Remisyon Sürecindeki Lösemi Tanılı Çocukların Anne-Babalarının Başa Çıkma Süreçlerinde Dinin Rolü

Pediatrik kanser tanısı, hem çocuk hem de tüm aile üyeleri için yoğun stres kaynağı olmaktadır. Bir anda tüm ailenin planlamaları bozulmaktadır. Artık aileyi yeni planlamalar ve zorluklar beklemektedir. Aile içi uyum sorunları, maddi sıkıntılar, artan bakım ihtiyaçları, sosyal ilişkilerin değişimi, uzun süreli hastane yatışları ailelerin karşılaştığı bazı sorun alanlarıdır. Aileler, stres verici bu problemlere uyum sağlamaya çalışırken başa çıkma tutumlarını da aktif hale getirmektedir. Bu başa çıkma tutumları incelenirken dinin konumuna dair ülkemizde spesifik herhangi bir çalışmanın olmadığı görülmektedir. Bu araştırmanın, literatüre bu açıdan katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, Maneviyat, Anlam, Dini Başa Çıkma, Lösemi

The Role of Religion in the Coping Process of the Parents of Children with Leukaemia in Remission

The diagnosis of paediatric cancer is a source of intense stress for both the child and all family members. The plans of the whole family are suddenly ruined. Now, new plans and challenges await the family. Familial adaptation problems, financial difficulties, increasing needs for care, change of social relations and long-term hospitalizations are some of the problem areas that families face. Families resort to some coping approaches when trying to adapt to these stressful problems. When examining these coping attitudes, it has been determined that there is no study on the position of religion in our country.

Keywords:

