Hz. Peygamber’in (sav) Diplomatik İlişkilerinin Mahiyeti ve Temel Hedefi

Uluslararası ilişkilerde hukukun üstünlüğü esas alınarak diplomasi ve müzakere yoluyla sorunlara çözüm bulma, dünyamızın güvenliği için vazgeçilmez bir olgudur. Dolayısıyla yerkürede adil ve kalıcı bir barışın sağlanması için uluslararası aktörlerin art niyet taşımadan dürüst olmaları gerekmektedir. Diplomatik faaliyetlerde karşı taraf, menfi tavırlar sergilediği hâlde Hz. Peygamber’in (sav) ilkelerinden vazgeçmediği, hiçbir diplomatı kötü muameleye tabi tutmadığı ve elçiye zeval yoktur ilkesini hukuki bir zemine yerleştirdiği anlaşılmıştır. Bu çalışmada yapılan tespit ve varılan sonuçlarla Hz. Peygamber’in (sav) diplomatik faaliyetlerinin insani diyalog, erdemlilik, mazlumları himaye etme, dostluk kurma, barışçıl olma ve ihsan gibi erdemli ilkeler çerçevesinde gerçekleştiği görülmüştür. Nitekim Hz. Peygamber risaletin ilk dönemlerinden itibaren bölge insanları için dini ve ticari bir merkez olan Mekke’nin bütün diplomatik kanallarını bu hedef için kullanmıştır. Bu çalışmayla Hz. Peygamber’in (sav) İslam’a davet mektuplarında diplomatik temsil kriterlerini üst düzeyde tuttuğu, devletlerarası diplomatik mesajların doğru bir şekilde anlaşılabilmesi için diplomatlarda diksiyon, güzel fiziki yapı, öz güven, coğrafi bilgi gibi temel kriterler aradığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca Hz. Peygamber’in (sav) diplomatik yazışmalarda küresel ve bölgesel aktörleri dünyada ve ahirette saadete ulaşabilmeleri için Müslüman olmaya davet ettiği, insanları kendilerine kul etmenin kötü sonuçları hususunda uyardığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hz. Peygamber (s.a.s.), Sünnet, Dış İlişkiler, Diplomasi, Diplomatik İlkeler

The Prospect of the Diplomatic Relations of the Prophet Mohammad (Pbuh)

Finding solutions to problems through diplomacy and negotiation in international relations on the basis of the rule of law, is an indispensable fact for the security of our world. Therefore, in order to ensure a universal, fair and lasting peace in the world, international actors need to be honest without any arrière-pensée. It was understood that Prophet Muhammad (Peace Be upon Him) did not give up the principles, not mistreated any diplomat on the diplomatic activities and implemented the principle of ‘do not kill the messenger’ even when the other party displayed negative attitudes.According to the findings and conclusions of this study, the diplomatic activities of the Prophet Muhammad (PBuH) were realized within the framework of virtuous principles such as humanitarian dialogue, virtue, patronage of the oppressed, establishing friendship, being peaceful and beneficence .As a matter of fact, the Prophet Muhammad (PBuH) used all the diplomatic channels of Mecca, which had been a religious and commercial center for the people of the region since the first years of Islam. In this study, it was revealed that the Prophet Muhammad implemented the criteria of diplomatic representation at the highest level in the letters of invitation to Islam, and in assigning diplomats to other countries he looked for basic criteria such as diction, beautiful physical structure, self-confidence and geographical information. In addition, it was understood in the diplomatic correspondence that the Prophet Muhammad invited the global and regional actors to become Muslims in order to attain happiness in the world and the hereafter and he warned people of the bad consequences of turning humans into slaves.

