İçsel Pazarlama Anlayışının İş Tatminine Etkisi: Akademik Personel Üzerinde BirUygulama
Amaç - Bu çalışmanın amacı kamu üniversitelerinde içsel pazarlama faaliyetlerinin, iş görenlerin iş tatmini üzerindeki etkisini araştırmaktır. Yöntem - Bu araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu düzenlenmiştir. Anket formu, içselpazarlama ve iş tatmini olmak üzere iki adet ölçek içermektedir. Bu araştırmanın evrenini Muğla SıtkıKoçman Üniversitesi merkez kampüsünde görev yapan 1024 akademik personel oluşturmaktadır.Araştırmada kullanılan veriler personelden anket tekniği ile toplanmış, toplanan veriler bilgisayarortamına aktarılmıştır ve SPSS 22.0 paket programı ile verilerin analizi yapılmıştır. Bulgular - Yapılan analizler sonucunda içsel pazarlamanın iş tatmini üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisiolduğu tespit edilmiştir. Tartışma: Modern pazarlamanın bir parçası olan içsel pazarlama, örgütün iş görenlerini iç müşteri gibigörerek onlara en az dış müşteriler kadar önem verilmesi olarak ifade edilebilir. Bugün hala birçokişletmenin bu kavram hakkında bilgi sahibi olmadığı ve nasıl uygulanması gerektiği konusunda bilgisahibi olmadığı ifade edilmektedir. Bunun sebebi olarak içsel pazarlama kavramı üzerine yapılanaraştırmaların az ve yetersiz olması söylenebilir. Günümüzde değişen ve gelişen rekabet ortamındaişletmelerin pazarlamadan farklı uygulamalara yönelmeleri söz konusu olabilmektedir. Bu farklıuygulamalardan bir tanesi de içsel pazarlamadır. Pazar koşullarının sürekli değiştiği bir ortamdaişletmeler, rekabet edip hayatta kalabilmek için mevcut durumlarından çok daha güçlü olmakdurumundadırlar. Bunun gerçekleştirilebilmesinin yollarından bir tanesi hiç şüphesiz içsel pazarlamauygulamasından yararlanmak (çalışanların iç müşteri olarak görülüp, istek, ihtiyaç ve taleplerinin tatminedilmesi) olacaktır.
The Effect of Internal Marketing Perceptive on Work Satisfaction: An Application on Academic Staff
Purpose - The aim of this paper is to investigate the effect of internal marketing activities on jobsatisfaction of academic staff. Design/methodology/approach - In this study, a questionnaire form was used as a data collection tool. The questionnaire form includes two scales: internal marketing and job satisfaction. The universe of thisresearch is consisted of 1024 academic staff working in the central campus of Muğla Sıtkı KoçmanUniversity. The data used in this study were collected by questionnaires from employees and the collecteddata were transferred to computer environment and the data were analyzed with SPSS 22.0. Findings - As a result of the analysis, it has been determined that internal marketing has a positive andsignificant effect on job satisfaction. Discussion - Internal marketing, which is a part of modern marketing, can be expressed as consideringthe employees of an organization as internal customers and giving them as much importance as externalcustomers. It is stated that many organizations still do not have information about this concept and howit should be implemented. The reason for this situation could be limited and insufficient research on theconcept of internal marketing. In today's changing and developing competitive environment,organizations tend to try different applications other than marketing. One of these different applicationsis internal marketing. In an environment where market conditions are constantly changing, organizationshave to be much more robust than their current situation in order to compete and survive. One of theways to achieve this is undoubtedly to benefit from internal marketing practice (perceiving employees asinternal customers and satisfying their requests, needs and demands).
___
- Akıncı, Z. (2002). Turizm sektöründe iş gören iş tatminini etkileyen faktörler: beş yıldızlı konaklama işletmelerinde bir uygulama. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 4, 1-25.
- Arslanoğlu, A., Bektemur, G. ve Gemlik, N. (2020). İçsel pazarlamanın çalışanların iş tatmini üzerine etkisi. Sağlık Ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 22-34.
- Azizi, S., Ghytasivand, F. and Fakharmanesh, S. (2012). Impact of brand orientation, internal marketing and job satisfaction on the internal brand equity: the case of Iranian’s food and pharmaceutical companies. International Review of Management and Marketing, 2 (2), 122-129.
- Bansal, H.S., Mendelson, M.B. and Sharma, B. (2001). The impact of internal marketing activities on external marketing outcomes. Journal of Quality Management, 6, 61-76.
- Baran Kasapoğlu, E. ve Arabelen, G. (2017). The effects of internal marketing on ship agents’ job satisfaction: a quantitative research. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 9 (1), 25-54. doi:10.18613/deudfd.321567
- Can, H. (2020). İş tatmini ve çalışan performansı üzerine içsel pazarlamanın etkisi: spor - fitness merkezleri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Sakarya.