Psychology of Religion, Spirituality, Meaning, Religious Coping, Leukaemia,

PDF

___

Akmehmet Şekerler, Sibel. “Derinlemesine Görüşme”. Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. ed. Fatma Nevra Seggie - Yasemin Bayyurt. 186-201. Ankara: Anı Yayıncılık, 2017.
Arslan, Zeynep. Lösemi Hastası Çocuk Ebeveynlerinin Çocuğun Bakımına İlişkin Eğitim Gereksinimleri ve Karşılanması. Mersin: Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
Atashzadeh-Shoorideh, Foroozan vd. “The Barriers and Facilitators in Providing Spiritual Care for Parents Who Have Children Suffering from Cancer”. Journal of Family Medicine and Primary Care 7/6 (2018), 1319-1326. https://doi.org/10.4103/jfmpc.jfmpc_76_18
Aydın, Cüneyd. İnsanın Anlam Arayışı ve Yeni Çağ İnançları. Ankara: Araştırma Yayınları, 2016.
Aydın, Cüneyd. “Kader İnancının Savunma Mekanizması ve Dini Başa Çıkma Kavramları Açısından Değerlendirilmesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/35 (2019), 101-122.
Ayten, Ali vd. “Dini Başa Çıkma, Şükür ve Hayat Memnuniyeti İlişkisi: Hastalar, Hasta Yakınları ve Hastane Çalışanları Üzerine Amprik Bir Araştırma”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 12/2 (2012), 45-79.
Ayten, Ali. Tanrı’ya Sığınmak. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
Ayten, Ali - Yıldız, Refik. “Dindarlık, Hayat Memnuniyeti İlişkisinde Dini Başa Çıkmanın Rolü Nedir? Emekliler Üzerine Bir Araştırma”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 16/1 (2016), 281-308.
Bahadır, Abdülkerim. İnsanın Anlam Arayışı ve Din. İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
Borjalilu, Somaieh vd. “Spiritual Care Training for Mothers of Children with Cancer: Effects on Quality of Care and Mental Health of Caregivers”. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 17/ (07 Mart 2016), 545-552. https://doi.org/10.7314/APJCP.2016.17.2.545
Chivukula, Usha vd. “Burden Experience of Caregivers of Acute Lymphoblastic Leukemia: Impact of Coping and Spirituality”. Indian Journal of Palliative Care 24/2 (2018), 189-195. https://doi.org/10.4103/IJPC.IJPC_209_17
Cufta, Muharem. Kanser Hastalığı ile Başa Çıkmada Dini İnanç ve Tutumların Rolü. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
Çırpan Kantarcıoğlu, Arzu vd. “Lösemi Tedavisi Gören Çocuklarda Öfke, Dışsallaştırma Problemleri ve Anne Çocuk İlişki Özellikleri ile Annelerin Duygu-Durum ve Stres Davranışlarının İncelenmesi”. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 23/1 (2016), 29-40.
Çifçi, Aişe. Hastalıklarla Başa Çıkmada Dinin Rolü: Kanser Hastaları Örneği. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Çolak, Gaye. Lösemili Çocukların Ailelerinde Teşhis-Tedavi Sürecinin Meydana Getirdiği Yapısal Değişiklikler ve Kaygı Düzeylerinin Psikososyal Açıdan İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1992.
Doğan, Mebrure. Duanın Psikolojik ve Psikoterapik Etkileri. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1997.
Elçigil, Ayfer - Conk, Zeynep. “Determining the Burden of Mothers with Children Who Have Cancer”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 3/4 (2010), 175-181. http://hdl.handle.net/20.500.12397/4568
Engel, Romy. Adjustment to Childhood Cancer: Parent-Child Coping & Family Functioning. NY: Yeshiva University, PhD Diss, 2000.
Eryücel, Sema. Yaşam Olayları ve Dini Başa Çıkma. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
Fakhrabadi, Haydeh. The Use of Religious Coping by Parents and Caregivers of Children with Cancer. Malibu CA Pepperdine University, PhD Diss., 2006.
Göcen, Gülüşan. “A Qualitative Study On the Process of Religious Life and Religious Coping of the Women Who Had IVF Treatment”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology 32 (2015), 165-216.
Hall, Sarah E. Secular and Religious Coping by Mothers of Children with Cancer. VA: George Mason University, PhD diss., 2007.
Işık, Zehra. Ebeveyni Ölen Yetişkinlerde Dini Başa Çıkma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
Jones, Barbara L. “The Challenge of Quality Care for Family Caregivers in Pediatric Cancer Care”. Seminars in Oncology Nursing 28/4 (2012), 213-220. https://doi.org/10.1016/j.soncn.2012.09.003
Karabudak, Gizem. Lösemili Çocuğa Sahip Annelerin Yaşantıları ve Gelecek Beklentileri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
Karagöz, Sema. Otistik Çocukların Anne Babalarında Anlamlandırma ve Dini Başa Çıkma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
Karami, Amir - Kahrazei, Farhad. “The Role of Daily Spiritual Experiences in Hope and Posttraumatic Growth in Patients with Leukemia” 5/2 (2018), 23-29.
Karataş, Münevver. Görme Engelli Çocukların Ebeveynlerinde Dini Başa Çıkma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
Koch, Alberta Y. "If Only it could be me”: The Siblings of Pediatric Cancer Patients. Los Angeles. CA: University of Southern California, PhD Diss., 1981.
Köse, Ali - Küçükcan, Talip. Doğal Afetler ve Din. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000.
Kula, Naci. Bedensel Engellilik ve Dini Başa Çıkma. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
Kurt, Ayşe S. 4-12 Yaş Akut Lenfoblastik Lösemi Tanılı Çocukları ve Ailelerini Hastalıkları Hakkında Bilgilendirmenin Yaşam Kalitesine Etkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi., 2005.
Küçükköse, Mustafa. En Az 2 Yıldır Remisyonda Olan Lösemi ve Lenfoma Tanısı Almış Çocuk ve Gençlerin Ruhsal Durumları, Bilişsel Fonksiyonları, Yaşam Kalitesi ve Bunları Etkileyen Değişkenlerin Belirlenmesi. İzmir: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, 2010.
