EUROCONTROL Üyesi Avrupa Hava Seyrüsefer Hizmet Sağlayıcı Kuruluşları Etkinlik Değerlerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Belirlenmesi

Amaç – Bu araştırmanın amacı EUROCONTROL (Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı) üyesi ülkelerin hava sahalarında vermekle yükümlü oldukları hava trafik kontrol, havacılık bilgi yönetimi, SLOT uygulamaları vb. hizmetleri karşılarken kurumsal performanslarını karşılaştırmalı olarak analiz etmektir. Yöntem – Çalışmada EUROCONTROL üyesi 37 ülkenin göreli etkinlik değerleri Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile hesaplanmıştır. 2018 yılı verilerini içeren EUROCONTROL yayınlarından alınan veriler ışığında; kurum giderleri, operasyon bağlantılı personel, destek personeli sayısı girdi olarak; kurum gelirleri, tümleşik uçuş saatleri çıktı ve yaşanan gecikme değerleri istenmeyen çıktı olarak alınmıştır. Veri analizinde girdi odaklı CCR yöntemi kullanılmıştır. Bulgular – Yapılan analiz sonucunda ilgili kurumların ortalama etkinlik değerleri %91 olarak hesaplanmış, 12 Hava Seyrüsefer Hizmet Sağlayıcı (HSS - ANSP) kuruluş etkin olarak tespit edilmiştir. Etkinlik sınırının altında kalan kuruluşlar için girdi ve çıktılarda yapılması gereken iyileştirilmeler tespit edilmiş, her ülke kuruluşu için ilgili değerler belirtilmiştir. Tartışma – Uluslararası yasalar ve standartlara göre her ülke kendi hava sahasında monopol olarak hizmet veren HSS kuruluşları; yoğun rekabet ortamındaki diğer operasyonel alanlar havayolları ve havalimanlarına göre kurumsal yapılanma ve iş modeli geliştirmekte nispeten daha geç kalmıştır. Her geçen gün artan uçuş sayıları dikkate alınarak, HSS hizmetlerinin daha etkin ve güvenli olarak verilebilmesi için, devlet kontrolü ile verilen kamu hizmeti, özelleştirme, şirketleşme, kamu-özel iş birliği vb. modellerin ilgili kurumlar üzerinde uygulanmaya başlanmasıyla yönetim ve iş modelleri açısından da farklılaşma başlamıştır. Böylece aynı kural ve standartlara bağlı, uluslararası sözleşmeler ile aynı yükümlülüklere tâbi kuruluşlar arasında operasyonel, idari ve yönetimsel farklılaşmalar oluşmaya başlamıştır. Etkinlik değerinin altında kalan HSS kuruluşlarının öncelikle havacılık açısından büyük bir mali kayıp olan gecikme (Delay) oranını düşürmesi ve personel yapılanmalarını yeniden düzenlemesi gerektiği gözlenmektedir.

Determining the Efficiency Scores of EUROCONTROL Member European Air Navigation Service Provider Organizations by Data Envelopment Analysis Method

Purpose – The purpose of this study is comparatetively analysis to effectiveness of EUROCONTROL (European Air Navigation Safety Organization) members states which are obligated to provide air traffic control, aeronautical informatin, airspace design, flow management etc. Design/methodology/approach – In the study, the relative efficiency values of 37 EUROCONTROL member states are analyzed with input oriented CCR Data Envelopment Analysis. Institution expenses, number of operational staff, number of support staff used as input and revenues, integrated flight hours, delay (undesired) values used as output. Data was collected from annual EUROCONTROL publications for the year 2018. Findings – As a result of analysis, the mean of efficiency for ANSP instititons is 91% and 12 of them were efficient. The improvements has to be made for efficiency for instititions which are not considered as efficent also determined and valued. Discussion – ANSP organizations, serving as a monopoly in each country’s own airspace, according to international laws and standarts are relatively been late for developing corporate structure and business models compared the other operational areas in aviation which are airlines and airports in a fierce competition environment. Considering the number of flights increasing day by day, with the implementation of the models like public services which provided by directly government, privatization, corparation, PPP, etc. in order to provide this services more effictively and reliablely; differentiation started in terms of management and business models. Thus operational, administrative and managerial differences have begun to occur between organizations that are bound by same rules and standarts which are subject to the sabe obligations by internetional law conventions. It is observed that ANSP organizations that are below the efficiency value should reduce the delay rate, which is a great financial loss in aviation and rearrange their personel structures.