Keywords:

Prophet Muhammad, Sunnah, Foreign Relations, Diplomacy, Diplomatic Principles,

PDF

___

Abdulvehab el-Keyali v.dğr., el-Mevsu’âtu’s-siyase. 7cilt. Beyrut: Daru’l-Hüda, ts.
Abdurrazzak, Ebu Bekir b. Hammam es-San’ani. el-Musannef. Thk. Habibu’r-Rahman el- Â’zamî. 12 cilt. Beyrut: Mektebetü’l-İslami, 1983.
Ahmed b. Hanbel. Müsned. Thk. Şuayb Arnavudî, Adil Murşîd. 50 cilt. Lübnan: Müessesetü’r-Risale, 1999.
Akgül, Muhittin. “Hz. Peygamber’in (sav) evlilikleri üzerine bir inceleme”, EKEV Akademi Dergisi, Sakarya l/4. (1999): 93-112.
Aksar, Yusuf. Teoride ve uygulamada uluslararası hukuk. 2 cilt. İstanbul: Seçkin Yayıncılık, 2012.
Alganer, Yalçın, Yılmaz, Çağlar. “Avrupa’da birlik ve bütünleşme hareketleri”. İstanbul: Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23/2. (2007): 93-114.
Ali b. el- Mutarrazî, Ebu’l-Feth Nasru’d-Din b. Âbdi’s-Seyyid. el-Muğrib fi tertîbi’l- mu’rib. Thk. Mahmud Fahurî, Abdu’l-Hamid Muhtar. 4 cilt. Halep: Mektebet-u Usabe b. Zeyd, 1979.
Ali, Cevad. el-Mufassal fi tarihi’l-arap kable’l-İslam. 10 cilt. Bağdat: Menşuratu Şerif Radî, 1380/1958.
Amal, Diylemi. et-Tanzimu’l-kanuni ed-düveli li’l-alakati’d-diplomasiyye. Cezayir: el-Mektebetü’l-Kanuniyye, 2012.
Avcı, Casim. İslam Bizans ilişkileri. İstanbul: Kurtiş Matbaacılık, 2003.
Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. el-Camiu’l-müsnedü’s-sahihu’l-muhtasar min umuri Resulillahi ve sünenihi ve eyyamihi. Thk. Muhammed Zuheyr b. Basır. 9 cilt. Beyrut: Daru’t-Tevki’n-Necat, 2013.
Dârekutnî, Ebu’l-Hasan Ali b. Ömer. es-Sünen. Thk. Şuayb Arnavudî v.dğr., 6 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2004.
Ebu Âvane, Yakup b. İshak el-İsferainîT Müsnedü Ebi Âvane. Thk. Eymen b. Arif. 5 cilt. Beyrut: Daru’l- Ma’rife,1998.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as es-Sicistanî. es-Sünen. Thk. Yasir Hasan v.dğr., Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2013.
er-Reşdan Abdulfettah Ali, el-Musa, Muhammed Halil. Usulü’l-alakati’d-diplomasiyye ve’l-konsaliyye. Amman: Merkezü’l-İlmi li’d-Dirasati’s-Siyasiyye, 2005.
Fesevî, Ebû Yusûf Yakub b. Süfyan. el-Ma’rifetu ve’t-tarîh. Thk. Halil Mensur. Beyrut: Dâru’l Kutubi’l-İlmiyye, 1999.
Fetlavî, Süheyl Hüseyin. ed-Diplomasiyye’l-İslamiyye. Amman: Daru’s-Sakâfe, 2005.
Goldstein Joshua S., Pevehouse, Jon C. Uluslararası ilişkiler. Çev: Haluk Özdemir. Ankara: BB101 Yayınları, 2015.
Habeş, Muhammed. el-İslam ve’d-diplomasiyye kıraatün fi kıyami’l-diplomasiyye fi’l-İslam. Devha: Mektebetü’l-Arabi, ts.
Halebî, Ali b. Burhaneddin. Siretü’l-Halebîyye. Thk. Ahmed Tu’me el-Halebî. 3 cilt. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 2012.
Hamid, Ahmed. el-Canibu’s-siyasi fi hayati’r-Resûl. Kuveyt: Daru’l-Kalem, 1982.
Hamidullah, Muhammed. Hz. Peygamber’in (sav) altı orijinal diplomatik mektubu. Çev: Mehmet Tazgan, İstanbul: Beyan Yayınları, 2013.
