İş Performansı Belirleyicilerinden Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Sapma Davranışı ve Görev Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Amaç – Bu araştırmada kamuda çalışan personelin örgütsel vatandaşlık ve örgütsel sapma davranışlarının görev performanslarına olan etkisi incelenmiştir. Araştırmanın temel dayanağı literatürde sınırlı sayıda çalışmaya rastlanan örgütsel vatandaşlık, örgütsel sapma davranışı ve görev performansı değişkenleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Yöntem – Bu araştırmanı evreni, Kocaeli ilinde kamuda görev yapan 59.554 personeldir. Kümelere göre örneklem yöntemiyle 209 personel üzerinde uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS istatistik programı kullanılarak açıklayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizleri ile test edilmiştir. Bulgular – Araştırma bulguları göstermektedir ki, tek boyutta ele alınan örgütsel vatandaşlık davranışı ile örgütsel sapma davranışı arasında negatif, görev performansı ile pozitif bir ilişki vardır. Örgütsel sapma davranışı alt boyutu olan bireylerarası sapma davranışı ile görev performansı arasında anlamlı bir ilişki olmayıp, örgüte yönelik sapma davranışı ile görev performansı arasında negatif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca örgütsel vatandaşlık alt boyutlarıyla analiz edildiğinde ise örgütsel sapma davranışı alt boyutları arasında kısmi bir ilişki ve etki vardır. Tartışma – Araştırma bulguları önceki araştırmalardaki sonuçlarla benzerlik gösterse de, genel anlamda örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel sapma davranışı bireysel, örgütsel ve durumsal faktörlerden dolayı gerçekleşebileceği gibi, bireyin her iki tür davranışa aynı anda dahil olması da muhtemeldir.

Investigation of The Relationship between Organizational Citizenship Behavior, Organizational Deviation Behavior and Task Performance among Job Performance Determinants

Purpose – In this study, the effects of organizational citizenship and organizational deviation behaviors on the performance of public employees were investigated. The main basis of the study is to reveal the relationship between organizational citizenship, organizational deviation behavior and task performance variables. Design/methodology/approach – The population of this research is 59.554 personnel working in the public sector in Kocaeli. It was applied on 209 personnel with the cluster sampling method. The data obtained from the study were tested by using SPSS statistical program, descriptive factor analysis, correlation analysis and regression analysis. Findings – Research findings show that organizational citizenship behavior and organizational deviation behaviors in one dimension are negative among them, there is a negative relationship between organizational citizenship and task performance and a positive relationship between organizational deviation and task performance and have a significant effect on each other. In addition, the correlation and regression analysis of the sub-dimensions of the variables have a partial relationship and effect between the variables. Discussion – Although the findings of the research are similar to the results in previous studies, in general, organizational citizenship behavior and organizational deviation behavior may occur due to individual, organizational and situational factors, and the individual is likely to be involved in both types of behavior at the same time.

