AVRUPA BİRLİĞİ’NİN SPOR ALANINDA DÜZENLEME YAPMA YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRLARI

1 Aralık 2009 tarihinde yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması ile Avrupa Birliği’nin gerek kurumsal yapısında, gerekse de işleyişine dair alanlarda önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler içerisinde, Avrupa Birliğinde (AB) ilk defa kurucu antlaşmalarda spor alanında özel bir düzenlemeye yer verilmesi dikkat çekmektedir. Bu kapsamda, Avrupa Birliğinin İşleyişi Hakkındaki Antlaşma’nın (ABİHA) 165. maddesi uyarınca, AB'ye üye devletlere ait spor politikalarının desteklenmesi ve koordinasyonu yetkisi verilmiştir. Geçmişte Kurucu Antlaşmalarda açıkça bu alanda Avrupa Birliği’nin düzenleme yapma yetkisi bulunmasa da, Avrupa Komisyonu’nun spor alanında bazı düzenleme ve faaliyetlerde bulunduğu görülmektedir. Ayrıca Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın (ABAD) bu alana ilişkin verdiği önemli kararlar bulunmaktadır. Getirilen bu yeni düzenlemeyle birlikte “spor” artık Avrupa Birliği’nin yetkili olduğu alanlardan birisi haline gelmiştir. Bu yeni ve açık yetkinin varlığı, AB’nin spor alanındaki eylem ve faaliyetlerinin artması için yeni olanaklar sağlaması beklentisini de beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada Lizbon Antlaşması ile Avrupa Birliği’ne spor alanında verilen yetkilerin kapsamı, sınırı ve Avrupa Birliği Spor Politikası açısından muhtemel sonuçları ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Lizbon Antlaşması, AB spor politikası, sporun Avrupa boyutu, AB’nin spor alanında yetkisi.

THE SCOPE AND THE LIMITS OF THE EUROPEAN UNION'S POWERS ON REGULATION OF SPORT

Significant changes were made by the Treaty of Lisbon, which entered into force on the 1st of December 2009, on both the institutional structure and the functioning of the European Union. Within these amendments, it is noteworthy that for the first time in the European Union (EU), a special arrangement in the field of sport is included in the founding treaties. In this context, in accordance with Article 165 of the Treaty on the Functioning of the European Union, the EU has been given the power to support and to coordinate the sport policies of the member states. In addition, the European Court of Justice (ECJ) has made important decisions regarding this area. In the Past it has been seen that The EU Commission has some actions and activities in the field of sports although the European Union has clearly no competence to make arrangements in this area. Along with this new arrangement, "the sport" has now become one of the areas where the European Union is empowered to regulate. The presence of this new and explicit power has also brought with it the expectation that the EU will provide new opportunities for boosting activities and services in sport. This study will examine the scope and the limits of the European Union’s powers on regulation of sport, which were given by the Treaty of Lisbon, and its possible consequences with regards to Sport Policies of the European Union.

Keywords:

Treaty of Lisbon, EU sport policy, European dimension of sport, EU’s powers on sport,