- Candan, B. ve Çekmecelioğlu, H. G. (2009). İçsel pazarlama faaliyetlerinin örgütsel bağlılık unsurları açısından değerlendirilmesi: bir araştırma. Yönetim Dergisi, 20 (63), 41-58.
- Ceylan, A. ve Ulutürk, Y.H. (2006). Rol belirsizliği, rol çatışması, iş tatmini ve performans arasındaki ilişkiler. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (1), 48-58.
- Chen, S. H. and Liu, P. Y. (2012). Effects of internal marketing, organizational commitment, job involvement and job satisfaction on work performance: a study of the elderly care institutions in Taiwan. Marketing Review, 9 (3), 277-302.
- Chen, S.Y., Wu, W.C., Chang, C.S. and Lin, C.T. (2015). Job rotation and internal marketing for increased job satisfaction and organisational commitment in hospital nursing staff. Journal of Nursing Management, 23, 297-306.
- Demir, H., Usta, R. ve Okan, T. (2008). İçsel pazarlamanın örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26 (2), 135-161.
- Ene, S. (2013). İçsel pazarlamaya yönelik olarak çalışanların pazarlama kültürünün oluşturulmasının işletme performansını arttırmadaki rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 5 (10), 67-91.
- Eren, D. ve Onat, G. (2018). İçsel pazarlama faaliyetlerinin işgören yetkinliği üzerine etkisi: Nevşehir’deki otel işletmelerinde bir uygulama. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8 (1), 58-76. doi: doi.org/10.30783/nevsosbilen.409552
- Ergün, G.S. ve Boz, H. (2017). İşletmelerin içsel pazarlama uygulamaları ve işgörenlerin iş tatmini ilişkisi: konaklama işletmelerinde bir araştırma. Pazarlama İç görüşü Üzerine Çalışmalar, 1 (1-2), 1-12.
- Ergün, Z. (2013). İçsel pazarlama uygulamalarının işletme performansı üzerine etkisi: kamu-özel hastane karşılaştırması. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25, 223-247.
- Eşitti, B. ve Buluk, B. (2018). İçsel pazarlama faaliyetlerinin iş performansına etkisinde iş tatmininin aracı rolü: beş yıldızlı konaklama işletmeleri örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 288-303. doi: 10.20990/kilisiibfakademik.428696
- Fulford, M.D. (2005). That’s not fair!: The test of a model of organizational justice, job satisfaction, and organizational commitment among hotel employees. Journal of Human Resources In Hospitality & Tourism, 4 (1), 73-84. doi.org/10.1300/J171v04n01_06
- George, W.R. (1977). The retailing of services- a challenging future. Journal of Retailing, 53 (3), 85-98.
- George, W.R. and Compton, F. (1985). How to initiate a marketing perspective in a health services organization. Journal of Health Care Marketing, 5 (1), 29-37.
- Gürbüz, s. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. (5). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Hamşıoğlu, A.B. (2018). İçsel pazar yönlülük, pazarlama yetenekleri, örgütsel performans etkileşimi: Antalya ili otel işletmelerinde bir uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (2), 187-203. doi.org/10.30798/makuiibf.409387
- Hung, C.L. (2012). Internal marketing, teacher job satisfaction, and effectiveness of central Taiwan primary schools. Social Behavior and Personality, 40 (9), 1435-1450. doi:10.2224/sbp.2012.40.9.1435
- Iliopoulos, E. and Priporas, C.V. (2011). The effect of internal marketing on job satisfaction in health services: a pilot study in public hospitals in Northern Greece. BMC Health Services Research, 11, 261-268. doi:10.1186/1472-6963-11-261
- İnal, M.E. ve Toksarı, M. (2008). Bir yönetim yaklaşımı olarak içsel pazarlama. Sosyal Bilimler MYO Dergisi, 10 (1-2), 361-390.
- İslamoğlu, A. H. (2009), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Yayınları.
- İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (SPSS uygulamalı). (5). İstanbul: Beta Yayınları.
- İşler, D.B. ve Özdemir, Ş. (2010). Hastane İşletmelerinde İçsel Pazarlama Yaklaşımının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Isparta İli Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13 (2).
- Kanyurhi, E.B. and Akonkwa, D.B.M. (2015). Internal marketing, employee job satisfaction, and perceived organizational performance in microfinance institutions. International Journal of Bank Marketing, 34 (5), 773-796.
- Karadağ, E., Başaran, A. ve Korkmaz, T. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları liderlik biçimleri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (21), ss.32-45.
