DEVLET TEORİSİ’NDE TARİHİN YERİ: BİR KURGUDAN HİKÂYE, BİR HİKÂYEDEN HAKİKAT YARATMAK

Devlet teorisi, kamu hukukunun inceleme alanı içindedir. Devlet kuramını anlamak için, ilk önce, onun inceleme yöntemini tayin etmek gerekir. Bu yöntemin oluşturulmasında tarih öncü bir rol oynar. Dolayısıyla tarih nedir? sorusuna verilecek olan cevap oldukça önemlidir. Tarih geçmişin bir çeşit kazıbilimidir, onun araştırılması ve soruşturulmasıdır. Öte yandan devleti inceleyenler, geleneksel bir inceleme metodu olarak tarihsel bir doğru izlerler. Tarihi sanki hep ilerlemeden ibaretmiş gibi algılayan bu anlayış, tarihi bir süreklilik olarak görür. Oysa tarihe düz bir çizgi ya da süreklilik olarak değil, süreksizliklerden oluşan, geri gidişler, yani tarihsel sıçrayışlarla anlaşılabilecek bir söylem tarzıyla yaklaşılabilir. Dolayısıyla devleti anlamak için bir metodolojiye ihtiyaç duyulur. Devleti sadece hukuksal kurumları üzerinden anlamak yerine, onun tarihini, doğasını ve iktidar ile ilişkisini anlamak gerekir. İşte bu devleti incelemenin metodolojisidir. Tarihçi somut vakalar üzerinden incelemeler yapmalı; konuyu araştırıp, çözümledikten sonra belgelere de dayanarak sahici hikâyeler anlatmalıdır. Bu çalışma, Michel Foucault’un hukuk üzerine kimi düşüncelerine değinerek ve tarih kavramı üzerine eleştirel bir sorgulama izleği kurarak bu metodolojinin temel yapı taşını belirlemeyi hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Michel Foucault, Kamu hukuku, genel devlet teorisi, tarih, hakikat, metodoloji.

THE PLACE OF HISTORY IN STATE THEORY: FROM FICTION TO STORY, FROM STORY TO TRUTH

State theory is a major part of public law. In order to grasp state theory, one should firstly define its research method. History plays a decisive role in constitution of this research method. Thus, the answer to the question of what is history? is very important. History can be defined as a kind of archaeology and investigation of the past. A number of thinkers who examine the state, traditionally approach the history as a straight line. This approach, which perceives history as if it always consisted of progress, sees history as a continuity. However, history can be grasped not as a straight line or continuity but as a discourse that can be understood by means of historical leaps, consisting of discontinuities. Therefore, one inevitably needs a methodology to understand the state. In contrast to just examine the state through its legal institutions, it is necessary to enquire its history, its nature and its relation to power. This is the principle of the methodology of examining the state. This study aims to define the keystone of this methodology by referring some views of Michel Foucault on the notion of law and following a critical path regarding the concept of history.

Keywords:

Public law, general theory of state, history, Michel Foucault, truth, methodology.,

PDF

___

ACAR Eray, Daimi Devlet: Kurumsallaşma Sürecinde Devletin Sürekliliği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Doç. Dr. Abdurrahman Saygılı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2017.
AKAL Cemal Bali, İktidarın Üç Yüzü, Dost Kitabevi Yay., Ankara.
AKKAYA KİA Rukiye, Bir Ders Konusu Olarak Devlet ya da Genel Kamu Hukuku Derslerinin Kökenleri, Beta Yay., İstanbul 2013.
AYSEVENER Kubilay, “Bir İlerleme Tasarımı Olarak Tarih”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 41/1 (2001).
BAUER Yahuda, Soykırımı Yeniden Düşünmek, Çev. Orhun Yakın, Phoenix Yay., Ankara 2002.
COLLİNGWOOD R. G., Tarih Tasarımı, Çev. Kurtuluş Dinçer, 4. Baskı, DoğuBatı Yay., Ankara 2010.
DUMEZİL Georges, Mit ve Destan I (Hint-Avrupa Halklarının Destanlarında Üç İşlev İdeolojisi), Çev. Ali Berktay, Yapı Kredi Yay., İstanbul 2012.
ETÖZ Zeliha, “Mitos ve İktidar”, AÜSBF Dergisi, Cilt: 66, No: 3, 2011.
FOUCAULT Michel, Bilginin Arkeolojisi, Çev. Veli Urhan, Ayrıntı Yay., İstanbul.
FOUCAULT Michel, Doğruyu Söylemek, Çev. Kerem Eksen, Ayrıntı Yay., İstanbul 2005.
FOUCAULT Michel, Toplumu Savunmak Gerekir, Çev. Şehsuvar Aktaş, 2. Baskı, Yapı Kredi Kültür Sanat Yay., İstanbul 2003.
LE GOFF Jacques, Tarihi Dönemlere Ayırmak Şart Mı?, Çev. Ali Berktay, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul 2016.
OKANDAN Recai G., Umumi Amme Hukuku, (Devletin Doğuşu, Pozitif ve Teorik Gelişmesi, Unsurları), İstanbul Üniversitesi Yay., İstanbul 1976.
SEROZAN Rona, Hukukta Yöntem-Mantık, Vedat Kitabevi Yay., İstanbul 2017.
SOPHOKLES, Kral Oidipus, Çev. Bedrettin Tuncel, Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi, İş Bankası Kültür Yay., İstanbul 2010.
UZUN Ertuğrul, Hukuk Metodolojisi Ders Kitabı, Türkiye Adalet Akademisi Yay, Ankara 2104.