Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde İşe Yabancılaşmayı Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi

Amaç: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte olan araştırma hemşirelerde işe yabancılaşmayı yordayan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirildi. Yöntem: Araştırmanın örneklemini, Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi'nde çalışan, araştırmaya gönüllü olarak katılmak isteyen toplam 268 hemşire oluşturdu (n=268). Araştırmanın verileri "Hemşire Tanıtıcı Bilgi Formu'' ve ''Hemşirelikte İşe Yabancılaşma Ölçeği'' ile toplandı. Verilerin analizinde; sayı, yüzde, ortalama dağılımları, Student t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis ve LSD Post Hoc testi ve çok değişkenli analizlerde Multiple Linear Regresyon analizi kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 31.12±5.55 olarak saptandı. Hemşirelerin İşe Yabancılaşma Ölçeği toplam puan ortalaması 75.27±10.33 ile "orta-düşük düzeyde" olarak belirlendi. İşe yabancılaşmanın en yüksek olduğu alt boyut "Karar Sürecine Katılım" iken, en düşük olduğu alt boyut "İş Bölümü" alt boyutu idi. Araştırmada yapılan çok değişkenli analiz sonucunda iş yerindeki pozisyon, mesleki yayınları takip etme, mesleki derneklere üye olma ve medeni durum değişkenlerinin hemşirelerde işe yabancılaşmanın %16'sını yordadığı ortaya kondu. Sonuç: İşe yabancılaşmayı yordayan değişkenlerin kurum yöneticileri tarafından dikkate alınmasının hemşirelerin işe yabancılaşmasını minimize etmeye katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

IdentiŞ cation of the Variables Which Predict Alienation from Work in Nurses Who Are Studying at a University Hospital

Aim: This is a descriptive cross-sectional study. The aim of the study was to determine the variables that predicted alienation from work in nurses.Methods: The study population included 327 nurses working at Celal Bayar University’s Hafsa Sultan Hospital (n=327). The sample of the study included 268 nurses who agreed to participate in the study on a voluntary basis (n=268). The study data were collected using Personal Information Form for Nurses and Alienation at Work among Nurses Scale. In order to analyze the data, in addition to descriptive statistical methods, Student t-test, ANOVA, Kruskal Wallis, LSD Post Hoc and multiple linear regression analysis were used. Results: Average age of nurses which attended to research has been determined as 31.12±5.55. Total point average of Alienation at Work among Nurses Scale has been determined medium-low level with 75.27±10.33. While subdimension which has the top level of Alienation at Work was “Attending to deciding phase”, “work section” had the lowest level. As a result of multivariate analysis, it is exposed that variables of marital status, position in workplace, being a member of occupational associations, following occupational publications predict %16 of alienation from work in nurses.Conclusion: Conclusion: As a conclusion of the research, taking variables which predict alienation from work into consideration by directors of institutions will contribute to minimize alienation from work of nurses

PDF

___

1 . Kanten P. & Ülker F. Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014; (32):16-40.
2 . Tokmak İ. Duygusal Emek ile İşe Yabancılaşma İlişkisinde Psikolojik Sermayenin Düzenleyici Etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi 2014; 6(3):134-56.
3 . Pugh KJ, Zhao Y. Stories of teacher alienation: A look at the unintended consequences of efforts to empower teachers. Teaching and Teacher Education 2003; 19(2):187-201. http://dx.doi.org/10.1016/S0742- 051X(02)00103-8
4 . Ceylan A, Sulu S. Work alienation as a mediator of the relationship of procedural injustice to job stress. South East European Journal of Economics and Business 2010; 5:2; 65-74. http://dx.doi.org/10.2478/ v10033-010-0016-1
5 . Chiaburu DS, Diaz I, De Vos A. Employee alienation: relationships with careerism and career satisfaction. Journal of Managerial Psychology 2013; 28(1): 4-20. http://dx.doi.org/10.1108/02683941311298832
6 . Nair N, Vohra N. The concept of alienation: towards conceptual clarity. International Journal of Organizational Analysis 2012; 20(1):25-50. http://dx.doi.org/10.1108/19348831211215641
7 . Tummers LG. Den Dulk L. The effects of work alienation on organisational commitment, work effort and work to family enrichment. Journal of Nursing Management 2013; 21(6):850-9. http:// dx.doi.org/10.1111/jonm.12159
8 . Yıldız S, Şaylıkay M. The effect of organisational cynicism on alienation. Procedia-Social and Behavioral Sciences 2014; 109:622-7. http://dx.doi. org/10.1016/j.sbspro.2013.12.517
9 . Başaran İ. E. Örgütsel davranış insanın üretim gücü. Ankara: Ekinoks Yayıncılık; 2008.
10 . Oruç D. Kocaeli’ndeki Kamu hastanelerinde çalışan hemşirelerde yabancılaşmayı etkileyen faktörler Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi: Kocaeli 2004.
11 . Çetin G. Hastanelerde çalışan hemşirelerin olumlu iş ortamına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Haliç Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: 2008
12 . Gök A. Hemşirelerin mesleklerini bırakma nedenlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İzmir: 2008.
13 . Sürer P. Hastanelerde çalışan hemşirelerde iş gücü devir hızı ve ayrılma nedenlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İzmir: 2009.
14 . Duygulu S. Korkmaz F. Hemşirelerin örgüte bağlılığı iş doyumları ve işten ayrılma nedenleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2008; 12(2):9-20.
15 . Usta D. İş memnuniyetini etkileyen faktörler. Yalova Üniversitesi İnsan Kaynakları ve Çalışma İlişkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Yalova: 2009.
16 . Yetiş Z. Kamu hastanelerinde çalışan hemşirelerde işe yabancılaşma, Atatürk Üniversitesi Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: 2013.
17 . Darıyemez K. Örgütlerde ortaya çıkan yabancılaşma sorunu ve bu sorunun çözümü açısından Halkla İlişkiler çalışmalarının önemi (Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi örneği) T.C. Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara:2010.
18 . Uğur A, Erol Z. Örgütlerde kritik sorun kaynağı olarak işe yabancılaşma, yabancılaşma ve bürokrasi arasındaki ilişkiye yönelik kavramsal bir yaklaşım. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Temmuz 2015; 8:182-92.
19 . Söyük S. Örgütsel adaletin iş tatmini üzerine etkisi ve İstanbul İlindeki özel hastanelerde çalışan hemşirelere yönelik bir çalışma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: 2007.
20 . Knox D. M. E. The relationship of risk-propensity, organizational climate and alienation of nurses in urban hospitals. Doctoral Dissertation, The University of Tulsa, Oklahoma, 1986.
21 . Turan M, Parsak G. Yabancılaşma ve iş tatmini ilişkisi: Bir devlet üniversitesi idari personeli üzerinde araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2011; 20(2):1-20.
22 . Yeniçeri Ö. Örgütlerde çatısma ve yabancılaşma yönetimi. İstanbul: Kültür Sanat Yayıncılık; 2009.
23 . Miller JC. Professionalism, alienation and organizational membership among nurses. Doctoral Dissertation, University of Nebraska, Nebraska, 1975.
24 . Eroğlu E. Örgütlerde iletişim kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2011; 26:137-49.
25 . Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin uyarlanması. 7.Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları; 1992.
26 . Durmaz M. Sağlık çalışanlarında yabancılaşma düzeyi: Isparta İli örneği. T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: 2015.