik Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Lin, Y.Y. (2004), Organizational identity and ıts implication on organization development. Academy of Human Resource Development International Conference (AHRD) Austin, TX, Mar 3-7, 2004, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED492427.pdf, 803-810.
Luthans, F. and Church, H. A. (2002), Positive organizational behavior: developing and managing psychological strengths, Academy of Management Executive, 16 (1), 57-72.
McManus, D. (2016), Durability of human performance. www.derrickmcmanus.com, (Erişim tarihi: 1 Aralık 2018).
Nair, N. and Vohra, N. (2010), An exploration of factors predicting work alienation of knowledge workers, Management Decision, 48(4), 600-615.
Öksüz, Y. ve Güven, E. (2014), The relationship between psychological resilience and procrastination levels of teacher candidates. Procedia - Social and Behavioral Sciences 116, 3189- 3193.
Rutter, M. (1985), Resilience ın the face of adversity. British Journal of Psychiatry, 147 (1), 598-611.
Sarıkaya, A. (2015), 14-18 yaş arası ergenlerin benlik saygısı ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki. İstanbul Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Shah, M. I. (2015), Marx’s concept of alienatıon and ıts ımpacts on human life. Al-Hikmat 35(2015), 43-54.
Shodhganga, (2018). Alienation in Karl Marx. http://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/16945/7/07_chapter%201.pdf. (Erişim tarihi: 1 Aralık 2018).
Sipahi, Ç. (2010), Sosyal bilimlerde spss ile veri analizi. İstanbul: Beta Yayınevi.
Sulu, S., Ceylan, A. ve Kaynak, R. (2010), Work alienation as a mediator of the relationship between organizational injustice and organizational commitment: ımplications for healthcare professionals. International Journal of Business and Management, 5(8), 27-38.
Sürücü, M. ve Babacanlı, F. (2010). Üniversiteye uyumun psikolojik dayanıklılık ve demografik değişkenlere göre incelenmesi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 30(2), 375-396.
Şimşek, H., Balay, R. ve Şimşek, A. S. (2012), İlköğretim sınıf öğretmenlerinde mesleki yabancılaşma, Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 53-72.
Terzi, Ş. (2008), Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 1-11.
Turgut, T. ve Kalafatoğlu, Y. (2016), İşe yabancılaşma ve örgütsel adalet. İş, güç. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 18(1), 23-46.
Tutar, H. (2010), İşgören yabancılaşması ve örgütsel sağlık ilişkisi: bankacılık sektöründe bir uygulama. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(1), 175-204.
Ülker Tümlü, G. ve Recepoğlu, E. (2013), Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 205-213.
Yates, T. M., Tyrell, F. A. and Masten, A. S. (2015), Resilience theory and the practice of positive psychology from individuals to societies. (Ed.) S. Joseph, 773-788, https://doi.org/10.1002/9781118996874.ch44
Zander, M., Hutton A. and King, L. (2010), Coping and resilience factors in pediatric oncology nurses. J Pediatr Oncol Nurs, 27, 94-108.