Virginia Üniversitesi Çocuk/Ergen Düşük Kan Şekeri Ölçeği: Türkçe Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Giriş: Hipoglisemi tip 1 diyabette en sık karşılaşılan akut semptomdur. Ciddi hipoglisemiler bilinç kaybı, nöbet, koma ya da ölüm gibi yaşamı tehdit eden neticelerle sonuçlanabilmektedir. Bu nedenle tip 1 diyabetli ergenlerde hipoglisemi korkusu gelişebilmekte ve metabolik kontrol olumsuz etkilenebilmektedir. Tip 1 diyabetin yönetiminde hipoglisemi korkusunun değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Bu araştırma "Virginia Üniversitesi Çocuk/Ergen Düşük Kan Şekeri Ölçeği"nin Türkçe geçerlilik ve güvenirliliğini test etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir.Yöntem: Metadolojik tipteki bu araştırma üç farklı çocuk diyabet polikliniğine rutin kontrolleri için gelen 12-17 yaş arası 250 tip 1 diyabetli ergenle Mart-Haziran 2016 tarihleri arasında yapılmıştır. Ölçeğin geçerlilik güvenirliğini test etmek için dil, kapsam, görünüm, yapı geçerliliği, iç tutarlılık (cronbach's alpha katsayısı), madde toplam puan ve test tekrar test güvenirliği uygulanmıştır.Bulgular: Yapı geçerliliği açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile değerlendirilmiştir. Ölçeğin Türkçe versiyonu, orjinalinde olduğu gibi "davranış" ve "endişe" olmak üzere iki alt boyuttan oluşmuş ve doğrulanmıştır. Ölçeğin cronbach alfa katsayısı 0,843 olarak saptanmıştır. Madde toplam puan korelasyonu 0.19 ile 0.54 arasında değişmektedir. Test-tekrar test korelasyon katsayısı 0.997 olarak saptanmıştır.Sonuç: Virginia Üniversitesi Çocuk/Ergen Düşük Kan Şekeri Ölçeği, tip 1 diyabetli Türk ergenlerinin hipoglisemiye yönelik korkularını belirlemede geçerli ve güvenilir bir araç olarak bulunmuştur.

The University of Virginia Child/Teen Low Blood Sugar Survey: Turkish Validity and Reliability Study

Background: Hypoglycaemia is the most common acute complication of type 1 diabetes. Severe hypoglycaemia can result in life threatening consequences, including loss of consciousness, seizure, accidents, coma, and death. Adolescents with type 1 diabetes may develop a signiŞ cant fear of hypoglycaemia in the view of hypoglycaemic episodes and the associated risks for harm. It is very important to evaluate the fear of hypoglycaemia in the management of type 1 diabetes. The aim of the study was to examine the psychometric properties of the University of Virginia Child/Teen Low Blood Sugar Survey (C-LBSS) in Turkish adolescents with type 1 diabetes.Methods: A total sample of 250 adolescents aged 12-17 years with type 1 diabetes who presented at three diabetes policlinics participated in this study from March to July 2016. Content, construct and face validities, internal consistency reliability, item-total correlations and testretest reliability were analysed in order to determine the psychometric properties of the survey.Results: The construct validity was evaluated with explanatory and conŞ rmatory factor analyses. The factor structure of the Turkish version C-LBSS consisted of two subscales and supported the original two structure. Cronbach's alpha of the C-LBSS was 0.84 and item-total correlations ranged from 0.19 to 0.54. Test-retest correlation coefŞ cient was 0.997.Conclusion: The psychometric analyses of the Turkish version of the University of Virginia Child/Teen Low Blood Sugar Survey indicated high reliability and good content and construct validity for measuring hypoglycaemia fear in Turkish adolescents with type 1 diabetes.