PDF

___

Ahn, T., Charnes, A., & Cooper, W. W. (1988). Efficiency Characterizations in Different DEA Models. SocioEconomic Planning Sciences, 22(6), 253-257.
Andersen, P., ve Petersen, N. C. (1993). A Procedure for Ranking Efficient Units in Data Envelopment Analysis. Management Science, 39(10), 1261-1264.
Arblaster, M. (2018). Air Traffic Management: Economics, Regulation and Governance. Elsevier. 133-137
Arnaldo, R. M., Comendador, V. F. G., Barragan, R., ve Pérez, L. (2014). European Air Navigation Servıce Providers’ efficiency Evaluation Through Data Envelopment Analysis (DEA). In 29th Congress of the International Council of the Aeronautical Sciences.
Arslan, A. (2002). Kamu Harcamalarında Verimlilik, Etkinlik ve Denetim. Maliye Dergisi, 140(2), 1-14.
Azadeh, A., ve Kokabi, R. (2016). Z-Number DEA: A New Possibilistic DEA in The Context of Z-Numbers. Advanced Engineering Informatics, 30(3), 604-617.
Başkaya, Z. ve Avcı, B. (2011). Veri zarflama analizi. Dora Yayınları, Bursa.
Bay, M. (2009). Bankacılık Sektöründe Veri Zarflama Analizi Yöntemini Kullanarak Verimlilik Araştırması. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya
Behdioğlu, S., ve Özcan, A. G. G., (2009). Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. The Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 14(3), 301-326.
Bilotkach, V., Gitto, S., Jovanović, R., Mueller, J., ve Pels, E. (2015). Cost-efficiency Benchmarking of European Air Navigation Service Providers. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 77, 50-60.
Bourgois, M., Garcia, E., ve Hullah, P. (2018). Air Traffic Management and Air Navigation Service Providers. The Routledge Companion to Air Traffic Management, (60-80). Routledge.
Button, K., ve Neiva, R. (2014). Economic Efficiency of European Air Traffic Control Systems. Journal of Transport Economics and Policy (JTEP), 48(1), 65-80.
Charnes, A., Cooper, W. W., ve Rhodes, E. (1978). Measuring The Efficiency of Decision Making Units. European Journal of Operational Research, 2(6), 429-444.
Chen, Y., Liang, L., ve Zhu J. (2009). Equivalence in Two-Stage DEA Approaches. European Journal of Operational Research, 193(2), 600-604.
Cinca, C. S., ve Molinero, C. M. (2004). Selecting DEA Specifications and Ranking Units via PCA. Journal of the Operational Research Society, 55(5), 521-528.
Cooper, W. W., Seiford, L. M., ve Zhu, J. (2011a). Data Envelopment Analysis: History, Models and Interpretations. Handbook on Data Envelopment Analysis, 1-39.
Cooper, W. W., Seiford, L. M., ve Zhu, J. (Eds.). (2011b). Handbook on Data Envelopment Analysis. International Series in Operations Research & Management Science. Springer US
Ćujić, M., Jovanović, M., Savić, G., ve Jakšić, M. L. (2015). Measuring the Efficiency of Air Navigation Services System by Using DEA Method. International Journal for Traffic and Transport Engineering, 5(1), 36-44.
Dempsey-Brench, Z., ve Volta, N. (2018). A Cost-Efficiency Analysis of European Air Navigation Service Providers. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 111, 11-23.
Dierikx, M. (2018). A History of International Civil Aviation. From its Origins through Transformative Evolution, by Alan P. Dobson: London and New York.
Dinçer, E. (2008). Veri Zarflama Analizinde Malmquist Endeksiyle Toplam Faktör Verimliliği Değişiminin İncelenmesi ve İmkb Üzerine Bir Uygulama. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 825-846.
EUROCONTROL Performance Review Commission (2020). ATM Cost-Effectiveness (ACE) 2018 Benchmarking Report.
EUROCONTROL. (2019). Network Manager Annual Report 2018. Brüksel
Green, R. H., Doyle, J. R., ve Cook, W. D. (1996). Efficiency Bounds in Data Envelopment Analysis. European Journal of Operational Research, 89(3), 482-490.
Gümüş, U. T., Şakar, Z., Akkın, G., ve Şahin, M. (2017). Finansal Analizde Kullanılan Oranlar ve Firma Değer İlişkisi: BİST’de İşlem Gören Çimento Firmaları Üzerine Bir Analiz. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 1-23.
Hoffmann, S., Dellnitz, A., Kleine, A., ve Kölle, R. (2018). Air Navigation Service Efficiency of European Airports Utilizing Data Envelopment Analysis. In 2018 Integrated Communications, Navigation, Surveillance Conference (ICNS) (pp. 1-52). IEEE.
