Baskı Grubu ve Siyaset İlişkisi: TÜSİAD’ın 2002 Yılı Türkiye Siyasal Hayatı İçindeki Yeri

Baskı gruplarıyla ilgili yerli ve yabancı çalışmaların neredeyse tamamında kavram,siyasal bir olgu olmasından dolayı siyasi partilerle karşılaştırılmakta ve baskı gruplarınıntanımlanması genellikle siyasi partiler üzerinden yapılmaktadır. Ancak baskı grupları,hükümetlere, geniş anlamda kamusal çıkarlara ya da diğer çıkar gruplarına karşı belirli birkesimin çıkarlarını temsil etmek üzere bir araya gelen ve daha çok işverenler için kullanılanbir terimdir. Bu nedenle baskı grupları, siyasal iktidarı doğrudan ele geçirmek amacıyladeğil, siyasi iktidar üzerinde etkili olarak kendi çıkarları ya da görüşleri doğrultusundakararlar aldırtmaya ve bunları uygulamaya koymaya çalışırlar. TÜSİAD’ın Türkiye’deözellikle hükümet çevreleri üzerinde son derece etkili bir baskı grubu olduğu öngörüsüyletasarlanan bu çalışmada, TÜSİAD’ın 2002 yılı Türkiye siyasal yaşamındaki yeri ve rolü elealınmıştır. 2002 yılı hem Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği sürecinde KopenhagSiyasi Kriterleri doğrultusunda en önemli gelişmelerin yaşandığı hem de erken seçimtartışmalarının yapıldığı ve 3 Kasım 2002 tarihinde de seçimin gerçekleştirildiği birdönem olması bakımından önem taşımaktadır. Bu nedenle TÜSİAD’ın söz konusu tarihtesiyasilerle ve siyasi partilerle olan yakın ilişkisi, erken seçimde karar kılınmasıyla birliktedaha da artmıştır. Hürriyet, Radikal, Vakit ve Evrensel gazetelerinin söz konusu yıla aithaber taraması sonucu belirlenen haberler, içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Türkiyesiyasal hayatına ilişkin önemli bir döneme ışık tutması amacıyla da yapılan bu çalışmada,TÜSİAD’ın etkili bir baskı grubu olduğu gerçeği, bir kez daha doğrulanmıştır.

The Relationship of Pressure Group and Politics: TÜSİAD’s Place in Turkish Politics in 2002

In almost every local and foreign study on pressure groups, the concept is compared to political parties because of its being a political phenomenon, and the description of pressure groups is generally made through political parties. However, pressure groups is a term that is used to describe mostly the employers who come together to represent public interest in general, or a specific group’s interest opposing to other interest groups. For this reason, pressure groups do not try to take the hold of political power directly, but by having an effect on the government, they try to make the government make decisions parallel to their own views and make the government put these decisions into practice. In this study, which is designed according to the assumption that TÜSİAD is a very effective pressure group in Turkey, especially in government circles, TÜSİAD’s role and place in Turkish politics in 2002 are studied. 2002 is an important period because both important developments took place in EU full membership process of Turkey in line with Copenhagen Political Criteria, and early election discussions were on the table and on 3 November 2002 an election was held in that year. For this reason, in that year, TÜSİAD’s close relationship with politicians and political parties intensified with the early election decision. News stories of Hurriyet, Radikal, Vakit and Evrensel related to that year, which are determined as a result of news search, are analysed through content analysis. In the study, which is also conducted with the aim of shedding a light on an important period of Turkish politics, it is once more verified that TÜSİAD is an effective pressure group