- Karahan, S. (2013). İçsel pazarlama faaliyetlerinin işgören tatmini üzerindeki etkisi: otel işletmelerine yönelik bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Kurşunluoğlu Yarımoğlu, E. ve Ersönmez, N. (2017). İçsel pazarlama faaliyetlerinin iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerindeki doğrudan etkisi: bir kamu bankası örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18 (1), 79-98. doi: 10.31671/dogus.2018.23
- Kuşluvan, S., Kuşluvan, Z., İlhan, İ., and Buyruk, L. (2010). The human dimension: a review of human resources management issues in the tourism and hospitality industry. Cornell Hospitality Quarterly, 51(2), 171-214. doi:10.1177/1938965510362871
- Kutluk Bozkurt, A. ve Tokatlı, C. (2017). İçsel pazarlama yaklaşım ve uygulamaları: Starbucks kahve işletmesi örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9 (17), 193-204. doi: doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.296524
- Luthans, Fred. (1995), Organizational behavior. New York: Mc. Graw Hill Publishing.
- Marques, C.P. Leal, C.T., Marques, C.S. and Cabral, B.F.T. (2018). Internal marketing and job satisfaction in hotels in via costeira, Natal, Brazil. Tourism & Management Studies, 14, 36-42. doi: 10.18089/tms.2018.14SI104
- Nakip, M. (2006). Pazarlama araştırmaları teknikler ve SPSS destekli uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Ogaard, T., Marnburg, E. and Larsen, S. (2008). Perceptions of organizational structure in the hospitality industry: consequences for commitment, job satisfaction and perceived performance. Tourism Management, 29, 661-671. doi:10.1016/j.tourman.2007.07.006
- Olaleke Oluseye, O., Omotayo, O. and Anthonia Adenike, A. (2012). Internal marketing practices and job satisfaction: evidence from a Nigerian University setting. Brand Research in Accounting, Negociation and Distribution, 3 (3), 18-30.
- Özdemir, G. (2014). Hizmet işletmelerinde içsel pazarlama yaklaşımı. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16 (1), 54-66. doi: 10.4026/1303-2860.2014.0246
- Özçifçi, V. (2018). İçsel pazarlama uygulamalarının iş tatminine etkisi: hastane çalışanlarına yönelik bir uygulama. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14 (14), 147-162.
- Sarker, A.R. and Ashrafi, D.M. (2018). The relationship between internal marketing and employee job satisfaction: a study from retail shops in bangladesh. Journal of Business And Retail Management Research, 12 (3), 149-159.
- Sasser W.E. and Arbeit, S.P. (1976). Selling jobs in the service sector if service firm jobs are patterned after employee expectations, employee performance will improve. This factor, not advanced technology, is most critical to the success of a service enterprise. Business Horizons, 19 (3), 61-65.
- Schneider, B. and Bowen, D.E. (1993). The service organization: human resources management is crucial. Organizational Dynamics, 21(4), 39-52.doi:doi.org/10.1016/0090-2616(93)90032-V
- Shiu, Y.M. and Yu, T.W. (2010). Internal marketing, organisational culture, job satisfaction, and organisational performance in non-life insurance. The Service Industries Journal, 30 (6), 793-809. doi:doi.org/10.1080/02642060701849840
- Şenol, Ş. ve Öngel V. (2019). İçsel pazarlama uygulamalarının çalışanların iş tatmini üzerine etkisi ve örgütsel adaletin aracılık rolü. Akademik Hassasiyetler, 12 (6), 445-475.
- Taşkın, E. ve Yeni, Z. (2016). İçsel pazarlama faaliyetlerinin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 62-86.
- Vaseer, A. and Shahzad, K. (2016). Internal marketing, job satisfaction and service quality: a study of higher education institutions of Pakistan. The Dialogue, 11 (4), 402-413.
- Wu, W., Tsai, C. and Fu, C. (2011). The relationships among internal marketing, job satisfaction, relationship marketing, customer orientation, and organizational performance: an empirical study of TFT-LCD companies in Taiwan. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing & Service Industries, 23 (5), 436- 449.
- Yaman, Z. (2012). İçsel pazarlama uygulamalarının işletme performansı üzerine etkisi: kamu-özel hastane karşılaştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Yazıcıoğlu, İ. (2009). Konaklama işletmelerinde işgörenlerin örgütsel güven duyguları ile iş tatmini ve işten ayrılma niyetleri üzerine bir alan araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (30), 235-249.
- Yazıcıoğlu, İ. ve Sökmen, A. (2007). Otel işletmelerinin yiyecek-içecek departmanlarında görev yapan işgörenlerin iş tatmin düzeylerinin değerlendirilmesi: Adana’da bir uygulama. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 73-95.
- Yıldız, S.M. (2014). İçsel pazarlamanın iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki rolü: spor ve fiziksel etkinlik işletmeleri üzerine ampirik bir inceleme. Ege Akademik Bakış, 14 (1), 137-146.