Kaya, Y. T., ve Doğan, E. (2005). Dezenflasyon Sürecinde Türk Bankacılık Sektöründe Etkinliğin Gelişimi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, ARD Çalışma Raporları, 10.
Kirigia, J. M., Emrouznejad, A., Cassoma, B., Asbu, E. Z., ve Barry, S. (2008). A Performance Assessment Method for Hospitals: The Case of Municipal Hospitals İn Angola. Journal of medical systems, 32(6), 509-519.
Kocakoç, İ. D. (2003). Veri Zarflama Analizi’ndeki Ağırlık Kısıtlamalarının Belirlenmesinde Analitik Hiyerarşi Sürecinin Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2).
Kuo, R. J., ve Lin, Y. J. (2012). Supplier Selection Using Analytic Network Process and Data Envelopment Analysis. International Journal of Production Research, 50(11), 2852-2863.
Lewis, I. A., ve Zolin, R. (2004). The Public to Private Continuum Measureo and The Role of Stakeholder Boards as a Proxy for Markets in the Governance of Air Navigation Services: A Comparative Analysis. International Public Management Review, 5(2), 52-77.
Magister, T. (2012). Advances in Air Navigation Services. BoD-Books on Demand.
Materna, M. (2019). Variants of Air Navigation Service Providers’ Business Models. Transportation Research Procedia, 40, 1127-1133.
McInally, J. (2010). EUROCONTROL History Book. EUROCONTROL. Brussels.
Othman, F. M., Mohd-Zamil, N. A., Rasid, S. Z. A., Vakilbashi, A., ve Mokhber, M. (2016). Data Envelopment Analysis: A Tool of Measuring Efficiency İn Banking Sector. International Journal of Economics and Financial Issues, 6(3), 911-916.
Özçelik, F., ve Avcı Öztürk, B. (2019). Girdi Olarak Maliyetlere Yönelik Veri Zarflama Analizi Modelleri ile Göreli Etkinlik Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 1011-1028.
Özden, Ü. H. (2008). Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Türkiye'deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 37(2), 167-185.
Peeters, P., Higham, J., Kutzner, D., Cohen, S., ve Gössling, S. (2016). Are Technology Myths Stalling Aviation Climate Policy?. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 44, 30-42.
Sherman, H. D., ve Zhu, J. (2006). Service Productivity Management: Improving Service Performance Using Data Envelopment Analysis (DEA). Springer science & business media, 51-52.
Standfuß, T., ve Schultz, M. (2018). Performance Assessment of European Air Navigation Service Providers.” In 2018 IEEE/AIAA 37th Digital Avionics Systems Conference (DASC) (pp. 1-10). IEEE.
Steyerberg, E. W., Harrell Jr, F. E., Borsboom, G. J., Eijkemans, M. J. C., Vergouwe, Y., ve Habbema, J. D. F. (2001). Internal Validation of Predictive Models: Efficiency of Some Procedures For Logistic Regression Analysis. Journal of Clinical Epidemiology, 54(8), 774-781.
Tarım, A. (2001). Veri zarflama analizi: Matematiksel programlama tabanlı göreli etkinlik ölçüm yaklaşımı. Sayıştay Yayınları, Ankara, 15, 5-40.
Tepe M., (2006). Kıyaslama Çalışmasında Veri Zarflama Analizi Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2011). Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL): 10.10.2020 tarihinde http://www.mfa.gov.tr/eurocontrol.tr.mfa adresinden erişildi.
Ulucan, A. (2000). Şirket Performanslarının Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı Genel ve Sektörel Bazda Değerlendirmeler. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 405-418.
Ulucan, A. (2002). İSO500 Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı: Farklı Girdi Çıktı Bileşenleri ve Ölçeğe Göre Getiri Yaklaşımları ile Değerlendirmeler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(2), 185-202.
Yıldırım, İ. E. (2010). Veri Zarflama Analizinde Girdi ve Çıktıların Belirlenmesindeki Kararsızlık Problemi İçin Temel Bileşenler Analizine Dayalı Bir Çözüm Önerisi. İstanbul University Journal of the School of Business Administration, 39(1), 141-153.
Yükçü, S., ve Atağan, G. (2009). Etkinlik, Etkililik ve Verimlilik Kavramlarının Yarattığı Karışıklık. Atatürk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 23(4).
Peykani, P., Mohammadi, E., Rostamy-Malkhalifeh, M., ve Hosseinzadeh Lotfi, F. (2019). Fuzzy Data Envelopment Analysis Approach for Ranking of Stocks with an Application to Tehran Stock Exchange. Advances in Mathematical Finance and Applications, 4(1), 31-43.