İMAR BARIŞI DÜZENLEMESİNE HUKUKİ BİR YAKLAŞIM

 7143 Sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 18/05/2018 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak, kamuoyunda "İmar Barışı" olarak adlandırılan süreç uygulanmaya başlanmıştır. 3194 sayılı İmar Kanunu'na eklenen Geçici 16. maddeyle, imar düzenine aykırı yapıların "Yapı Kayıt Belgesi" ile kayıt altına alınması amaçlanmaktadır. Yapı Kayıt Belgesi, kentsel dönüşüm uygulamalarının finansal kaynağını yaratmak üzere, imar düzenine aykırı yapıları kayıt altına alırken yapı sahiplerine de kentsel dönüşüm uygulamasına kadar yapıyı kullanma hakkı vermektedir. Bu yönüyle Geçici 16. madde, idarenin afet riskine karşı alacağı tedbirler için yetersiz; fakat imara aykırı yapıların tespitini sağlaması açısından yerindedir. Çalışmamız kapsamında Yapı Kayıt Belgesinin mülkiyet hakkı ile ilişkisi kurularak, maddenin bir imar affı olup olmadığı; imar düzenimiz içinde ortaya çıkan benzer uygulamalarla farklılıkları; kamu malları rejimi bağlamında kapsamı incelenmiştir. Afet risklerine karşı tedbir alma yükümlülüğü idarenin asli görevlerinden olduğundan, söz konusu düzenlemeyle depremle yıkılan yapılar nedeniyle idarenin sorumluluğunun, yapı sahibine devredilemeyeceği de ortaya konulmuştur.

ZONING PEACE FROM A LEGAL PERSPECTIVE

Law No. 7143 on the Restructuring of Taxes and Other Receivables and Amendments to Certain Laws was published in the Official Gazette on 18/05/2018 and the process called "Zoning Peace" started to be implemented in public. With the Article 16 of the Law No. 7143, appended as the Provisional Article 16 to the Zoning Law No. 3194, it is aimed to take the buildings contrary to the zoning order under registry with the "Building Registration Certificate". Building Registration Certificate in order to create the needed financial source for the urban transformation applications,  while registering the buildings that does not comply with the zoning regulations, also gives the building owners the right to use the building until the urban transformation ends. In this aspect, Temporary Regulation No 16 is both, inadequate for the measures that will be taken by the administration against the risk of catastrophes and efficient in order to detect the buildings that are violating the zoning regulations. In this article, by focusing on the relationship between Building Registration Certificate and the right to property, whether the related regulation is a zoning peace regulation or not, its differences from the similar applications in our zoning order and the scope of it in the context of public estate will be examined. Since the obligation to take measures against disaster risks is the primary duty of the administration, conclusion is drawn as the responsibility of the administration arising from the structures destroyed by an earthquake cannot be transferred to the building owner as per the mentioned regulation.  

___

  • ATAY, Ender Ethem, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2016.
  • BAL YALÇIN, Burçak, "Hak Arama Özgürlüğü Önünde Bir Engel: Riskli Alan Kararlarına Karşı Dava Açma Süresi", Ankara Üniversitesi. Hukuk Fakültesi Dergisi, 65 (4) 2016, s. 2513-2552.
  • ÇAĞLAYAN, Ramazan “Risk İlkesi Gereğince İdarenin Kusursuz Sorumluluğu Bağlamında Sosyal Risk İlkesi”, Gazi Üniversitesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu 28-29 Mayıs 2009, Ankara, s. 452-455.
  • ÇAL Sedat, Türk İdare Hukukunda Ruhsat, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2012.
  • DALKILIÇ, Elvin Evrim "İdarenin Denetim Yetkisinin Özel Kişilere Devrine Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı", Ankara Barosu Dergisi, Y.71, S. 2013/2, s. 105-125.
  • ERDOĞAN Murat; ÖMÜRGÖNÜLŞEN Uğur, "Yeminli Özel Teknik Bürolar: Gecekondu Sorunu, İmar Affı ve Kamu Hizmetlerinin Özel Kişilere Gördürülmesi Açılarından Bir Değerlendirme", Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.7, S.1-2, Y.1989, s. 173- 214.
  • GİRİTLİ, İsmet; Bilgen, Pertev; Akgüner, Tayfun, İdare Hukuku, Der Yayınları, İstanbul, 1999.
  • GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku, Cilt II, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 2003.
  • GÜLAN, Aydın, Kamu Mallarından Yararlanma Usullerinin Tabi Olduğu Hukuki Rejim, Alfa, İstanbul, 1999.
  • GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, İmaj Yayıncılık, 11.Baskı, Ankara, 2011.
  • KABOĞLU, İbrahim “Yerleşme ve Konut Hakkı: Temel Özgürlük Sosyal Hak Birleşmesi”, İnsan Hakları Yıllığı, 1996 Cilt 17 Sayı 1, s. 149-169.
  • KELEŞ, Ruşen "Anayasa’da Kent ve Çevre Hakları", Mimarlık Dergisi, S. 368, Kasım-Aralık, Y.2012.
  • KÖKTÜRK, Erdal "Türkiye’de ‘Gecekondu ve İmar Affı’ Üzerine Bir İnceleme", HKM Jeodezi Jeoinformasyon Arazi Yönetimi Dergisi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yayını, Sayı: 2003/89, Ankara, s. 49 - 67.
  • ÖNGÖREN, Gürsel, Kentsel Dönüşüm Hukuku, Öngören Hukuk Yayınları Yayın No: 5 , 2013, İstanbul.
  • ÖZKAYA ÖZLÜER, Ilgın, "6306 Sayılı Kanun Kapsamında Riskli Alanlarda Riskli Olmayan Yapıların Durumu", Ankara Barosu Dergisi, Y.76, S. 2018/1, s.247-269.
  • ŞAHİN, Ali Utku, "Afet Yönetimi Faaliyetlerinin Kamu Hizmeti Kavramı Çerçevesinde Değerlendirilmesi", Tesam Akademi Dergisi, Temmuz 2014, 1 (2), s. 7-30.
  • TERCAN, Binali, "1948'den Bugüne İmar Afları", Mimarlık Dergisi, S. 403, Eylül-Ekim 2018, Y. 55, s.20-25.
  • TORLAK, Evinç, Gecekondulaşmanın Gelişimi, İmar Afları ve Islah İmar Planları, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C.12, S.1, Ocak 2003, s. 64-73.
  • ÜLGER, N. Enver; Baş, Eray Gülen, "Arazi Geliştirmenin Kuramsal Temelleri", İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi, C.16, S.1, Y.2003, s.55-65.
  • YASİN, Melikşah, "İmar Kanunu’nun 42. Maddesi: Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı ve Yeni Düzenleme Hakkında Bir Değerlendirme", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 16, S. 3-4, s. 377-396
  • YAŞAR, Hasan Nuri "İdarenin Sorumluluğu Üzerine Düşünceler", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 66, S.1, s. 201-220.