PDF

___

Apaydın, Ç., & Şirin, H. (2016). The Relationship between Organizational Citizenship Behavior, Group Cohesiveness and Workplace Deviance Behavior of Turkish Teachers, International Education Studies, Vol. 9(10), 58-69
Austin, J. T., & Villanova, P. (1992). The criterion problem: 1917–1992, Journal of Applied Psychology, 77, 836– 874.
Avcı, N. (2008). Konaklama işletmelerinde örgütsel öğrenme, iş tutumları ve örgütsel sapma arasındaki ilişkinin analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir.
Bennett, R. J., & Robinson, S. L. (2000). Development of a measure of workplace deviance, Journal of Applied Psychology, 85, 349-360.
Booth-Butterfıeld, M., & Booth-Butterfıeld, S., (1991). Individual Differences in the Communication of Humorous Messages, Southern Communication Journal, 56, 32-40.
Borman, W. C., & Motowidlo S.J. (1993). Expanding the Criterion Domain Include Elements of Contextual Performance, Schmitt, et al (eds), Personnel Selection in Organization, San Francisco, Jossey-Bass. 71-98
Borman, W. C., & Motowidlo, S. J. (1997). Task performance and contextual performance: The meaning for personnel selection Research, Human Performance, 10, 99-109.
Borman, W. C., Penner, L. A., Allen, T. D., & Motowildo, S. J. (2001). Personality predictors of citizenship performance. International Journal of Selection and Assessment, 9(1-2), 52-69.
Bryman, A., & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for windows: A guide for social scientists, London: Routledge.
Bukhari, Z. U., & Ali, U. (2009). Relationship between organizational citizenship behavior & Counterproductive work behavior geographical context of Pakistan, International Journal of Business and Management, 4(1), 85-92.
Campbell, J. P. (1990). Modeling the performance prediction problem in industrial and organizational psychology, In M. D. Dunnette & L. M. Hough (Eds.), Handbook of industrial and organizational psychology (Vol. 1, pp. 687–732). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Dalal, R. S. (2005). A meta-analysis of the relationship between organizational citizenship behaviour and counterproductive work behaviour, Journal of Applied Psychology, 90(6), 1241-1255.
Demir, M. (2009). Konaklama işletmelerinde duygusal zeka, örgütsel sapma, çalışma yaşamı kalitesi ve işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişkinin analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
Doğan Y. (2005). Organizasyonlarda Pozitif ve Negatif Duygusallığın Çalışanların Görev ve Bağlamsal Performansları Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Kayseri’de Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dunlop, P. D., & Lee, K. (2004). Workplace deviance, organizational citizenship behavior, and business unit performance: The bad apples do spoil the whole barrel. Journal of Organizational Behavior, 25, 67-80.
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
Goodman, S.A., & Svyantek, D.J. (1999). Person–Organization Fit and Contextual Performance: Do Shared Values Matter, Journal of Vocational Behavior, 55, 254-275.
Göncü, A. (2006). Motivational processes ınvolved in the relationship between leadership and organizational citizenship behaviors, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Koç Üniversitesi, İstanbul.
Hafidz, S. W. M., Hoesni, S. M., & Fatimah, O. (2012). The Relationship between Organizational Citizenship Behavior and Counterproductive Work Behavior, Asian Social Science, Vol. 8(9), 32-37.
İyigün, N.Ö. (2011). Psikolojik Kontratın Örgütsel Sapma Üzerindeki Etkisinde Kişilik Özelliklerinin Rolü ve Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Kaplan, İ. (2011). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İş Tatmini İlişkisi: Konya Emniyet Teşkilatı Üzerinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Konya.
Kelloway, E. K., Loughlin, C., Barling, J., & Nault, A. (2002). Self-reported counterproductive behaviours and organizational citizenship behaviours: Separate but related constructs. International Journal of Selection and Assessment, 10(1-2), 143-151.
Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği, İstanbul, Beta Basım Yayım. Lee, K., & Allen, N. J. (2002). Organizational citizenship behavior and workplace deviance: The role of affect and cognitions, Journal of Applied Psychology, 87(1), 131-142.
Motowidlo, S. J., & Van Scotter, J. R. (1994). Evidence that task performance should be distinguished contextual performance. Journal of Applied Psychology, 79, 475-480.
NG, T.W.H., Lama, S.S.K., & Feldman, D.C. (2016). Organizational citizenship behavior and counterproductive work behavior: Do males and females differ?, Journal of Vocational Behavior, 93, 11- 32.
O'Brien, K. E., & Allen, T. D. (2008). The relative importance of correlates of organizational citizenship behaviour and counterproductive work behaviour using multiple sources of data. Human Performance, 21, 62-88.
Organ, D. W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington, MA Lexington Books.
Organ, D. W. (1997). Organizational Citizenships Behavior: It’s construct Clean up time, Human Performance, 10(2), 85-97.
Organ, D. W., & Paine, J. B. (1999). A new kind of performance for industrial and organizational psychology: Recent contributions to the study of organizational citizenship behavior, International Review of Industrial and Organizational Psychology, 14, 337-368.
Özdevecioğlu, M., & Kanıgür, S. (2009). Çalışanların İlişki ve Görev Yönelimli Liderlik Algılamalarının Performansları Üzerindeki Etkileri, KMU İİBF Dergisi, 11(16), 53-82.
Podsakoff, P.M., Mackenzıe, S.B., Moorman, R.H., & Fetter, R. (1990). Transformational Leader Behaviors and Their Effects on Followers' Trust in Leader, Satisfaction, and Organizational Citizenship Behaviors, The Leadership Quarterly, 1(2), 107-142.
Rotundo, M., & Sackett, P. R. (2002). The relative importance of task, citizenship, and counterproductive performance to global ratings of job performance: A policy-capturing approach. Journal of Applied Psychology, 87, 66-80.
Sackett, P. R. (2002). The structure of counterproductive work behaviours: Dimensionality and relationships with facets of job performance. International Journal of Selection and Assessment, 10(1-2), 5-11.
Sackett, P. R., Berry, C. M., Wiemann, S. A., & Laczo, R. M. (2006). Citizenship and counterproductive behaviour: Clarifying relations between the two domains. Human Performance, 19(4), 441-464.
Schmidt, F. L., & Kaplan, L. B. (1971). Composite vs. multiple criteria: A review and resolution of the controversy, Personnel Psychology, 24, 419-434. SGK, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari, [15.02.2019].
Spector, P.E., & Fox, S. (2002). An emotion-centered model of voluntary work behavior: Some parallels between Counterproductive Work Behaviors and Organizational Citizenship Behavior, Human Resources Management Review, 12, 269-292.
Şehitoğlu Y. (2010). Örgütsel Sessizlik, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Algılanan Çalışan Performansı İlişkisi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Titrek, O., Bayrakçı, M., & Zafer, D. (2009). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin görüşleri, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 17, 1-28.
Ünlü, O., & Yürür, S. (2011). Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve Görev/ Bağlamsal Performans İlişkisi: Yalova’da Hizmet Sektörü Çalışanları İle Bir Araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 184(37), 183-207.
Viswesvaran, C., & Ones, D. S. (2000). Perspectives on models of job performance, International Journal of Selection and Assessment, 8, 216-227.