PDF

___

Abadan, Nermin (1956), Halk Efkârı Mefhumu ve Tesir Sahaları, Ankara: A.Ü.SBF. Yayınları.
Aktan, Coşkun Can (1996). “Değişime Kimler Direniyor?”, Yeni Türkiye, Y:2, S: 9, Mayıs-Haziran, ss. 65-68.
Almond, Gabriel A.J. ve Powell, Bingham G. (1978). Comparative Politics: System, Process and Policy, Boston: Little Brown and Co.
Arat, Yeşim (1991). “Politics and Big Business: Janus-Faced Link to the State”, Strong State and Economic Interest Groups The Post-1980 Turkish Experience, Ed. Metin Heper, New York: Walter de Gruyter-Berlin, ss. 135-147.
Aybay, Rona (1962). Baskı Grupları, İstanbul: İ.Akgün Matbaası.
Baggott, Rob (1995). Pressure Groups Today, England: Machester University Press.
Ball, Alan R. Ve Mıllard, Frances (1986). Pressure Politics in Industrial Societies: A Comparative Introduction, Macmillan: Basingstoke.
Bali, Rıfat N. (1998). “İşadamları ve Siyaset Pragmatik Bir Ask Hikâyesi”, Birikim, S: 114, Ekim, ss. 31-37.
Bıanchı, Robert (1984), Interest Groups and Political Development in Turkey, Prınceton-New Jersey: Prınceton Unıversity Press.
Buğra, Ayşe (1997). Devlet ve İşadamları, Çev. Fikret Adaman, İstanbul: İletişim Yayınları.
Daver, Bülent (1993). Siyaset Bilimine Giriş, Ankara: Siyasal Kitabevi.
Castles, Francis G. (1967). Pressure Groups and Political Culture, New York: Routledge and Kegan Paul Humanities Press.
Çağatay, Tahir (1968). Günün Sosyolojisine Giriş, Ankara: A.Ü.DTCF. Yayınları.
Çam, Esat (1984), “Türkiye’de Sanayileşmenin Siyasal Gelişme Üzerindeki Etkileri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C: 38, S: 3-4, ss.431-451.
Çam, Esat (2000). Siyaset Bilimine Giriş, İstanbul: Der Yayınları.
Çeyrek Asrın Ardından TÜSİAD (1996).
Esin, Pars (1974). Türkiye’de İşveren Sendikacılığı, Ankara: A.Ü.SBF. Yayınları.
Grant, Wyn (1989). Pressure Groups, Politics and Democracy in Britain, G. Britain: Simon and Schuster İnternational Group.
Gülfidan, Şebnem (1993). Big Business and The State in Turkey: The Case of TÜSİAD, İstanbul: Boğaziçi Unıversity Press.
Heper, Metin (1991a). “Interest Group Politics in Post-1980 Turkey: Lingering Monism”, Strong State and Economic Interest Groups The Post-1980 Turkish Experience, Ed. Metin Heper, New York: Walter de Gruyter-Berlin, ss.163-187.
Heper, Metin (1991b). “The State and Interest Groups with Special Reference to Turkey”, Strong State and Economic Interest Groups The Post-1980 Turkish Experience, Ed. Metin Heper, New York: Walter de Gruyter-Berlin, ss.3-23.
Kalaycıoğlu, Ersin (1984), Çağdaş Siyasal Bilim, İstanbul: Beta Yayınları.
Kalaycıoğlu, Ersin (1991). “Commercial Groups: Love-Hate Relationship with the State”, Strong State and Economic Interest Groups The Post-1980 Turkish Experience, Ed. Metin Heper, New York: Walter de Gruyter-Berlin, ss.79-87.
Kapani, Münci (1992). Politika Bilimine Giriş, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
Key, V(aldimer) O(rlando) Jr. (1991). Politics, Parties and Pressure Groups, New York.
Kıraç, Can (1996). Anılarımla Patronum Vehbi Koç, İstanbul: Milliyet Yayınları.
Kışlalı, A. Taner (1992). Siyaset Bilimi, Ankara: İmge Kitabevi.
Kubalı, Nail H. (1971). Anayasa Hukuku Dersleri, İstanbul: Kutulmuş Matbaası.
Meynaud, Jean (1975), Politikada Baskı Grupları, Çev. Samih Tiryakioğlu, İstanbul: Varlık Yayınevi.
Roberts, Geoffrey K. (1971). Political Parties and Pressure Groups in Britain, USA: St. Martin’s Press.
Thomas, Clive S. (1993). First World Interest Groups, London-USA: Greenwood Press.
TÜSİAD Tanıtım Broşürü (2001).
Pross, A. Paul (1986). Group Politics and Public Policy, Toronto: Oxford University Press.
Schlozman, Kay L. Ve Tierney, John T. (1986). Organized İnterest and American Democracy, New York: Harper and Row Publisher.
Şahım, Tarık (1994). Siyasi Katılım ve Baskı Grupları, Ankara: Makro Ltd. Şti. Eğitim Yayınları.
Taşdelen, Musa (1997). Siyaset Sosyolojisi, İstanbul: Kocav Yayınları.
Toprak, Zafer (1997). “İktisat Tarihi”, Türkiye Tarihi-3 Osmanlı Devleti 1600-1908, Yay.Yön.Sina Aksin C: 3, İstanbul: Cem Yayınevi.
Truman, David B. (1951). The Governmental Process, New York: Alfred A. Knopf Publisher.
Turan, İlter (1986). Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, İstanbul: Der Yayınları.
Wilson, Graham K. (1990). Intererst Groups, Massachusetts-USA: Basil Blackwell Ltd. Cambridge.
Yalman, Galip L. (2002). “Tarihsel Bir Perspektiften Türkiye’de Devlet ve Burjuvazi: Rölativist Bir Paradigma mı? Hegemonya Stratejisi mi?”, Praksis, S: 5, Kış, ss.7-23.
Yaşar, Selçuk (1996). Hayatım, İzmir: Tükelmalt.
Yücekök, Ahmet N. (1998). “19.yüzyıl Osmanlı Toplumundan Günümüz Türkiye’sine Sivil Toplum Kuruluşları ve Siyaset Sosyolojisi İlişkileri”, Tanzimat’tan Günümüze İstanbul’da Sivil Toplum Kuruluşları, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, ss.13-45.