Last, Bob F. - Grootenhuis, Martha A. “Emotions, Coping and the Need for Support in Families of Children with Cancer: A Model for Psychosocial Care”. Patient Education and Counseling 33/ (1998), 169-179. https://doi.org/10.1016/s0738-3991(97)00077-3
Mahdavi, Abed vd. “Relationship of Strategies for Emotion Cognitive Adjustment with Psychological Well-Being and Anxiety in Mothers with Cancer Children”. Annals of Tropical Medicine and Public Health 10/3 (2017), 702-706. https://10.0.16.7/ATMPH.ATMPH_235_17
Maunder, Kristen. Investigating Supportive Care Needs of Parents of Children with Cancer: Is a Parent Support Group Intervention a Fleasible Solution? Toronto: University of Toronto, Master’s thesis, 2012.
Merey, Zeynep - Lokmanoğlu, Ayşe ŞENTEPE. “Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Bebeği Yatan Annelerin Dini Başa Çıkma Süreçleri”. Bilimname 2019/37 (30 Nisan 2019), 1117-1153. https://doi.org/10.28949/bilimname.534685
Moeini, Mahin vd. “Effect of a Spiritual Care Program on Levels of Anxiety in Patients with Leukemia”. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research 19/1 (Ocak 2014), 88-93.
Musarezaie, Amir vd. “A Study on the Efficacy of Spirituality-Based Intervention on Spiritual Well Being of Patients with Leukemia: A Randomized Clinical Trial”. Middle East Journal of Cancer 6/2 (2015), 97-105.
Novrianda, Dwi - Khairina, Ilfa. “The Effect of Educational Intervention on the Quality of Life of Acute Lymphocytic Leukemia Who Undergoing Chemotherapy”. Internatonal Journal of Research in Medical Sciences 3/1 (2015), 69-73. https://doi.10.18203/2320-6012.ijrms20151523
Ow, Rosaleen. “Burden of Care and Childhood Cancer: Experiences of Parents in an Asian Context”. Health & Social Work 28/3 (2003), 232-240. https://doi.org/10.1093/hsw/28.3.232
Özbesler, Cengiz. Çocukluk Çağı Lösemileri ve Sosyal Destek Sistemlerinin Aile İşlevlerine Etkisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2001.
Özkan, Aysun. “Manevi Danışmanlıkta Kullanılan Kavramlar ve Pratikteki Algısı”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Farklı Alanlarda Ampirik Araştırma Bulguları. ed. Ali Ayten. 45-97. İstanbul: Dem Yayınları, 2019.
Pargament, Kenneth I. vd. “Patterns of Positive and Negative Religious Coping with Major Life Stressors”. Journal for the Scientific Study of Religion 34/4 (1998), 710-724.
Rand, K. L. vd. “Illness Appraisal, Religious Coping and Psychological Responses in Men with Advanced Cancer”. Support Care Cancer 20/ (2012), 1719-1728. https://doi.org/10.1007/s00520-011-1265y
Reker, G. T. vd. “Meaning and Purpose in Life and Well-Being: A Life-Span Perspective”. Journal of Gerontology 42/1 (1987), 44-49. https://doi.org/10.1093/geronj/42.1.44
Sart, Gamze. “Fenomenoloji ve Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz”. Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. ed. Fatma Nevra Seggie - Yasemin Bayyurt. 70-81. Ankara: Anı Yayıncılık, 2. Baskı., 2017.
Shepherd, Erin Jennifer Watt. Caring for the Child who Has Completed Treatment for Cancer: The Lived Experience of Parents who Do Not Live near Their Child’s Tertiary Cancer Centre. Canada: University of Manitoba, PhD Diss, 2010.
Silva-Rodrigues, Fernonda M. vd. “Childhood Cancer: Impact on Parents’ Marital Dynamics”. European Journal of Oncology Nursing 23/ (2016), 34-42. https://doi.org/10.1016/j.ejon.2016.03.002
Sülü Uğurlu, Esma - Başbakkal, Zümrüt. “Yoğun Bakımda Yatan Hastaların Annelerinin Manevi Bakım Gereksinimleri”. Türk Yoğun Bakım Dergisi 11/1 (2013), 17-24. https://doi.10.4274/Tybdd.43531
Şahin, Aysun. İstanbul’da Çocuk Hematoloji Onkoloji Servislerinde Kemoterapi Alan Çocukların Ailelerinin Yaşadığı Sorunlar ve Baş Etme Yollarının İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
Tarakeshwar, Nalini - Pargament, Kenneth. “Religious Coping in Families of Children with Autism”. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities - FOCUS AUTISM DEV DISABIL 16/ (2001), 247-260. https://doi.org/10.1177/108835760101600408
Temiz, Yunus Emre. Yetişkinlerde Dini Başa Çıkma Yöntemi Olarak Dua. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014. http://ktp.isam.org.tr/?url=tezilh/findrecords.php
Tokur, Behlül. İmtihan Psikolojisi Var Olmanın Hakkını Vermek: İmtihan. Ankara: Fecr Yayınları, 2018.
Tsai, Ming-Horng vd. “Psychosocial and Emotional Adjustment for Children with Pediatric Cancer and Their Primary Caregivers and the Impact on Their Health-Related Quality of Life during the First 6 Months”. Quality of Life Research: An International Journal of Quality of Life Aspects of Treatment, Care and Rehabilitation 22/3 (Nisan 2013), 625-634. https://doi.org/10.1007/s11136-012-0176-9
Walls, Chelsi M. Coping with Pediatric Cancer: Conversational Methods Utilized by Parents and Children When Dealing with Pediatric Cancer. NV: University of Nevada, Master’s Thesis, 2013.
Wiener, Lori vd. “Impact of Caregiving for a Child With Cancer on Parental Health Behaviors, Relationship Quality, and Spiritual Faith: Do Lone Parents Fare Worse?” Journal of Pediatric Oncology Nursing 33/5 (2016), 378-386. https://doi.org/10.1177/1043454215616610
Williams, Holly A. Social Support, Social Networks and Coping of Parents of Children with Cancer: Comparing White and African American Parents. Fl: University of Florida, PhD diss., 1995.
Yüksel, Didem. Sınıf Öğretmenlerinin Çocukluk Çağı Kanserlerine ve Kanserli Çocuklara İlişkin Bilgi ve Görüşlerinin Belirlenmesi. Ankara: Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
Zafarian Moghaddam, Elham vd. “The Effect of Spiritual Support on Caregiver’s Stress of Children Aged 8-12 with Leukemia Hospitalized in Doctor Sheikh Hospital in Mashhad”. Future of Medical Education Journal 6/2 (2016), 19-25. https://doi.org/10.22038/fmej.2016.7511