Hamidullah, Muhammed. el-Vesaiku’s-Siyasiyye. Beyrut: Daru’n-Nefais, 1987.
İbn Asâkir, Ebu’l-Kasım Ali b. Hasan b. Hibetullah b. Abdullah. Tarihu Medineti Dımeşk. Thk. Ömer b. Ğarame el-Amravî. 80 cilt. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1998.
İbn Hacer, Ahmed b. Ali. el-İsâbe fî temyîzi’s-Sahâbe. Thk. Ebu Hacir Muhammed Said Besyûnî. 9 cilt. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, tsz.
İbn Hibbân, Muhammed b. Hibban b. Ahmed Ebu Hatim et-Temîmi. es-Sahih. Thk. Şuâyb Arnavudî. 18 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1993.
İbn Hişâm, Ebu Muhammed Abdulmelik bin Hişam el-Himyeriy. es-Siretü'n-Nebeviyye. Thk. Mustafa es-Sekâ, İbrahim Ebyarî, Abdu’l-Hafiz Şelebî. Beyrut: Daru İbni Kesir, 2005.
İbn Hudeyd, Ebu Abdillah Muhammed b. Ali b. Ahmed. el-Misbahu’l-mudiyy fi küttabi’n-nebiyyi’l-ümmî ve resûlihi ile mülüki’l-erdî min arabîyyin ve acemîy. Thk. Muhammed Âzimuddin. 2 cilt. Beyrut: Alemu’l-Kütüb, 1985.
İbn İshâk, Muhammed b. İshak b. Yasar. es-Siretu’n-Nebeviyye li İbn İshâk. Thk. Ahmet Ferid. 2 cilt. Beyrut: Daru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 2004.
İbn Kayyim el-Cevzîyye, Şemsuddin ebi Abdillah Muhammed b. Bekr. Zadu’l-meâd fi hedyi hayri’l-ibad. Thk. Şuayb Arnavudî. 6 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1998.
İbn Kesîr, Ebu’l-Feda İsmail b. Ömer b. Kesîr ed-Dimeşkî. es-Siretü’n-Nebeviyye. Thk. Mustafa Abdulvahid. 4 cilt. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 1971.
İbn Kuteybe, Ebu Muhammed Abdullah b. Müslim. el-Meârif li ibn Kuteybe. Thk. Servet Ukkaşe, Kahire: Daru’l-Me’arif, ts.
İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d b. Muni’ Ebu Abdillah el-Basri el-Haşimi. et-Tabakâtu’l-kübrâ. Thk. Muhammed Abdu’l-Kadir Ata. 9 cilt. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-İlmiyye, 2012.
İbn’ül-Ferra, Ebu Ali Hüseyin b. Muhammed, Rüsül’ül- mülük ve men yesluhu li’r-Risaleti ve’s-sifare, thk. Salahu’d-Din el-Muneccîd, Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-Cedîd, 1993.
İskit, Temel. Diplomasi tarihi, teorisi, kurumları ve uygulaması. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2018.
Kādî İyâz, Ebu’l-Fazl. eş-Şifa bi’t-te’rifi hukuki Mustafa. Beyrut: Daru Kutübi’l- İlmiyye, 2012.
Kandahlevî. Muhammed Yusuf, Hayatu’s-Sahabe. thk. Beşşar Âvvad, 5 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1999.
Kara, Şinasi. Uluslararası Politika. İstanbul: Met/Er Matbaası, 1989.
Kelâî’, Ebu’r- Rabî, Süleyman b. el-Kelaî el-Endülüsî. el-İktifâ bima tazammenehu min meğazî Resûlillah ve’s-delâsetü’l-hulafa. Thk. Muhammed Kemaluddin Îzzuddin Ali. 4 cilt. Beyrut: Alemü’l-Kûtub, 1997.
Kettânî, Muhammed Abdu’l-Hay. Hz. Peygamber’in (sav) yönetimi, et-Teratibu’l-idariyye. Çev: Ahmet Özel. İstanbul: İz Yayıncılık, 2003.
