Covid-19 Küresel Salgını Sürecinde Bilim Merkezlerinin Sosyal Medya Etkinliklerinin İncelenmesi

Bu çalışmada, Türkiye’de TÜBİTAK destekli kurulmuş 6 Bilim Merkezi’nin (BM) Covid-19 küresel salgını sürecindeki sosyal medya etkinlikleri incelenmiştir. Salgın sürecinde BM’ler ziyarete kapandığından sosyal medya hesaplarının daha aktif duruma gelmesi beklenmektedir. Araştırmaya konu olan BM’lere herhangi bir sıra gözetilmeden BM1, BM2, BM3, BM4, BM5 ve BM6 kodları verilmiştir. Çalışmada nitel ve nicel analiz yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Veriler doküman analizi yöntemi kullanılarak toplanmıştır. 01 Ocak 2020 itibari ile her 7 günlük süre “bir hafta” olarak kabul edilmiş ve toplam 20 hafta ele alınmıştır. Bu süre Covid-19 küresel salgınının ülkemizde ilk görüldüğü tarih olan 10 Mart 2020 öncesi ve sonrasındaki 10’ar haftayı kapsamaktadır. İlgili BM’lerin 01 Ocak-19 Mayıs 2020 tarihleri arasındaki tüm paylaşımları kategorik olarak sınıflandırılarak karşılaştırılmıştır. Ayrıca Facebook gönderilerinin aldığı beğeni, yorum, paylaşım ve Instagram gönderilerinin aldığı beğeni ve yorumlar analiz edilmiştir. Nicel araştırma kapsamında; birbirine benzer karar birimlerin etkinliklerini göreceli olarak ölçmek üzere geliştirilmiş Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanılmıştır. Bu yöntem ile okul dışı öğrenme ortamı olan BM’lerin Covid-19 öncesi ve sonrasındaki sosyal medya etkinlikleri karşılaştırılarak incelenmiştir. Etkinliklerin, BM’lerin paylaşım yapma durumlarına göre salgın süreci ile bağlantılı olarak anlamlı bir değişim gösterdiği gözlenmiştir.

Investigation of Science Centers' Social Media Efficiencies in Covid-19 Pandemic Process

In this study, we examined 6 Science Centers' (SC) social media efficiencies established with the support of TUBITAK during the Covid-19 pandemic process. During the pandemic period, because the SCs were closed to visit, they became active on their social media accounts. Therefore, within the scope of the research, we have analyzed the posts made by the SCs through Facebook and Instagram and the interactions they have received as a result of these posts. We have given the BM1, BM2, BM3, BM4, BM5 and BM6 codes to the SCs that are the subject of the research, without considering any order. We used both qualitative and quantitative analysis methods in the research. Within the scope of qualitative analysis, we searched social media accounts via search engine Google and categorically analyzed all the posts of the SCs between January 01 - May 19, 2020. As of January 01, we accepted every 7-day period as a week and accordingly examined 20 weeks. This period includes 10 weeks before and after 10 March 2020, the date when the Covid-19 pandemic was first seen in Turkey. We categorized interactions as likes, comments, shares for Facebook and likes and comments for Instagram. As part of quantitative research, we used the Data Envelopment Analysis (DEA) developed to measure the effectiveness of similar units relatively. With this method, we analyzed the social media activities of SCs, which are accepted as an out-of-school learning environment, before and after Covid-19. We observed that efficiencies showed a significant change in relation to the pandemic according to the SC's sharing status.

