Faaliyet Tabanlı Maliyet Yöntemi: Bir Termal Otel İşletmesinde Uygulama

Amaç – Konaklama sektöründeki yoğun rekabet koşulları otellerin maliyetlerini kontrol altında tutmaya ve doğru maliyetleme yöntemini kullanmaya teşvik etmiş ve zaman içerisinde geleneksel maliyet yönteminin yerini farklı maliyet yöntemleri almıştır. Bu yöntemlerden biriside, “Activity Based Costing (ABC) - Faaliyet Tabanlı Maliyet (FTM)” yöntemidir. FTM yöntemi işletmelerin daha doğru maliyet verilerine ulaşarak, daha doğru kararlar almasına olanak sağlayan bir yöntemdir ve katlanılan faaliyetlere göre maliyetlerin ortaya konulması esasına dayanmaktadır. Çalışmanın amacı, hizmet sektöründe faaliyet gösteren otel işletmelerinin daha doğru maliyet verilerine ulaşabilmeleri için FTM yönteminden faydalanmaları gerektiğine vurgu yapmaktır. Yöntem – Araştırmada örnek olay yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler Sivas ilinde faaliyet gösteren bir termal otel işlemesinin 2018 yılına aittir. Elde edilen verilerle öncelikle geleneksel yönteme göre otel maliyetleri hesaplanmış ardından FTM yöntemine göre otel maliyetleri hesaplanmış ve çıkan sonuçlar yorumlanmıştır. Bulgular – FTM yöntemi ile elde edilen maliyetler ile geleneksel yöntem ile elde edilen maliyet bilgilerinin farklı olduğu tespit edilmiştir. Tartışma – Otel işletmelerinin departmanlarının ve kişi başı maliyetlerinin doğru tespit edilmesi doğru fiyatlama için önem arz eder. Endirekt maliyetlerin dağıtımında kendine özgü bir yöntem uygulayan FTM yöntemi ile örnek otel maliyetlerinde farklı sonuçlar elde edilmiştir. FTM yöntemi maliyetleri daha az veya daha çok hesaplayan bir yöntem değil, daha rasyonel hesaplayan bir yöntemdir. Bu yönü ile oteller çağdaş maliyet yöntemlerini işletmelerine uygulayarak maliyetlerini sorgulayabilirler.

Activity Based Cost Method: Application in a Thermal Hotel Enterprise

Purpose – Intense competition conditions in the accommodation sector encouraged hotels to keep their costs under control and use the correct costing method, and over time, different costing methods have been replaced by the traditional cost method. One of these methods is “Activity Based Costing (ABC)” method. The ABC method is a method that enables businesses to access more accurate cost data and make more accurate decisions, and is based on exposing costs according to the activities undertaken. The aim of the study is to emphasize that hotel businesses operating in the service sector should use the FTM method in order to reach more accurate cost data. Design/methodology/approach – Method - This study was conducted with Case study method. The data used in the research are the 2018 data of a thermal hotel company operating in Sivas province. With the data obtained, firstly hotel costs were calculated according to the traditional method, then the hotel costs were calculated according to the FTM method and the results were interpreted. Findings – It was determined that the costs obtained with the ABC method and the cost information obtained with the traditional method are different. Discussion – Accurate determination of departments and costs per person in hotel managements is important to take competitive advantage and accurate pricing. Different results were obtained in the sample hotel costs with the ABC method, which applies a unique method in the distribution of indirect costs. The ABC method is not a method that calculates costs more or less, it is a method that calculates more rationally. With this aspect, hotels can question their costs by applying modern cost methods to their businesses.

PDF

___

Adamu. A,. Olotu. İ., A., (2009) Ağırlama Endüstrisinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sisteminin Uygulanabilirliği, Mali ve Muhasebe Araştırmaları Dergisi, Muhasebe Bölümü, Nasarawa Eyalet Üniversitesi, Keffi, Nasarawa Eyaleti - Nijerya. Vol. 1 (1) sayfa 36 – 49
Alkan, A. T. (2005). Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi ve Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 39-56.
Altuntaş, C. (2014). Konaklama İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyet Sisteminin Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 54- 69.
Atmaca, M., & Yılmaz, B. B. (2011). Konaklama İşletmelerinin Faaliyetlerinde Maliyet Kontrolünün Etkileri: Marmara Bölgesinde Faaliyet Gösteren Beş Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Araştırma. Mali Çözüm Dergisi/Financial Analysis, (108).
Badem, A. C., & Kılınç, Y. (2020). Konaklama İşletmelerinde Maliyet Yönetiminin Önemi: Zaman Esaslı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Kullanımına İlişkin Bir Örnek Uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 13(1), 115-149.
Cooper, R. ve Kaplan, RS (1992). Faaliyet Tabanlı Sistemler: Kaynak Kullanım Maliyetlerinin Ölçülmesi. Muhasebe Horizonları , 6 (3), 1-13.
Deveci, B., & Deveci, B. (2018). Örnek Olay Çalışmasına İlişkin Teorik Bir Değerlendirme. Social Sciences Studies Journal, 4(13), 126-135.
Eker, M. Ç. (2002). Genel Üretim Giderlerinin Faaliyete Dayalı Maliyet Yöntemine Göre Dağıtımı ve Muhasebeleştirilmesinde 8 No’ lu Ana Hesap Grubunun Kullanımı. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 237-256.
Karacan, S. 2019. Turizm İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Kullanılması. S:1- 10ICTEBS_2019_LASTDRAFT25.11.201920191210-26643-yj00z4.pdf (Erişim tarihi 06 Aralık 2018)
Karğın, S. (2013). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Yükselişi ve Düşüşü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (58).
Kaynar, B. (2005). Termal Turizm İşlemelerinde Faaliyete Dayalı Maliyetleme Sistemi ve Afyon İlinde Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü . S:1
Kosan, L., & Karadeniz, E. (2011). Otel İşletmelerinde Maliyet ve Performans Yönetim Aracı Olarak Ekonomik Katma Değer ve Faaliyete Dayalı Maliyetleme Sistemlerinin Entegrasyonu. Journal of Travel and Tourism Research (Online), 169.
Koşan, L. (2008). Faaliyet Tabanlı Müşteri Karlılık Analizi: Bir Konaklama İşletmesinde Uygulama. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 17(1).
Köroglu, Ç. (2013). Otel İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğü Elde Etmek İçin Bir İleri Yönetim Muhasebesi Yöntemi Olarak Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (57).
Öker, F. (2003). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Üretim ve Hizmet İşletmelerinde Uygulamalar, Gazi Kitabevi: Ankara. S:37
Özer, S., & Bilici, N. Konaklama İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sisteminin Uygulanabilirliğinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 1-21.
Pavlatos, Odysseas ve Paggios, Ioannis (2007): Yunan Otel İşletmelerinde Maliyet Muhasebesi : Ampirik Bir Yaklaşım. Yayınlandığı yer: TOURISMOS: Uluslararası Çok Disiplinli Turizm Dergisi, Vol. 2, No.2 (Kasım 2007): s.39-59.
Tanış, Veyis Naci (1997), “Theoretical Background of Some Research Methods Applicable in Cost and Management Accounting”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 12 Sayı 2
Unutkan, Ö. (2010). Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi Ve Bir Uygulama Activity-Based Costing And An Applıcatıon. Çözüm, 29-91
Yürekli, E. (2017). KOBİ’lerde Yönetim Ve Maliyet Muhasebesinin Stratejik Karar Alma Üzerine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi,(73), 137-168.