Kettânî, Muhammed Abdu’l-Hay. Nizamu’l- Hukumeti’n-Nebeviyyeti (et-Teratibu’l-İdariyye) 2 cilt. Beyrut: Şirketu Dari’l-Erkam b. Erkam, 1952.
Kocalar, Ali Osman, Demirkaya, Hilmi. “Coğrafya Öğrenmek Niçin Önemlidir? Lise Öğrencilerinin Algıları”. Doğu Coğrafya Dergisi, Erzurum, 19/32: (2014): 123-144.
Mustafa, İbrahim, Abdulkadir, Hamid, Zeyyad, Ahmed Hasan, Neccar, Muhammed Ali. el-Mu’cemu’l-vasit. 2 cilt. Kahire: Daru’d-De’va, 1972.
Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccac el-Kuşeyrî en-Neysaburî. Sahih-u Müslim. Thk. Muhammed Fuat Abdulbakî. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-İlmiyye, 1991.
Paul R. Vıottı, Mark V. Kauppı. Uluslararası ilişkiler ve dünya siyaseti. Çev: Ayşe Ozbay Erozan. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2017.
Rağıb el-Isfahanî, Ebu’l-Kasım Hiseyin b. Muhammed. el-Müfredat fi ğarîbi’l-Kur’an. Thk. Muhammed Halil. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 2010.
Reece, Barry L., Reece, Monnıque. Etkili insan ilişkileri, bireylerarası ve örgütsel uygulamalar. Çev: Burcu Ural. Gençlik ve Spor Bakanlığı. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık, 2018.
Süheylî, Ebu’l- Kasım Abdu’r-Rahman b. Abdullah b. Ahhmed b Ebi’l-Hasan es-Süheyli. Ravzu’l-unf fi tefsiri’s-sireti’n- Nebeviyyeti li İbn Hişâm. Thk. Abdullah el-Minşavî. 4 cilt. Kahire: Daru’l- Hadis, 2008.
Şetâ, Ahmed Abdulvenîs. el-Usulu’l-âmme li’l-alakati’d-düveliyye fi’l-islam vakte’s-silm. Kahire: Ma’hedü’l-Alemi li’l-Fikri’l-İslamî, 1996.
Şîrazî, Seyyid Muhammed Hüseyn. Fıkhu’l-Âvleme. Beyrut: Müessesetu’l- Mücteba, 2002.
Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir. Tarihu’t-Taberî tarihu’r-rusul ve’l-müluk. Thk. Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim. 11 cilt. Kahire: Daru’l-Mearif, 1968.
Taştûşî, Hayıl Abdd’ül-Mevla. Mukaddimetü fi’l-alakatid’devliye. Yermük: Daru’l-Kindî, 2010.
Teberânî, Süleyman b. Ahmet. Mu’cemu’l-kebir. Thk. Abdu’l-Mecid es-Selefî. 25 cilt. Kahire: Mektebet-u İbn-i Teymiye, 1983.
Tirmizî, Ebu İsa. Sünenü’t-Tirmizî. Thk. Ahmed Muhammed Şakir, Muhammed Fuad Abdulbakî. 5 cilt. Beyrut: Daru İhyai’t-Türasi’l-Ârabiyye, 1977.
Topcuoglu, Ali Aslan, “Günümüz Uluslararası Hukuk İle Mukayeseli Hz. Peygamber Döneminde Diplomatik Dokunulmazlıklar”, Ekev Akademi Dergisi, Erzurum 12/37. 2008: 163-176.
Vakidî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ömer bi Vakidî. el-Meğazi. Thk. Marsden Cones. Beyrut: A’lemü’l-Kütüb, 2006.
Ya’kûbî, Ahmed b. Ebi Ya’kub b. Ca’fer b. Vehb. Tarihu’l-Ya’kûbî. Thk. Abdu’l-Emir. 2 cilt. Beyrut: Daru kütübi’l-İlmiyye, 2010.
Yaman, Ahmet. İslam Hukukunda Uluslararası İlişkiler. Ankara: Fecr Yay., 1998.
Yusuf Has Hacip. Kutadgu Bilig. Haz. Yaşar Çağbayır. Ankara: TDV Yayınları, 2015.
Zebidî, Muhammed b. Muhammed b. Abdu’r-Razzak el-Hüseynî. Tâcu’l-Ârus min cevahiri’l- kamus. Thk: Mecmua’. 40 cilt. Riyad: Daru’l- Hidaye, 2000.