PDF

___

Ağırman, G. ve Bozdoğan, A. E. (Kasım, 2018). Türkiye’deki bilim merkezlerinin Instagram profillerinin incelenmesi. 1. Uluslararası Çağdaş Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu, Antalya, Türkiye.
Ahmed, H., Allaf, M., ve Elghazaly, H. (2020). COVID-19 and medical education. The Lancet Infectious Diseases, 3099(3), 36-37.
Anderson, D., Lucas, K.B., Ginns, I.S. ve Dierking, L.D. (2000). Development of knowledge about electricity and magnetsm during a visit to a science museum and related post-visit actvites. Science Educaton, 84, 658–679.
Andersen, P. ve Petersen, N. C. (1993). A procedure for ranking efficient units in data envelopment analysis. Management Science, 39(10), 1261-1264.
Aslan, R. (2020). Tarihten günümüze epidemiler, pandemiler ve Covid-19. Göller Bölgesi Aylık Ekonomi ve Kültür Dergisi, 8(85), 35-41.
Bakirci, F., Shiraz, S. E. ve Sattary, A. (2014). BIST'da demir, çelik metal ana sanayii sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin finansal performans analizi: vza süper etkinlik ve topsis uygulaması. Ege Akademik Bakis, 14(1), 9-19.
Behdioğlu, S. ve Koca G. (2009). Veri zarflama analizi ve bankacılık sektöründe bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 301-326.
Boisvert, D. L. ve Slez, B. J. (1994). The relationship between visitor characteristics and learning‐associated behaviors in a science museum discovery space. Science Education, 78(2), 137-148.
Bozdoğan, A. E. (2007). Role and importance of science and technology museum in education. (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
Bozdoğan, A. E. (2016). Türkiye’deki bilim merkezlerinin Facebook sosyal iletişim ağlarını kullanma düzeyleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 25-45.
Bozdoğan, A. E. ve Yalçın, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: enerji parkı 1. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 95-114.
Bozdoğan, A.E. ve Yalçın, N. (2009). Determining the infuence of a science exhibiton center training program on elementary pupils’ interest and achievement in science. Eurasia Journal of Mathematcs, Science & Technology Educaton, 5(1), 27-34.
Dawson, E. (2014). “Not designed for us”: How science museums and science centers socially exclude low‐income, minority ethnic groups. Science education, 98(6), 981-1008.
Digital in 2020 Global Digital Overwiew. (2020). Erişi adresi: https://wearesocial.com/digital-2020. Ekiz, M. K. ve Şakar, C. T. (2020). Veri zarflama analizinde tüm alternatiflerin sıralanmasına yeni bir yaklaşım: ASES. Journal of the Faculty of Engineering & Architecture of Gazi University, 35(2). 683-695.
Eren, E. Ş. (2014). Sosyal medya kullanım amaçları ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı kişisel değişkenlere göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 230-243.
Hülagü, K. T. (2018). Bilim merkezlerine düzenek seçimi için çok ölçütlü bir model önerisi. (Doktora Tezi), Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
İnaltekin, T. (2014). Problem tabanlı öğrenme uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgilerinin gelişimine etkisi. (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Konuk, N., ve Güntaş, S. (2019). Sosyal medya kullanımı eğitimi ve bir eğitim aracı olarak sosyal medya kullanımı. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 3(4), 1-25.
Lopez-Fernandez, O. ve Molina-Azorin, J. F. (2011). The use of mixed methods research in the field of behavioural sciences. Qual Quant, 45, 1459–1472.
Lundgren, L., ve Crippen, K. J. (2019). Learning and the practice of social media in informal science education centers. International Journal on E-Learning, 18(1), 31-52
Mulenga, E. M., ve Marbán, J. M. (2020). Is covid-19 the gateway for digital learning in mathematics Education?. Contemporary Educational Technology, 12(2), 269, 1-11.
Öncü, S. ve Aktaş, R. (2007). Yeniden yapılandırma döneminde Türk bankacılık sektöründe verimlilik değişimi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 247-266.
Özata, M. ve Sevinç, İ. (2010). Konya'daki sağlık ocaklarının etkinlik düzeylerinin veri zarflama analizi yöntemiyle değerlendirilmesi. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 24(1). 77-87.
