MEHMET YEŞİLTAŞ, ÖMER EMRE ARSLAN, RAHMAN TEMİZKAN

İşgören Seçiminde ve Örgüt İçi İş Yaşamında Siyasi Ayrımcılık: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma

Bu araştırma, işletmelerde işgören seçiminde ve örgüt içi iş yaşamında işgörenlere yönelik siyasi ayrımcılığın var olup olmadığını işgören ve yönetici algılamalarıyla ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu kapsamda, Ankara'daki dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 407 işgörene ve 108 yöneticiye anket uygulanmıştır. Araştırmada katılımcıların demografik ve işletmeye ilişkin özellikleri frekans ve yüzde dağılımlarıyla analiz edilmiştir. Bununla birlikte, katılımcıların anketin ikinci bölümünde yer alan her bir ifadeye ilişkin görüşleri frekans ve yüzde dağılımlarının yanı sıra aritmetik ortalama ve standart sapma değeri hesaplanarak çözümlenmiştir. İşletmelerde işgören seçiminde ve örgüt içi iş yaşamında siyasi ayrımcılık yapılıp yapılmadığına ilişkin işgören ve yönetici görüşleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı bağımsız örneklemler için t-Testi, yönetici ve işgörenlerin işletmelerde işgören seçiminde ve örgüt içi iş yaşamında siyasi ayrımcılık yapılıp yapılmadığına ilişkin görüşlerinin demografik ve işletmeye ilişkin özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği, iki grup için bağımsız örneklemler için t-Testi, ikiden fazla grup için ise varyans analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada, katılımcıların her iki süreç açısından az düzeyde de olsa siyasi ayrımcılık yapıldığını düşündükleri ortaya konulmuştur. Bu bulgular ışığında, işletmelerde siyasi ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına yönelik ve ileride yapılabilecek bilimsel araştırmalara dair öneriler sunulmuştur.

Political Discrimination In The Process Of Employee Recruitment and Work Life in the Organization: A Study at Hotel Establishments

This study sets out to find out whether there is a political discrimination towards the employee recruitment and work-life in the organization by the perceptions of employees and employers. Within this scope, a questionnaire was administered to 407 employees and 108 managers in Ankara at 4 and 5 star hotels. The characteristics of the participants have been analyzed through frequency and percentage distributions. Besides, the opinions of the participants on the statements, in the second part of the questionnaire were analyzed through arithmetic average and standard deviation. In order to find out whether the opinions about political discrimination of the employees and the managers differ significantly in terms of the process of recruitment and the organizational life and to find out whether there is political discrimination during the process of recruitment and in the organizational environment differ in demographic features and organization-related features t-Test and for independent samples for more than two groups variance analysis was employed. In the research, it is stated that the participants have thought that political discrimination took place in terms of both processes, even though at a low level. Within the light of these findings, some suggestions were put forward in order to eliminate political discrimination in organizations.