PDF

___

ALYANAK, Servet, Avrupa Birliği Hukukunda Yetki Sorunu, Yetkin Yay., Ankara 2015.
BAYKAL, Sanem/ GÖÇMEN, İlke, Avrupa Birliği Kurumsal Hukuku, Seçkin Yay., Kasım 2016.
BLANKE, Hermann- Josef, “Art. 165/166 AEUV”, (GRABITZ, Ebenhard/HILF, Meinhard/NETTESHEIM, Martin (Hrsg.) Das Recht der Europäischen Union içinde), 2018, Rn. 138.
BLANPAİN, Roger, “The Specificity of Sport from a Legal Perspective”, BLANPAIN, Roger/COLUCCI, Michele/HENDRICKX, Frank (ed.), The Future of Sports Law in the European Union: Beyond the EU Reform Treaty and the White Paper, Kluwer, 2008.
BOGAERT, Stefaan van den, Practical Regulation of the Mobility of Sportsmen in the EU Post Bosman, Kluwer Law International, 2005.
BROST, Stefan, “Die Besonderheit des Sports im neuen Artikel 165 des Lissabonner Vertrages”, SpuRt 5/2010, s. 178- 182.
CALLIESS, Christian, Die Neue Europäische Union Nach dem Vertrag von Lissabon, Mohr Siebeck Tübingen, 2010.
CLASSEN, Claus Dieter, “Sport (Art 165. Abs. 1)”, (VON DER GROEBEN, Hans/SCHWARZE, Jürgen/HATJE (Hrsg.)), Europäisches Unionsrecht içinde, 7. Auflage 2015.
CRAIG, Paul, The Lisbon Treaty, Law, Politics and Treaty Reform, Oxford University Press, 2010.
ÇİLİNGİR, Sevgi, “AB Hukukunda Subsidiarite İlkesi ve Uygulanması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 19, Sayı: 3, Yıl: 2017, s. 349-371.
EİCHEL, Benjamin, Der Sport im Recht der Europäischen Union: Rechtliche Wirkungen der Unionskompetenz aus Art. 165 AEUV für die Regelungsbefugnisse von Mitgliedstaaten und Sportverbänden, Nomos Verlag, 1. Auflage 2013.
FECHNER, Frank, “EGV Art. 151”, (VON DER GROEBEN, Hans/SCHWARZE, Jürgen, (Hrsg.)) Kommentar zum Vertrag über die Europäische Union und zur Gründung der Europäische Gemeinschaft, içinde, 2003.
FİDANOĞLU, Behiç, “Sporting Exception In The European Union‘s Sports Policy”, Ankara Bar Review, 2012/2, s. 67-80.
FLORİAN, Christoph, Die europäische Dimension des Sports. Der Unionsrechtsrahmen für den Sport und seine Änderung durch den Vertrag von Lissabon, Tectum Verlag, 2014.
GABRIS, Tomáš, Behaviour Clauses in Sports: Basic Rights of Sportsmen, Tilburg: School of Law, Tilburg University, 2010.
GARDINER, Simon/WELCH, Roger, “Bosman- There and Back Again: The Legitimacy of Playing Quotas under European Union Sports Policy”, European Law Journal, Vol. 17, No.6, November 2011, s. 828- 849.
GRODDE, Meinhard, “Die Aufnahme des Sports in die Europäische Verfassung”, Sport und Recht (SpuRt), 2005, s. 222-227.
GÜNEŞ, Ahmet. M., “Avrupa Birliği’nde Subsidiarite İlkesinin Uygulanmasının Ulusal Parlamentolar Tarafından Denetlenmesi”, Legal Hukuk Dergisi, Sayı 141, Yıl 2014, s. 37-62.
HOLZKE, Frank, Der Begriff Sport im deutschen und europaischen Recht, Diss. Köln, 2001.
KATRİN, Merkel, “Weißbuch Sport und Lissabon Vertrag: Der Sport in der EU auf neuen Wegen”, (Sport im Spannungsfeld von Recht, Wirtschaft und europäischen Grundfreiheiten içinde), Logos-Verlag, 2009, s. 179-192.
KUMRULU, Gülce, “Avrupa’nın Geleceğine İlişkin Konvansiyon”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt: 2 Sayı :4 (Bahar: 2003) s. 163-
191.MURESAN, Remus, “Die neue Zuständigkeit der Europäischen Union im Bereich des Sports, Causa Sport 2010, s. 99-105.
MURESAN, Remus, Ausnahmen von den EU-Grundfreiheiten im Bereich des Sports nach der “Deliege” - Konzeption, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel, 2010.
NOLTE, Martin, “Staatliche Verantwortung im Bereich Sport- Ein Beitrag zur normativen Abgrenzung von Staat und Gesellschaft”, Lorenz-von-Stein-Institut für Verwaltungswissenschaften an der Christian-Albrechts-Universität zu Kiel, 2004.
OTT, Steffen, “Strafwürdigkeit und Strafbedürftigkeit des Selbstdopings im Leistungssport”, Schriften zum Sportrecht, Bd. 32, Nomos, 2013, s. 225-247.
PARRISH, Richard/GARCIA, Borja García/MIETTINEN, Samuli/SIEKMANN, Robert, “Der Vertrag Von Lissabon Und Die Sportpolitik Der Europäischen Union”, Studie, Ausschuss für Kultur und Bildung des Europäischen Parlaments, 2010.
PERSCH, Sven, “Sportförderung in Europa: Der neue Art. 165 AEUV”, NJW 27/2010, s. 1917- 1920.
RUFFERT, Mattias, “Art. 165”, Calliess, Christian/Ruffert, Mattias, (Hrsg.), EUV/AEUV: Das Verfassungsrecht der Europäischen Union mit Europäischer Grundrechtcharte, 5. Aufl. 2016.
SCHWARZE, Jürgen/ HETZEL, Philipp, “Der Sport im Lichte des europäischen Wettbewerbsrecht”, Europarecht (EuR) 2005, s. 581-605.
STEINER, Udo ,“Quo Vadis Sportrecht”, Causa Sport, 2009, s. 14-20.
STEINER, Udo, “ Verfassungsfragen des Sports”, NJW 1991, s.2729-2731.
STREINZ, Rudolf, “ Zum Recht der Unionsbürger auf Gleichbehandlung im Amateursport”, Spurt 2010, s. 231-233.
STREINZ, Rudolf,/NIEDOBITEK, Matthias, “AEUV Art. 165”, (STREINZ, Rudolf, EUV/AEUV Kommentar içinde) 2. Aufl. 2012.
STREINZ, Rudolf/OHLER, Christoph/HERMANN, Christoph, Der Vertrag von Lissabon zur Reform der EU, C.H. Beck München. 2010.
SUMMERER, Thomas, “Teil 2:Sport, Vereine, Verbände und Kapitalgesellschaften” (FRITZWEILER, Jochen/ PFISTER, Bernhard/ SUMMERER, Thomas,(Hrsg.) Praxishandbuch Sportrecht, içinde) 2014.
VIEWEG, Klaus, “Staatliches Anti-Doping-Gesetz oder Selbstregulierung des Sports”, SpuRt 2004, s. 194-197.
WIESNER, Florian, Unionsziele im Europäischen Verfassungsrecht: Grundlagen, Entwicklung und Wirkung - dargestellt am Unionsziel der Sportförderung, Peter Lang Frankfurt, 2008.
YÜKSEL, Metin/ALTAN, Yakup, “Lizbon Antlaşması Sonrasında Subsidiarite İlkesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt16, Sayı 3, 2011, s.131-147.