Özen, Ü., Çam, H., Can, D. ve Dönmez, Ö. (2018). Uzaktan yükseköğretim öğrencilerinin sosyal medyanın eğitim boyutu konusundaki algıları ve eğitim amaçlı sosyal medya kullanımlarının belirlenmesi. The Journal of International Scientific Researches, 3(1), 64-72.
Özer, M. (2020). Türkiye’de Covid-19 salgını sürecinde milli eğitim bakanlığı tarafından atılan politika adımları. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1124-1129.
Özkan M. ve Özcan A. (2018). veri zarflama analizi (vza) ile seçilmiş çevresel göstergeler üzerinden bir değerlendirme: oecd performans incelemesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 485-508.
Pınar, M. A. ve Dönel Akgül, G. (2020). The opinions of secondary school students about giving science courses with distance education during the covid-19 pandemic. Journal of Current Researches on Social Sciences, 10 (2), 461-486.
Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş: nicel ve nitel yaklaşımlar. (Çev. D. Bayrak, H.B. Arslan, Z. Akyüz). Siyasal Kitapevi, ISBN: 975-6325-39-9.
Rennie, L. J. ve Williams, G. F. (2002). Science centers and scientific literacy: Promoting a relationship with science. Science education, 86(5), 706-726.
Sasson, I. (2014). The role of informal science centers in science education: attitudes, skills, and self-efficacy. JOTSE, 4(3), 167- 180.
Serçemeli, M., ve Kurnaz, E. (2020). Covid-19 Pandemi döneminde öğrencilerin uzaktan eğitim ve uzaktan muhasebe eğitimine yönelik bakış açıları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(1), 40-53.
Song, F., Shi, N., Shan, F., Zhang, Z., Shen, J., Lu, H., ... ve Shi, Y. (2020). Emerging 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) pneumonia. Radiology, 295(1), 210-217.
Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tang, B., Wang, X., Li, Q., Bragazzi, N. L., Tang, S., Xiao, Y., ve Wu, J. (2020). Estimation of the transmission risk of the 2019-nCoV and its implication for public health interventions. Journal of clinical medicine, 9(2), 462.
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). Okul Dışı Öğrenme Ortamları Kılavuzu.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2020). 2019-nCoV Hastalığı Sağlık Çalışanları Rehberi (Bilim Kurulu Çalışması). Erişim adresi: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf?type=file
Telli, S. G., ve Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu. (2018). Bilim Ve Toplum Proje Destek Programı Bilim Merkezi Kurulması Çağrı Metni.
Türkan, S. ve Özel, G. (2017). 2014-2015 öğretim yılında Türkiye’de devlet üniversitelerinin etkinlikleri ve etkinliğe etki eden faktörlerin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 42(191), 307-322.
Türkiye'de COVID-19 pandemisi. (2020). Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_COVID19_pandemisi.
Uzgören, E. ve Şahin, G. (2013). Dumlupınar Üniversitesi Meslek Yüksekokulları’nın performanslarının veri zarflama analizi yöntemiyle ölçümü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(18), 91-110.
Viner, R. M., Russell, S. J., Croker, H., Packer, J., Ward, J., Stansfield, C., ... ve Booy, R. (2020). School closure and management practices during coronavirus outbreaks including COVID-19: a rapid systematic review. The Lancet Child & Adolescent Health, 4, 397-404.
Weitze, M. D. (2003). Science Centers: examples from the US and from Germany. J. Teichmann, A. Stinner ve F. Riefl (Ed.) From the itinerant lecturers of the 18th century to popularizing physics in the 21st century–exploring the relationship between learning and entertainment, 58-66. Munich, Winnipeg, Oldenburg. World Health Organization. (2020). Novel Coronavirus (2019-ncov) Situatıon Report - 2 22 January 2020. Erişim adresi: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200122-sitrep-2-2019- ncov.pdf?sfvrsn=4d5bcbca_2
World Health Organization. (2020). Coronavirus disease (COVID-19) Situation Report – 185. Erişim adresi: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200723-covid-19-sitrep185.pdf?sfvrsn=9395b7bf_2
Zhu, S., Wu, D., Yang, H., Li, Y., ve MacLeod, J. (2020). Understanding K-12 students' information literacy in informal learning environments: a literature review. International Journal of Innovation and Learning, 27(4), 432-449.