TÜKETİCİLERİN AĞIZDAN AĞIZA VE VİRAL PAZARLAMA ALGILARINA ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN ANALİZİ
Ağızdan ağıza pazarlamanın temelinde, tüketicilerin kullandıkları mal ve hizmetler hakkındaki düşüncelerini diğer tüketicilere aktarmaları yatmaktadır. Pazarlamacılar tüketicilerin hassas olduğu noktaları tespit etmişler ve bu noktalar üzerinde de tüketicilere karşı bir savunma mekanizması geliştirmişlerdir. Ağızdan ağıza pazarlama kavramı iletişim araçlarına olan güvenini kaybeden tüketiciler için güvenli bir pazarlama elemanı olarak düşünülmektedir. Viral pazarlama ise ağızdan ağza pazarlamanın elektronik ortamda gerçekleştirilmiş halidir. Bu çalışmada öncelikle AAP ve VP kavramı, AA ve VP önemi ve kavramsal çerçevesi açıklanmaktadır. Daha sonra, AA ve VP kavramı farklı yönleri ile incelenerek tüketicilerin AAP ve VP algısına etki eden faktörler anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, Tekirdağ ilinde yaşayan tüketicilere 500 anket uygulanmıştır. Tüketicilerin demografik özellikleri belirlenmiştir. Araştırma kapsamında, tüketicilere uygulanan 17 soruluk 'Tüketicilerin Ağızdan Ağıza ve Viral Pazarlama Algıları Ölçeği' ile veriler elde edilmiştir. Verilerin bilgisayara girilmesinde SPSS 20 paket programı kullanılmış ve verilere Açımlayıcı faktör analizi (AFA) uygulanmıştır. 17 değişken, faktör analiziyle 3 faktöre (Güvenli olma ve Bilgi Aktarımı kolaylığı, Yararlı olma, Çevredekilere güven) indirgenmiştir. AFA ile belirlenen faktörlere, faktör yapılarının uygunluğunu test etmek üzere doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır
THE FACTOR ANALYSIS OF WORD OF MOUTH AND VIRAL MARKETING PERCEPTIONS OF CONSUMERS
Word of mouth marketing is based on communing the perceptions of consumers about the products and services to each other. Marketers located tender spots of consumers and made a defense mechanism for them. The concept of word of mouth and viral marketing is considered as a safe component for consumers who lost their trusts in communication devices. Viral marketing is the form of word of mouth marketing in the electronic medium. First of all, it is clarified the concept, the importance and the conceptual framework. Then, it is tried to be understood the factors which affects consumers ideas about word of mouth and viral marketing by studying carefully in every aspects. In this sense 500 questionnaire is applied to consumers in Tekirdağ. Demographic features of consumers are identified. Datas are gathered according to the research of the perceptions of consumers of word of mouth and viral marketing 17 questions scale. For data, SPSS 20 pack computer program was used and the annotative factor analysis was applied. 17 variable reduced to 3 factor with factor analysis (Being Safe, Easy to transmit information, trust to environment). For the purpose of testing the relevance of factor structural, it is applied corroboratory factor analysis to factors which is determined with annotative factor analysis
___
- Aba, G. (2011), “Sağlık Hizmetlerinde Ağızdan Ağıza Pazarlama: Bir Alan Araştırması”, Fırat Saglık Hizmetleri Dergisi, 6(16), s. 45-60.
- Açıkgöz, H. M. Etkili İletişim, Ankara: Elis Yayınları, 2005.
- Akar, Erkan (2009), “Pazarlama Bağlamında Geleneksel ve İnternette Ağızdan Ağıza İletişim: Kuramsal Bir Çerçeve”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 32, Ocak-Haziran, s. 113-134.
- Argan, M. - Argan, M. T. (2006), “Viral Pazarlama veya Internet Üzerinde Ağızdan Ağıza Reklam: Kuramsal Bir Çerçeve”, Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), s. 231-250. Arıkan, R., Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama, 6.Baskı, ISBN:975-8784-35-8, Ankara, 2007.
- Ateşoğlu, İrfan - Sumru Bayraktar (2011), “Ağızdan Ağıza Pazarlamanın Turistlerin Destinasyon Seçimindeki Etkisi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 14, s. 95-108.
- Barber, P. - Wallace, L. (2009), The Power of Word of Mouth Marketing, American Libraries.
- Barutçu, E. - Haşıloğlu, S. B. (2010), “Organizasyonlarda İnternet’in İnformal ve Viral İletişim Aracı Olarak Kullanımı”, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 1(2), s. 5-16. Barutçu, S. (2011), “Mobil Viral Pazarlama”, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 2(1), s. 5- 14.
- Breazeale, M. (2009), “Forum: Word of Mouse, An Assessment of Electronic Word-of-Mouth Research”, International Journal of Market Research, 51(3), s. 297-318.
- Çilingir, Z., Yıldız, S., ve Kurtuldu, H. S. (2011), “Kulaktan Kulağa İletişim: Alışveriş Merkezi Müşterileri Üzerinde Bir Pilot Çalışma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 3, s. 95-115.
- Dikmen, G. Ö. (2011), “Tüketen Üreticiden Üreten Tüketiciye Dönüşümde Sosyal Medyanın Rolü”, Z. Hepkon içinde, İletişim ve Teknoloji (s. 156-175), İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
- Erçiş, Aysel - Hatice Aydın (2015), “Mobil Viral İletişimde Tutum, Niyet ve Davranışları Etkileyen Faktörlerin Ölçülmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 1, s. 205-218.
- Field, A. (2000), “Discovering Statistics using SPSS for Windows”, London, Thousand Oaks, Sage Publications, New Delhi.
