Son Devir Osmanlı Âlimlerinden Ali Haydar Efendi’nin Hayatı, Hukukçuluğu ve Eserleri

Ali Haydar Efendi, son devir Osmanlı âlimlerinden olup döneminin önde gelen hukukçularındandır. Yargı görevlerinde bulunmuş ve yükseköğretim kurumlarında uzun yıllar Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye ve Arazi hukuku derslerini okutmuştur. Dürerü’l-Hukkâm adlı eseri Osmanlı medeni kanunu olarak nitelendirebileceğimiz Mecelle’nin önemli şerhlerinden biridir. Fetva emini olarak kanunlaştırma hareketi içinde yer almış ve komisyonlarda görev alarak başta Kitâbu’n-Nafakât olmak üzere çeşitli kanun taslakları hazırlamıştır. Ali Haydar Efendi, Osmanlı kanunlaştırma çalışmalarında esas alınması gereken kaynağın İslâm hukuku olduğunu savunmuş ve Batı hukukunun iktibas edilmesini tenkit etmiştir. Ona göre Osmanlıdaki problemlerin temelinde şer’î hukuktan kopma yer almaktadır; Şer’î kaynaklara dayanan kanunlar, müktebes kanunlara nazaran her zaman adalete daha uygundur.

One of The Last Period Ottoman Scholars Ali Haydar Efendi’s Life, Form of Juristic Acts and Works

Ali Haydar Efendi, a scholar from the last period of the Ottoman Empire, was one of the most prominent jurists of his time. He worked as a judge and taught the Ottoman Code of Civil Law (Majallat al-Ahkam al-Adliyyah) and land law in higher education institutions. His work Durar alhukkâm is one of the most important caveats written for the Ottoman Code of Civil Law, (Majalla). He was involved in the legislation movement as a fatwa official and prepared several draft laws, most notably (Kitab al-Nafakat) during these studies. Ali Haydar Efendi defended that the legislation movement should be based on the islamic law and criticised quotation of the western law. He claims that the fundamental problem of Ottoman Empire was the disconnection from the islamic law. This is because, laws based on religious (sharia) sources are always more equitable, in comparison to the quoted laws.