PDF

___

1 . Bilous R, Donelly R. Diyabet El Kitabı. Çeviri, N. Dinçdağ. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi; 2013. s. 3-229.
2 . Diabetes Atlas 6th edition. International Diabetes Federation (IDF). Web site.www.diabetesatlas.org/component/attachments/?task=downl oad&id=76 Accessed November 10 2015.
3 . Çövener Özçelik Ç, Aktaş E. The reliability and validity of the pediatrics quality of life inventory (pedsql) diabetes module 3.0 for Turkish adolescent with type 1 diabetes. Int J Diabetes Dev Ctries. 2015; 35(Suppl. 2):109-16. https://link.springer.com/article/10.1007/s13410- 014-0234-7
4 . Diyabet tanı ve tedavi rehberi (UDK). Ulusal diyabet kongresi konsensus grubu, Türkiye Diyabet Vakfı. Web sayfası. http://www.turkdiab. org/i/2013/DİYABET%20REHBERİ%202013.pdf Yayınlanma Tarihi: Mayıs 2011. Yenilenme Tarihi: Nisan 2013. Erişim tarihi: 10 Eylül 2015.
5 . Çocukluk çağı diyabeti eğitim seti-2. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (THSK). Web sayfası: https://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/944005c9fbf 6420d96a244101c7b7d26.pdf Yayınlanma Tarihi: 2014. Yenilenme Tarihi: Nisan 2013. Erişim tarihi: 10 Eylül 2015.
6 . Haller MJ, Atkinson MA, Schatz D. Type 1 diabetes mellitus: etiology, presentation, and management. Pediatr Clin North Am. 2005; 52:1553- 78. doi:10.1016/j.pcl.2005.07.006
7 . Fettahoğlu EÇ, Koparan C, Özatalay E, Türk KD. İnsüline bağımlı diabetes mellitus tanılı çocuk ve ergenlerde gözlenen ruhsal güçlükler. Türkiye'de Psikiyatri. 2007; 9(1):32-36.
8 . Hypoglycemia (Low Blood Glucose). American Diabetes Association. Web site. http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/treatment-andcare/blood-glucose-control/hypoglycemia-low-blood.html Accessed April 15, 2016.
9 . Arıkan D, Çelebioğlu A, Güdücü Tüfekçi F. Çocukluk dönemlerinde büyüme ve gelişme. İçinde: Conk Z, Başbakkal Z, Bal Yılmaz H, Bolışık B (Editörler). Pediatri Hemşireliği. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi; 2013: 53-101.
10 . Kamps JL, Roberts MC, Varela E. Development of a new fear of hypoglycemia scale: Preliminary Result. J Pediatr Psychol. 2005; 30(3):287-291.doi: 10.1093/jpepsy/jsi038
11 . Gonder-Frederick LA, Fishera CD, Ritterbanda LM, et al. Predictors of fear of hypoglycemia in adolescents with type 1 diabetes and their parent. Pediatric Diabetes. 2006; 7(4):215-22. doi:10.1111/j.1399-5448.2006.00182.x
12 . Frier B. How hypoglycaemia can affect the life of a person with diabetes, Diabetes Metab Res Rev. 2008; 24(2):87-92 doi:10.1002/dmrr.796
13 . Shi L, Shao H, Zhao Y, Thomas NA. Is hypoglycemia fear independently associated with health-related quality of life? Health and Qual Life Outcomes. 2014; 12:167. doi:10.1186/s12955-014-0167-3.
14 . Görpe U. Diabetes mellitus hastalığında psikososyal sorunlar. Türkiye'de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi. 2008; 62:259-262.
15 . Patton SR, Dolan LM, Henry R, Powers SW. Fear of hypoglycemia in parents of young children with type 1 diabetes mellitus. J Clin Psyhol Med Settings. 2008; 15(3):252-259. doi:10.1007/s10880-008-9123-x
16 . Esin NM. Veri Toplama Yöntem ve Araçları & Veri Toplama Araçlarının Geçerlik ve Güvenirliği. İçinde: Erdoğan S, Nahcivan N, Esin N, editör. Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Uygulama ve Kritik. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2014: 217-26.
17 . Karagöz Y. SPSS 21.1 Uygulamalı Biyoistatistik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.; 2014: 50-160. 18 . Öksüz E, Malhan S. Sağlığa Bağlı Yaşam Kalitesi-Kalitemetri. Ankara: Başkent Üniversitesi; 2005: 60-120.
19 . Green LB, Wysocki T, Reineck BM. Fear of hypoglycemia in children and adolescents with diabetes, J Pediatr Psychol. 1990; 5(1):633-41. doi:10.1093/jpepsy/15.5.633
20 . Davis LL. "Instrument review: Getting the most from a panel of experts". Applied nursing research. 1992; 5(4):194-7. doi:10.1016/S0897- 1897(05)80008-4
21 . Şencan H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2005: 89-100.
22 . Seçer İ. Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci, SPSS Ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık; 2015: 77-99.
23 . Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık; 2014: 179-94.
24 . Çelik ER, Yılmaz V. LISREL 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi. Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama. 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık; 2013: 43-51.