Dispne Semptomunun Değerlendirilmesinde Dispne Ölçeklerinin Etkinlikleri Ve Kullanım Sıklıkları

Dispne semptomunun doğru olarak tanılanması, hastalığın tanı, tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarının planlanmasında önemli rol oynamaktadır. Dispne semptomu istirahat sırasında ölçülen “basit spirometrik ölçümler” ve “kan gazı analizleri” ile yeterince değerlendirilememektedir. Bu yüzden, dispne şiddeti sıklıkla kısmen objektif olarak kabul edilen özel ölçeklerle değerlendirilmektedir. Tek yönlü ve çok yönlü olarak gruplandırılan bu ölçeklerin doğru ve etkin kullanımı için sağlık profesyonellerinin klinikte uygun ölçeğin seçimi ve kullanımı konusunda yeterli bilgiye sahip olması gerekir. Bu derlemede amaç dispne semptomunun değerlendirilmesinde kullanılan ölçekleri çeşitli açılardan gözden geçirmek ve doğru ölçek seçimi konusunda sağlık profesyonellerine rehberlik etmektir.

Anahtar Kelimeler:

Dispne, Tek Yönlü Dispne Ölçekleri, Çok Yönlü Dispne Ölçekleri

Effectiveness And Frequencies Of Dyspnea Scales In Evaluating Symptom Of Dyspnea

The correct diagnosis of symptoms of dyspnea plays an important role in the diagnosis, treatment and planning of rehabilitation applications. It has been adopted that are inadequate evaluated the symptoms of dyspnea with “simple spirometric measurements” and “blood gas analysis” which are measured during rest. Therefore, severity of dyspnea has been frequently evaluated with special scales which are adopted partly objective. Health care professionals should be have sufficient knowledge in selecting and using of optimal scale to utilization accurate and efficient of these scales which are grouped one-way and multi-ways. The aim of this study is to look over the scales which are used to assess symptoms of dyspnea in the different views and to guide the health care professionals about choosing of right scale.

Keywords:

Dyspnea, One-Way Dyspnea Scales, Multi-Ways Dyspnea Scales,

PDF

___

American Thoracic Society. Dyspnea Mechanisms, Assessment, And Management A Consensus Statement. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 1999; 159: 321-3 Tepetam F.M. Uzmanlık Tezi; “Stabil Kronik Obstriktif Akciğer Hastalığında Dispneyi Değerlendiren Yöntemlerin ve BODE İndeksinin Fonksiyonel Parametrelerle Karşılaştırılması”. Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği, Tez Yöneticisi; Doç. Dr. Benan Çağlayan. İstanbul- 2007. Özalevli S, Uçan E.S. Farklı Dispne Skalalarının Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Karşılaştırılması. Toraks Dergisi 2004; 5 (2): 90-94.
Eakin E.G, Resnikoff P.M, Prewitt L.M, Ries A.L, Kaplan R.M. Validation Of A New Dyspnea Measure: The Ucsd Shortness Of Breath Questionnaire. University of California, San Diego. Chest 1998; 113 (3): 619-624. Arslan B. Uzmanlık Tezi; “Acil Servise Dispne Yakınması ile Başvuran Olgularda Yakınma Şiddeti ile Klinik ve Laboratuar Verilerinin Değerlendirilmesi” Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Meftun Ünsal. Samsun- 2008. Ambrosino N, Porta R. Measurement Of Dyspnea. Monaldi Archives for Chest Disease 2001; 56 (1): 39-42. Mahler D.A, Horowitz M.B. Clinical Evaluation Of Exertional Dyspnea. Clincs in Chest Medicine 1994; 15 (2): 259-269. Bausewein C, Farquar M, Booth S, Gysels M, Higginson I.J. Measurement of Breathlessness İn Advanced Disease: A Systematic Review. Respiratory Medicine 2007; 101 (3): 399-4 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed, 21.06.2012 In Hughes J.M.B (ed.), