Muhammet ÇANKAYA, Nazife ÖZTÜRK

Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılığa Etkisinde Dönüştürücü Liderliğin AracılıkRolü

Amaç – Bu araştırmada psikolojik sermayenin örgütsel bağlılığa etkisinde dönüştürücü liderliğin aracılıketkisinin olup olmadığını incelenmek amaçlanmıştır.Yöntem – Araştırma tanımlayıcı nitelikte olup, Tokat il merkezinde bulunan kamu hastanelerindeyapılmıştır. Araştırmanın evrenini bu hastanelerde çalışan hekim dışı personel oluşturmaktadır. Yargısalörnekleme yöntemi kullanılan çalışmada veriler 426 hekim dışı personelden anket yoluyla toplanmıştır.Veri toplama aracı olarak Dönüştürücü Liderlik Ölçeği, Psikolojik Sermaye Ölçeği ve Örgütsel BağlılıkÖlçeği kullanılmış, toplanan veriler, SPSS 22.0 paket programı kullanılarak t testi, tek yönlü ANOVA,korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizine tabii tutulmuştur. Bulgular – Araştırmada katılımcılarının medeni durum, yaş grupları, unvan ve aylık gelir düzeyi gibideğişkenlere göre gruplar arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Yapılan t testi analizi sonuçlarınagöre medeni durumu evli olan çalışanların, bekâr çalışanlara göre örgütsel bağlılık düzeyleri daha yüksekbulunmuştur. Tek yönlü ANOVA testi sonucunda; 21-30 yaş aralığındaki çalışanların, 41 yaş veüzerindeki çalışanlara göre örgütsel bağlılık düzeylerinin daha düşük olduğu, tıbbi sekreterlerin sağlıkteknisyeni-teknikeri olarak çalışanlara göre örgütsel bağlılık düzeylerinin daha düşük olduğu ve aylıkgelir düzeyi 5.501 TL ve üzerinde olan çalışanların, daha alt seviyede geliri olan çalışanlara göre örgütselbağlılık düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Korelasyon analizi sonucunda; psikolojiksermaye ile dönüştürücü liderlik arasında “çok zayıf”, psikolojik sermaye ile örgütsel bağlılık vedönüştürücü liderlik ile örgütsel bağlılık arasında ise “zayıf” düzeyde pozitif yönlü ilişkiler bulunmuştur.Hiyerarşik regresyon analizi sonucunda dönüştürücü liderliğin, psikolojik sermayenin örgütsel bağlılıküzerindeki etkisinde “kısmi aracılık” rolünün olduğu saptanmıştır. Tartışma – Araştırmanın bulguları dönüştürücü liderlik, psikolojik sermaye ve örgütsel bağlılıkdeğişkenleri arasında olumlu yönde ilişki olduğunu ve bu ilişkide dönüştürücü liderlik davranışlarınınaracılık rolleri olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda çalışmada dönüştürücü liderliğin önemine dikkatçekilmiştir. Ayrıca çalışanların örgütsel bağlılıklarında dönüştürücü liderliğin aracı etkisini ölçen sınırlısayıda çalışmanın olması nedeniyle bu araştırmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Mediating Role of Transformative Leadership in The Effect of Psychological Capital on Organizational Commitment

Purpose – The purpose of this study; to examine the mediating effect of transformative leadership in theimpact of psychological capital on organizational commitment.Design/Method/Approach – The study is descriptive and was conducted in public hospitals in Tokat citycenter. The universe of the research consists of non-physician personnel working in these hospitals. Thedata in the study, in which the judgmental sampling method was used, was collected from 426 non physician personnel through a questionnaire. The Transformative Leadership Scale, Psychological CapitalScale, and Organizational Commitment Scale were used as data collection tools, and the data collectedthrough the survey from the sample of 426 non-physician personnel were subjected to t-test, one-wayANOVA, correlation, and hierarchical regression analysis using the SPSS 22.0 package program. Results – Significant differences were found between the groups according to variables such as maritalstatus, age groups, title and monthly income level of the participants in the study. According to the resultsof the t test analysis, the organizational commitment level of the married employees was found to behigher than the single employees. As a result of the one-way ANOVA test; Employees aged 21-30 havelower levels of organizational commitment than those aged 41 and over, medical secretaries have lowerlevels of organizational commitment than health technician-technicians, and employees with a monthlyincome of 5.501 TL and above have lower income It has been determined that organizational commitmentlevels are higher than those who are working. As a result of the correlation analysis; “very poor” relationsbetween psychological capital and transformative leadership, and “poor” positive relations betweenpsychological capital and organizational commitment and transformative leadership and organizationalcommitment were found. As a result of the hierarchical regression analysis, it has been determined thattransformative leadership has a "partial intermediary" role in the effect of psychological capital onorganizational commitment. Discussion – The findings of the study show that there is a positive relationship between transformativeleadership, psychological capital, and organizational commitment variables, and transformativeleadership behaviors have mediating roles in this relationship. In this context, the importance oftransformative leadership was emphasized in the study. In addition, it is thought that this study willcontribute to the literature due to the limited number of studies measuring the mediating effect oftransformative leadership on the organizational commitment of employees.