PDF

___

Ağaoğlu, O. K. (1992). İşgücünü Verimli Kullanma Tekniklerinin Turizm Sektörüne Uygulanması. Verimlilik Dergisi, 1992:110-121.
Altıntaş, H. (2003). Türk Siyasal Sisteminde Siyasal Partiler Ve Kentleşmenin Kutuplaşma Sürecine Etkileri. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (5), 1-31.
Altonji, J. G. and Blank, R. M., (1999). Race And Gender İn Labor Markets. In O. Ashenfelter, D. Card (Eds.), Handbook Of Labor Economics Vol. 3C, pp. 3144- 3259. New York: Elsevier.
Argon, T. ve Eren, A. (2004). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Arıkan, R. (2000). Araştırma Teknikleri ve Rapor Yazma. (3. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
Aronson, E. and Wilson, T.D. (1997). Social Psychology. London: Addison Wesley Longman Inc.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. (1950). İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerinin Korunmasına İlişkin Sözleşme. Roma, 4.11.1950. web: http://www.belgenet.com/arsiv/sozlesme/aihs01.html 20.03.2009 tarihinde alınmıştır.
Blackaby D.H. , Murphy P.D. and O'Leary N.C. (2008). Employment discrimination in Northern Ireland and the Good Friday Agreement. Economic Letters, (99), 282- 285.
Borooah, V. K. (1999). Is There A Penalty To Being A Catholic İn Northern Ireland: An Econometric Analysis Of The Relationship Between Religious Belief And Occupational Success. European Journal of Political Economy, Vol. 15, 163- 192.
Canman, D. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Yargı Basım Yayım.
Cascio, W.F. (2003). Managing Human Resources: Productivity, Quality of Work Life, Profits. New York: the McGraw-Hill Companies Inc.
Charles, M., and Grusky, D. B. (2005). Occupational Ghettos. The Worldwide Segregation Of Women. California :Stanford University Press.
Chiteji, N. S. and Hamilton, D. (2002). Family Connections And The Black-White Wealth Gap Among Middle Class Families. Review of Black Political Economy.
Cleveland, J.N. , Vescio, T. K. and Farrel, J. L. B. (2005). Gender Discrimination in Organizations. Edited by: R.L. Dipboye and A. Colella, Dicrimination at Work: The Psychological and Organizational Bases, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Publishers.
Cromwell, J. (1997). Cultural Discrimination: The Reasonable Accommodation Of Religion İn The Workplace. Employee Responsibilities and Rights Journal, 10(2), 155-72.
Çam, E. (2002). Siyaset Bilimine Giriş. İstanbul: Der Yayınları.
Daft, R. L. (1991). Management. Texas: The Dryden Press.
Davison, H. K. and Burke, M. J. (2000). Sex Discrimination in Simulated Employment Contexts: A Meta-Analytic Investigation. Journal of Vocational Behavior, 56, 225-248.
Duverger, M. (1975). Siyaset Sosyolojisi. (Çeviren: Şirin Tekeli). İstanbul: Varlık Yayınları.
Ferris, G. R. and King, T. R. (1992). The politics of age discrimination in organizations. Journal of Business Ethics, 11, 341-350.
Gilbert, D. and Tsao, J. (2000) Exploring Chinese Cultural İnfluences And Hospitality Marketing Relationships, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 12, (1), 45-53.
Goldsmith, A. H. , Sedo, S. , Darity, W. and Hamilton, D. (2004). The Labor Supply Consequences Of Perceptions Of Employer Discrimination During Search And On-The-Job: Integrating Neoclassical Theory And Cognitive Dissonance. Journal of Economic Psychology, 25 (2004) 15-39.
Gouvier, W. D. , Jordan, S. S. and Mayville, S. (2003). Patterns of Discrimination in Hiring Job Applicants With Disabilities: The Role of Disability Type, Job Complexity, and Public Contact. Rehabilitation Psychology, Vol. 48, No. 3, 175-181.
Gregory, R. F. (2001). Age Discrimination in the American Workplace: Old at a Young Age. New Jersey: Rutgers University Press.
Grossman, R. J. (2005). The Under-Reported İmpact Of Age Discrimination And İts Threat To Business Vitality. Business Horizons, V. 48, 71-78.
Hamermesh, D. S. and Biddle, J. E. (1994) Beauty and the Labor Market. The American Economic Review, Vol. 84, No: 5, (Dec.), s. 1174-1175.
Hayes, D. K. and Ninemeier, J. D. (2009). Human Resources Management in the Hospitality Industry. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