- Gülmez, M. (2011), “İnternet Üzerinde Ağızdan Ağıza Pazarlama Uygulama Örnekleri”, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 2(1), s. 29-36.
- Gülsünler, Makbule Evrim (2014), “Siyasal İletişimde Viral Pazarlama: Kuramsal Bir Çerçeve”, Selçuk İletişim, 8 (3), s. 76-91.
- GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi Cilt: 7, Sayı: 17, Yıl: 2016 GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences Volume: 7, Number: 17, Year: 2016 201
- Haşıloğlu, A. Samet - M. Dursun Kaya - S. Burak Haşıloğlu (2010), “E-Girişimcilik Araçları ve Türkiye’deki e-Girişimciler Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), s. 1-14.
- İşler, S. - Andiç, B. (2011), Ağdaki Olta Balıkları ve Viral Pazarlamacılar, XVI. Türkiye'de İnternet Konferansı, İzmir.
- Kaşlı, M. - İlban, M. O. - Şahin, B. (2009), “Modern Pazarlama Stratejileri: Ab ve Türk Turizmi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), s. 79-98.
- Keskin, Dilara - Büşra Çepni (2012), “Ağızdan Ağıza Pazarlama Kapsamında Demografik ve Sosyal Faktörlerin Üniversite Öğrencilerinin Sinema Filmi Tercihleri Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 16, s. 99-108.
- Kitapcı, Olgun - Serkan Taşkan - İbrahim Taylan Dörtyol - Ceylan Akdoğan (2012), “Ağızdan Ağıza Çevrimiçi İletişimin Otellerdeki Oda Satışlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2), s. 266- 274.
- Koçoğlu, D. - Bardakçı, A. - Haşıloğlu, S. B. (2011), “İletilerek Yayılan E-Postalar Üzerine Pazarlama Literatürden Bazı Öneriler”, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 2(1), s. 15-27.
- Lin, Tom M. Y- CHENG, Hsi Fang (2006), ‘’The Effects of Percieved Risk On The Word-of-Mouth Communication Dyad’’, Social Behavior and Personality, An International Journal, 34:10. Meydan, C. H. - Şeşen, H., Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları (1 ed.), Ankara: Detay Yayınevi, 2011.
- Mowen, John C - Minor Michael S., Consumer Behaviour: A Framework. New Jersey. PrenticeHall, 2001.
- Özaslan, Y. - Uygur, S. M. (2014), “Negatif Ağızdan Ağıza İletişim (WOM) ve Elektronik Ağızdan Ağıza İletişim (E-WOM) : Yiyecek- İçecek İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 3, s. 69-87.
- Özdamar K., Tabloların Oluşturulması, Güvenirlik ve Soru Analizi. Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-1. 5th ed. Eskişehir: Kaan Kitabevi; p.201-50, 621, 2004.
- Özkan, E. ve Yıldız, S. (2015). “Müşteri Sadakati İle Ağızdan Ağıza İletişimin Tüketici Satın Alma Davranışlarına Etkisi: Elektronik Eşya Sektöründe Bir Uygulama. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi, Yıl:8 Sayı: 15, s. 359-380.
- Silverman, George, Ağızdan Ağıza Pazarlama: Dünya’nın En Güçlü Pazarlama Yöntemi, çev: Ender Orfanlı, İstanbul: MediaCat, 2007.
- Sim, Şükrü, Murat Toprak (2012), “Sinemayı Hayata Yaklaştırmak: Sahte Belgesel (Mockumentary) Filmler”, k, Vol: 7, No: 1, s. 1-10.
- Sümer, N. (2000), “Yapısal eþitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar”, Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), s. 49-74.
- GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi Cilt: 7, Sayı: 17, Yıl: 2016
- GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences Volume: 7, Number: 17, Year: 2016 202
- Tüik, (2015), “TÜİK Veri Tabanları”, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategorist, 10.07.2015.
- Ünal, Serpil (2010), “İnternet Üzerinde İzinli Pazarlama Yaklaşımı”, Öneri, C: 9, S: 34, Temmuz, s. 155-162.
- Yavuzyılmaz, Oğuz (2015), “Ağızdan Ağıza Pazarlama”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 14, Haziran 2015, s. 429-448.
- Yıldız, S. ve Tehci, A. (2014). Ağızdan Ağıza İletişimde Müşteri Tatmini ve Müşteri Sadakati İle Mağaza İmajı Boyutları: Ordu İlinde Bir Uygulama. Journal Of Graduate School Of Social Sciences, 18(1). s. 441-460.
- Yıldız, E. (2016). Elektronik Ağızdan Ağıza İletişim: Tüketicilerin Elektronik Platformlarda Yorum Yazma Davranışını Etkileyen Faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi. Cilt: 7, Sayı: 15, s. 156-175.
- Yılmaz, B. S. (2009), “E-Mail As A Viral Marketing Tool: A Research on Emotions Behind E-Mail Sending And Receiving Behavior”, Dokuz Eylül Üniversitesi İsletme Fakültesi Dergisi, 10(1), s. 55-78.
- Yozgat, Uğur - R. Baki Deniz (2011), “Ağızdan Ağıza Pazarlama Olumlu ve Olumsuz Tavsiyelerin Tüketicilerin Ürün Satın Alma Kararları Üzerindeki Etkisini Ölçmeye Yönelik Üniversite Gençleri Üzerinde Bir Araştırma”, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, Sayı: 07, Ocak, s. 43-63.
- Yüksel, Müberra (2007), “Küreselleşme Sürecinde Yeni Bir İletişim Ortamı”, Öneri, Cilt: 7, Sayı: 28, Haziran, s. 317-326.