PDF

___

Acar, A. Z. (2013). Farklı örgüt kültürü tipleri ve liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Lojistik işletmelerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 5-31.
Akçay, V. H. (2011). Pozitif psikolojik sermaye kavramı ve işletmelerde sürdürülebilir rekabet üstünlüğünü sağlamadaki rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 73-98.
Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
Arah, O. A., Klazinga, N. S., Delnoij, D. M., Asbroek, A. T., & Custers, T. (2003). Conceptual frameworks for health systems performance: a quest for effectiveness, quality, and improvement. International Journal For Quality in Health Care, 15(5), 377-398.
Avey, J. B., Wernsing, T. S., & Luthans, F. (2008). Can positive employees help positive organizational change? Impact of psychological capital and emotions on relevant attitudes and behaviors. The Journal Of Applied Behavioral Science, 44(1), 48-70.
Avolio, B. J., Zhu, W., Koh, W., & Bhatia, P. (2004). Transformational leadership and organizational commitment: Mediating role of psychological empowerment and moderating role of structural distance. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 25(8), 951-968.
Aydoğan, E., Kara, A. U. (2015). Pozitif psikolojik sermaye ile bireysel performans ilişkisi: türkiye tarım kredi kooperatifi merkez birliği örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 50(1), 68-91
Aydoğan, E., & Bıyık, Y. (2018). Örgütsel bağlılık. E. Aydoğan (Ed.), İçinde: Örgütsel Davranış Odaklı Yönetsel Yaklaşımlar. Ankara: Gazi Kitabevi.
Balcı, A. (2003). Örgütsel Sosyalleşme Kuram Strateji ve Taktikler, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bandura, A. (2010). Self‐efficacy. The Corsini Encyclopedia of Psychology, 1-3.
Baron, M. R., & Kenny A. D. (1986). The moderator- mediator variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51 (6), 1173-1182.
Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 125-139.
Bogler, R., & Somech, A. (2019). Psychological capital, team resources and organizational citizenship behavior. The Journal of Psychology, 153(8), 784-802.
Bushra, F., Ahmad, U., & Naveed, A. (2011). Effect of transformational leadership on employees' job satisfaction and organizational commitment in banking sector of Lahore (Pakistan). International Journal of Business and Social Science, 2(18): 261-267.
Büyükbeşe, T., Çavuşoğlu, S., & Okun, O. (2019). Otantik liderlik ile örgütsel bağlılık arasında psikolojik sermayenin aracılık rolü: Bingöl üniversitesi örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 194-225.
Campbell-Hall V, Petersen I, Bhana A, Mjadu S, Hosegood V, Flisher A. J. (2010). Collaboration between traditional practitioners and primary health care staff in south africa: developing a workable partnership for community mental health services. Transcultural Psychiatry.47(4): 610-628.
Cohen, A. (2007). Commitment before and after: An evaluation and reconceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 17(3), 336-354.
Çetin, F., Basım H. N. (2011). Psikolojik dayanıklılığın iş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarındaki rolü. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 13(3), 79-94.
Çetin, F., Basım, H. N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: bir ölçek uyarlama çalışması, Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
Çetin, F., Hazır, K., & Basım, H. N. (2013). Destekleyici örgüt kültürü ile örgütsel psikolojik sermaye etkileşimi: Kontrol odağının aracılık rolü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 31- 52.
Dağlı, A., Elçiçek, Z. ve Han, B. (2017). Örgütsel bağlılık ölçeğinin Türkçe ’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. 12. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi, 11-13 May, Ankara.
Durna, U., & Eren V. (2011). Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219.
Emery, C. R., & Barker, K. J. (2007). The effect of transactional and transformational leadership styles on the organizational commitment and job satisfaction of customer contact personnel. Journal of Organizational Culture, Communication and Conflict, 11(1), 77-90.
Erdoğan, P., & İraz, R. (2019). Örgütsel Vatandaşlık, Örgütsel Sinizm ve Tükenmişliğe Pozitif Psikolojik Sermaye Etkisi. Eğitim Yayınevi.
Erkuş, A., Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 42(2): 302-318.
Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Gürel, P. (2013). İşletmelerde küresel rekabet avantajına yönelik yeni liderlik tipi: Dönüştürücü liderlik. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 1-27.
Ismail, A., Mohamed, H. A. B., Sulaiman, A. Z., Mohamad, M. H., & Yusuf, M. H. (2011). An empirical study of the relationship between transformational leadership, empowerment and organizational commitment. Business and Economics Research Journal, 2(1), 89-107.
İslamoğlu, A. H., & Alnıaçık, Ü. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Beta Yayınevi, İstanbul.