Holmes, E. (2005). Anti-Discrimination Rights Without Equality. The Modern Law Review, Vol. 68, No 2, 175-194.
ILO (International Labour Organization). (1958). 111 Sayılı Sözleşme. web: http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/ilo_111.htm 02.04.2010 tarihinde alınmıştır.
ILO. (2006). Eliminating Discrimination in the Workplace. Ilo Help Desk No:5 web: http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_ent/---multi/ documents/publication/wcms_116342.pdf. 18.03. 2010 tarihinde alınmıştır.
Jones, K. M. (2006). Is There Employment Discrimination Against the Disabled?. Economics Letters, 92, 32-37.
Kandola, R. and Fullerton, J. (1998). Diversity in Action: Managing the Mosaic, 2nd ed. London: Institute of Personnel and Development.
Kapani, M. (2000). Politika Bilimine Giriş. 12. Basım, Ankara: Bilgi Yayınevi.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi (Kavramlar-İlkeler-Teknikler). (Onsekizinci Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kawaguchi, D. (2007). A Market Test For Sex Discrimination: Evidence From Japanese Firm-Level Panel Data. International Journal of Industrial Organization, (25), 441-460.
Kuzey İrlanda Eşitlik Komisyonu. (2004). Religious Belief and Political Opinion Discrimination Law in Northern Ireland - A Short Guide. Belfast: The Equality Commission for Northern Ireland Equality House.
Kültür ve Turizm Bakanlığı (2007) Turizm Belgeli Tesis İstatistikleri, 2006. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Değerlendirme Daire Başkanlığı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı (2008) Turizm Belgeli Tesis İstatistikleri, 2007. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Değerlendirme Daire Başkanlığı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı (2009), Turizm Belgeli Tesis İstatistikleri, 2008, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Değerlendirme Daire Başkanlığı.
Lahti, J. I. , Liebkind, K. and Perhoniemi, R. (2007). Perceived Ethnic Discrimination At Work And Well-Being Of İmmigrants İn Finland: The Moderating Role Of Employment Status And Work-Specific Group-Level Control Beliefs. International Journal of Intercultural Relations, V.31, 223-242.
Lazaradis, G. and Wickens, E. (1999). ``US'' And The ``OTHERS'' Ethnic Minorities in Greece. Annals of Tourism Research, V. 26, No.3, 632-655.
Leopold, J. , Harris, L. and Watson, T. (2005). The Strategic Managing of Human Resources. England: Pearson Education Limited.
Mathis, L.R. and Jackson, H.J. (2000). Human Resources Management. (Ninth Edition). USA: South Western College Publishing.
Mayatürk, E. (2006). Çalışma Yaşamında Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık ve Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Mccourt, W. and Eldridge, D. (2003). Global Human Resource Management: Managing People in Developing and Transitional Countries, USA: Edward Elgar Publishing.
Mcnair, S. and Flynn, M. (2007). Managing an ageing workforce in hospitality: A report for employers. web: http://www.dwp.gov.uk/docs/man-age-hospitalityv4.pdf 10.04.2010 tarihinde alınmıştır.
Mohsin, A. (2005). Discrimination. Abraham Pizam (Editor). International Encyclopedia Of Hospitality Management. Oxford: Elsevier ButterworthHeinemann.
Mullins, R. (2006). No Dogs No Females. Youth Matters, China Today, Ekim sayısı, 50-51.
Özbudun, E. (2007). Türk Siyasal Hayatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Özdamar, K. (2001). Paket Programlar ve İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler). (Dördüncü Baskı). Eskişehir: Kaan Yayınları.
Öztekin, A. (2003). Siyaset Bilimine Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Perry, E. L. and Finkelstein, L. M. (1999). Toward A Broader Vıew Of Age Discrimination In Employment-Related Decisions: A Joint Consideratıon Of Organizational Factors And Cognitive Processes. Human Resource Management Review, Volume 9, No 1, p. 21-49, by Elsevier Science Inc.
Pogrebin, M. , Dodge, M. and Chatman, H. (2000). Reflections of African-American Women on their Careers in Urban Policing. Their Experiences of Racial and Sexual Discrimination. International Journal of the Sociology of Law, 28, 311- 326.
