Örgütsel Bağlılığın Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi Örgütsel Adaletin Aracılık Rolü: İmalat İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma

Bu çalışmada çalışanların, örgütsel bağlılığının (ÖB) örgütsel vatandaşlık davranışına (ÖVD) etkisi ve bu etkide algılanan örgütsel adaletin (ÖA) aracılık rolünün araştırılması amaçlanmıştır. Ankara OSTİM Sanayi Sitesinde Makine ve Makine Ekipmanları sektöründe faaliyet gösteren 587 işletmeye web tabanlı anket formu gönderilmiş olup 53 işletmeden toplam 254 katılımcının cevapladığı anket formlarından elde edilen veriler kullanılarak analizler yapılmıştır. Yapılan regresyon analizleri ve Sobel testi sonuçlarına göre örgütsel bağlılık ile örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışını doğrudan ve pozitif yönde etkilediği belirlenmiş, ayrıca örgütsel adaletin bu ilişkideki kısmi aracılık etkisi tespit edilmiştir.

The Effect of the Organizational Commitment on Organizational Citizenship Behavior the Mediating Role of the Organızational Justice: A Research on the Manufacturing Enterprises

This study aims to reveal not only the impact of organizational commitment (OC) and organizational justice (OJ) on organizational citizenship behaviour (OCB) but also the influence of OJ on the association between OB and OCB. The findings based on analyses, which are conducted to the data collected from the firms located in OSTİM Organized Industrial Area in Ankara, demonstrate that OC and OJ have positive impact on OCB while OJ has a mediating effect on the association between OC and OCB.