İşcan, Ö. F. (2002). Küresel İşletmecilikte Dönüştürücü Liderlik Anlayışı-Büyük Ölçekli İşletmelerde Bir Uygulama. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karcıoğlu, F., & Kaygın, E. (2013). Dönüştürücü liderlik anlayışının yaratıcılığa ve yeniliğe etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5), 99-111.
Keleş, H. N. (2011). Pozitif psikolojik sermaye: tanımı, bileşenleri ve örgüt yönetimine etkileri. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 343-350.
Keser, S., & Kocabaş, İ. (2014). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik sermaye özelliklerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1 (1), 1-22.
Keskes, I., Sallan, J. M., Simo, P., & Fernandez, V. (2018). Transformational leadership and organizational commitment. Journal of Management Development, 37(3): 271-284.
Kutanis, R.Ö., & Oruç, E. (2014). Pozitif örgütsel davranış ve pozitif psikolojik sermaye üzerine kavramsal bir inceleme. The Journal of Happiness and Well-Being, 2(2), 145-159.
Leach, L. S. (2005). Nurse executive transformational leadership and organizational commitment. JONA: The Journal of Nursing Administration, 35(5), 228-237.
Luthans, F., Avolio, B., Avey, J. & Norman, S. (2007). Psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60 (3), 541– 572.
Luthans, F., Luthans, Kyle W. & Luthans, B. C. (2004), “Positive psychological capital: beyond human and social capital”, Business Horizons, 47(1), 45-50.
Luthans, F., Vogelgesang, G. R., & Lester, P. B. (2006). Developing the psychological capital of resiliency. Human Resource Development Review, 5(1), 25–44. https://doi.org/10.1177/1534484305285335
Meyer, J. P., Allen, N. J. & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology. 78, 538-551.
Morçin, S. E., & Bilgin, N. (2014). Dönüştürücü liderliğin örgütsel bağlılığa etkisi: Adana ilindeki a grubu seyahat acenteleri örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 113-128.
Ocak, M., Güler, M., & Basım, H. (2016). Psikolojik sermayenin örgütsel bağlılık ve iş tatmini tutumları üzerine etkisi: bosnalı öğretmenler üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1), 113-130.
Örücü, E., & Çınar, B. (2019). Pozitif psikolojik sermayenin yenilikçi davranış üzerindeki etkisi: bankacılık sektöründe bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 275-291. DOI: 10.18506/anemon.454180
Örücü, E., & Teker, S. K. (2014). Hastanelerde liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi: Sağlık sektöründe bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24: 73–90.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Moorman, R. H. & Fetter, R. (1990). Transformational leader behaviors and their effects on followers’ trust in leader, satisfaction, and organizational citizenship behaviors. Leadership Quarterly 1(2): 107-142.
Sekaran, U., & Bougie, R. (2016). Research Methods For Business: A Skill-Building Approach, 7th Edition, John Wiley ve Sons.
Shatté, A. J., Reivich, K., & Seligman, M. E. (2000). Promoting human strengths and corporate competencies: A cognitive training model. The Psychologist-Manager Journal, 4(2), 183–196.
Stazyk, E. C., & Davis, R. S. (2020). Transformational leaders: bridging the gap between goal ambiguity and public value involvement. Public Management Review, 22(3), 364-385.
Sung, T. P., Joo, L. W., Rahim, I. H. A., & Sondoh, S. (2019). Transformatıonal and transactıonal leadershıp styles towards organızatıonal commıtment ın the hotel ındustry. Journal of Tourism, 4(17), 34-45.
Sungu, L. J., Weng, Q., & Xu, X. (2019). Organizational commitment and job performance: Examining the moderating roles of occupational commitment and transformational leadership. International Journal of Selection and Assessment, 27(3), 280-290.
Sungur, O. (2010). Korelasyon analizi. Kalaycı, Ş. (Ed.) İçinde: SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara. 113-128.
Sürücü, L., & Maşlakçı, A. (2018). Örgütsel bağlılık üzerine kavramsal inceleme. International Journal of Management and Administration, 2(3), 49-65.
Vestal, K., & Massey, R. (1994). Work transformation in health care. Health Manpower Management.20(3), 9-13.
Walumbwa, F. O., Orwa, B., Wang, P., & Lawler, J. J. (2005). Transformational leadership, organizational commitment, and job satisfaction: A comparative study of Kenyan and US financial firms. Human Resource Development Quarterly, 16(2), 235-256.
Wylie, D. A., & Gallagher, H. L. (2009). Transformational leadership behaviors in allied health professions. Journal of Allied Health, 38(2), 65-73.
Yavuz, E. (2009). İşgörenlerin dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık ile ilgili tutumlarına yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, (2), 51-69.
Yolsal, M., Bilgiseven, E. B., & Muradoğlu, S. (2017). Gençlerin dönüştürücü liderlik algısı üzerine bir araştırma. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(3), 423-441.