Rauch, J. (1995). Short Guys Finish Last. The Economist (December 23) web: http://www.jonathanrauch.com/jrauch_articles/2004/08/short_guys_fini.html 10.04.2010 tarihinde alınmıştır.
Roehling, M. V. , Roehling, P. V. and Pichler, S. (2007). The Relationship Between Body Weight And Perceived Weight-Related Employment Discrimination: The Role Of Sex And Race. Journal of Vocational Behavior, (71), 300-318.
Rutherford, D.G. (2002) Hotel Management and Operations, 3rd Edition. New York: John Wiley & Sons.
Schumann, P. L. (2001). A Moral Principles Framework for Human Resource Management Ethics. Human Resource Management Rewiew, 11, 93-111.
Seymen Aytemiz, O. ve Bolat, T. (2005). Örgütlerde Bedensel ve Zihinsel Engelli İşgören Ayrımcılığı: Uygulamalı Etik Boyutuyla Bir Değerlendirme. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hakemli Dergisi, Sayı:23, Yıl:11 Ocak, Cilt:6, 35-45.
Shaffer, M. A. , Joplin, J. R. W. , Bell, M. P. , Lau, T. and Oguz, C. (2000). Gender Discrimination and Job-Related Outcomes: A Cross-Cultural Comparison of Working Women in the United States and China. Journal of Vocational Behavior (57), 395-427.
Sharif, I. A. (2010). Does political competition lessen ethnic discrimination? Evidence from Sri Lanka. Journal of Development Economics, 2010. web: www.elsevier.com/locate/devec. 15.04.2010 tarihinde alınmıştır.
Sincoff, Z. M. , Slonaker, M. W. and Wendt, C. A. (2006). Retaliation: The Form Of 21st Century Employment Discrimination. Business Horizons, 49, 443-450.
Stevens, B. (2001). Hospitality Ethics: Responses from Human Resource Directors and Students to Seven Ethical Scenarios. Journal of Business Ethics (30), 233-242.
The Cook County Illinois (2008). Shakman Decree Unlawful Political Discrimination. Cook County Training Presentation Offices of the Cook County Board President. web: http://www.cookcountygov.com/taxonomy/ Human%20Resources/Public%20Information/cc_HR_ShakmanTraining.pdf. 18.01.2010 tarihinde alınmıştır.
The Management Centre (2008). Çeşitliliği Etkileyen Politikalar Raporu (Kasım). Lefkoşa. web: http://www.mc-med.eu/Resources/Our_Publications/ Tr/Reports.htm. 22 Ekim 2009'da alınmıştır.
Tomei, M. (2003). Discrimination and Equality at Work: A review of the Concepts. International Labour Review, 4:401-418.
Turizm Bakanlığı (1989). Otelcilik ve Turizm Endüstrisinde İşgücü Araştırması. Ankara: Turizm Bakanlığı Yayınları.
Turpçu, M. (2004). Avrupa Birliği Hukukunda İş Yerinde Ayrımcılık. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tutum, C. (1979). Personel Yönetimi. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayın No:179, Doğan Basımevi.
UN (Birleşmiş Milletler), (1948). Universal Declaration of Human Rights. web:http://www.un.org/Overview/rights.html 20.03.2009 tarihinde alınmıştır.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
U.S. Equal Employment Opportunity Commission. (1964). The Civil Rights Act. web: http://www.eeoc.gov 10 Ekim 2009 tarihinde alınmıştır.
Vickers, L. (2008). Religious Freedom, Religious Discrimination and the Workplace. Portland: Hart Publishing.
Warr, P. (1994). Age and employment. In H. C. Triandis, M. D. Dunnette, & L. M. Hough (Eds.), Handbook Of İndustrial And Organizational Psychology ( Vol. 4, pp. 485-550). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
West, D. M. , Dye, N. A. and Mcmahon, T. B. (2006). Epilepsy and workplace discrimination: Population characteristics and trends. Epilepsy & Behavior, 9, 101-105.
Woods, R. H. and Kavanaugh, R.R. (1994). Gender Discrimination And Sexsual Harassment. The Cornell H.R.A Quarterly. New York: XXXV, 1:16-22.
Yayla, A. (2002). Siyaset Teorisine Giriş. (2. Baskı). Ankara: Liberte Yayınları.
Yeşiltaş, M. ve Temizkan, R. (2009). İş Başvuru Formlarında Ayrımcılık: Akdeniz Bölgesi Otellerinin İş Başvuru Formlarının İçerik Analizi. 10.Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Detay Yayınları.
Yılmaz, A. (1994). Etnik Ayrımcılık. (Birinci Basım). Ankara: Vadi Yayınları.
2831 sayılı Sendikalar Kanunu. web: http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/609.html 20.03.2009 tarihinde alınmıştır.