PDF

___

Ackfeldta, A.L., Coote, L.V., (2005). "A Study Of Organizational Citizenship Behaviors in a Retail Setting", Journal Of Business Research, No:58 (32), 151- 159.
Allen, N. J.,Meyer, J. P., (1990). "The Measurement And Antecedents Of Affective, Continuance And Normative Commitment To The Organization", Journal Of Occupational Psychology, Vol:63, No:1
Allen, N. J., Grisaffe, D. B., (2001). "Employee Commitment To The Organization And Customer Reactions: Mapping The Linkages", Human Resource Management Review, Vol:1, Issue:3, 209-236.
Allison, B., Voss, R. S., Dryer, S., (2001). "Student Classroom and Career Success: The Role of Organizational Citizenship Behavior", Journal of Education for Business, 76 (5), 282-294.
Altınbaş, B., (2008). Örgütsel Bağlılık Ve Örgütsel Vatandaşlık Arasındaki İlişki Ve Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Tektnik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Alper, F., (2007). Çalısanların Örgütsel Bağlılıklarının Belirleyicisi Olarak Örgütsel Adalet Algılamaları: Antalya Bölgesinde Bulunan Beş Yıldızlı Otel İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Alotaıbı, A.G., (2001). "Antecedents Of Organizational Citizenship Behavior: A Study Of Public Personnel İn Kuwait", Public Personnel Management, 30(3), 363-376.
Atalay, D., (2002). Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi SBE, Afyon.
Balay, R., (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Ankara, Nobel Yayınları.
Baron,R., M., Kenny, D.A., (1986). "The Moderator-Mediator Variable Distinction İn Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, And Statistical Considerations, Journal Of Personality And Social Psychology, Vol.51, No.6,1173-1182.
Black, J.S., Porter, L.W., (2000). "Management: Meeting New Challenges", New Jersey: Prentice Hall.
Chen, Z.X., Francesco, A.M., (2003). "The Relationship Between The Three Components Of Commitment And Employee Performance in China", Journal Of Vocational Behavior, Vol. 62, Issue: 3, 490-516.
Cohen, R. L., (1987). "Distributive Justice: Theory And Research" Social Justice Research, 1(1), 19-40.
Colquitt, J.A., Chertkoff, J.M., (2002). "Explaining Injustice: The Interactive Effect Of Explanation And Outcome On Fairness Perceptions And Task Motivation", Journal Of Management, 28 (5), 591-610.
Coyle-Shapiro, J. A-M, Kessler, I., Purcell, J., (2004). "Exploring Organizationally Directed Citizenship Behavior: Reciprocity Or 'Its My Job'?", Journal Of Mangement Studies, 41(1), 85-106.
Cropanzano, R., Paddock, J., Rupp, D.E., Bagger, J., Baldwin, A., (2008). "How Regulatory Focus Impacts The Process-By-Outcome Interaction For Perceived Fairness And Emotions", Organizational Behavior And Human Decision Processes, 105, 36-51.
Foley, S., Kıdder, D.L., Powell, G.N., (2002). "The Perceived Glass Ceiling And Justice Perceptions: An Investigation Of Hispanic Law Associates", Journal Of Management, 28 (4), 471-496.
Folger, R., Cropanzano, R., (1998). Organizational Justice And Human Resource Management, Beverly Hills, Ca: Sage.
Gül, H., (2002). "Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi Ve Değerlendirmesi", Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, 44-45.
Greenberg, J., (1990). "Organizational Justice: Yesterday, Today And Tomorrow", Journal Of Management, 16(2), 399-432.
Greenberg, J., Baron, R.A., (2000). Behavior in Organizations, Seventh Edition, Prentice Hall, New Jersey.
İlsev, A.,(1997). Örgütsel Bağlılık: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
İşbaşı, J. Ö., (2000). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı: Farklı Ölçeklerin Uygulanabilirliğine İlişkin Bir Çalışma, 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 359-372.
Kenny, D., Kashy, D., Bolger, N., (1998). "Data Analysis in Socialpsychology", Editörler: Gibert, Fiske S.T., G.Lindzey., The Handbook Of Social Psychology, Springer-Verlag, Berlin, 203-227.
Ketchland, A., (1998). "The Existence of Multiple Measures of Organizational Commitment and Experience-Related Differences in a Public Accounting Setting", Behavioral Research in Accounting, Vol: 10, 112-115.
Kondratuk, B.T., Hausdorf, A.P., Korabık, K., Rosın, M.H., (2004). "Linking Career Mobility With Corporate Loyalty: How Does Job Change Relate To Organizational Commitment?", Journal Of Vocational Behavior, Vol. 65, 332-349.
Lınd, E. A., Greenberg, J., Scott, K. S., Welchans, T. D., (2000). "The Winding Road From Employee To Complainant Situational and Psychological Determinants Of Wrongful- Termination", Mayfıeld, Clifton O., Taber, Thomas D., (2010). "A Prosocial Self-Concept Approach To Understanding Organizational Citizenship Behavior", Journal Of Managerial Psychology, Vol. 25, No.7, 741-763.
Mathıeu, J. E., Zajac, D.M., (1990). "A Review And Meta-Analysis Of The Antecedents, Correlates, And Consequences Of Organizational Commitment", Psychological Bulletin, Vol.108, No.2, 171-194
Mackenzıe, Scott, B., Podsakoff, Philip, M. , Richard, Fetter, (1993). "The Impact Of Organizational Citizenship Behavior On Evaluations Of Salesperson Performance", Journal Of Marketing, 57 (1), 70-80.
Meyer, J.P., Allen, N.J.,, (1990). "The Measurement And Antecedent Of Affective, Continuance And Normative Commitment To The Organization", Journal Of Occupational Psychology, 63:1, 1-18.
Mıchael, H.J., Evans, D.D., Jansen, J.K., Haight, M.J., (2005). "Management Commitment To Safety As Organizational Support: Relationships With NonSafety Outcomes İn Wood Manufacturing Employees", Journal Of Safety Research, Vol. 36, 171-179.
Moorman, R. H., (1991). Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship?, Journal of Applied Psychology, 76, 845-855.
Moorman, R. H., (1993). The Influence of Cognitive and Affective Based Job Satisfaction Measures on the Relationship Between Satisfaction and Organizational Citizenship Behavior, Human Relations, 46, 759-776.
Ngunı, S., Sleegers, P., Denesen, E., (2006). "Transformational And Transactional Leadership Effects On Teachers' Job Satisfaction, Organizational Commitment, And Organizational Citizenship Behavior İn Primary Scholls: The Tanzanian Case", School Effectiveness And School Improvement, 17(2), 145-177.
Nıehoff, B P., Moorman, R. H, (1993). "Justice As A Mediator Of The Relationship Between Methods Of Monitoring And Organizational Citizenship Behavior", Academy Of Management Journal, 36, 527-556.
Oplatka, I.S.M., (2011). "The Components And Determinants Of Preschool Teacher Organisational Citizenship Behaviour", International Journal Of Educational Management, Vol. 25 No. 3, 223-236.
Organ, D. W., Lingl, A., (1995). Personality, Satisfaction and Organizational Citizenship Behavior, Journal of Social Psychology, 135 (3), 339-350.
Organ, D. W., (1997). Organizational Citizenship Behavior: It's Construct Clean-Up Time, Human Performance, 10 (2), 85-97.
Organ, D. W., (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Canada: Lexington Books.
Özdevecioğlu, M., (2003). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (Ocak-Haziran), 117-135.
Poyraz, K., H. Kara, S.A.Çetin, (2009). "Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisine Yönelik Bir Araştırma", Süleyman Demirel Üniversitesi Sos. Bil. Enst. Dergisi, Sayı:9, 71-91.
Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., (1994). "Organizational Citizenship Behaviors and Sales Unit Effectiveness", Journal of Marketing Research, 31 (3), 351-364.
Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Paine, J. B., Bachrach, D. G., (2000).
"Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review Of The Theoretical And Empirical Literature And Suggestions For Future Research", Journal Of Management, 26(3), 513-563.
Randall, D., (1990). "The Consequences Of Organizational Commitment: Methodological Investigation", Journal of Organizational Behavior, Vol:11, 361- 378.
Rıfaı, H.A., (2005). "A Test Of The Relationships Among Perceptions Of Justice, Job Satisfaction, Affective Commitment And Organizational Citizenship Behavior", Gadjah Mada International Journal Of Business, 7(2), 131-154.
Solmuş, T., (2004). İş Yaşamında Duygular ve Kişiler Arası İlişkiler, İstanbul, Beta Yayınevi.
Uyguç, N.,, Çımrın, D., (2004). Deü Araştırma Ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını Ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler; 1. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi; Cilt:19 Sayı:1; İzmir.
Üner M. M., Karatepe O., Halıcı, A., (1998). "Bir Hizmet Kalitesi Modeli Yardımıyla Hizmet Kalitesi, İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılık Kavramlarının Yapılandırılmasına Yönelik Bir Deneme", 6. Ulusal İşletmecilik Kongresi, Akdeniz Üniversitesi Yayını, 470-481.
Wahn, J.C., (1998). "Sex Differences in The Continuance Component Of Organizational Commitment", Group And Organization Management, Vol. 23, No.3, 256-266.
Wasti, Arzu S., (1999). Organizational Commitment in A Collectivist Culture: The Case Of Turkey, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Urban-Illionis, University Of Illionis. Williams, L.J., Anderson, S.E., (1991). "Job Satisfaction And Organizational Commitment As Predictors Of Organizational Citizenship And In-Role Behaviors", Journal Of Management, 17(3), 601-617.
Yazıcıoğlu, İ., I.G.Topaloğlu, (2009). "Örgütsel Adalet Ve Bağlılık İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama", İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt:1/1, 3-16.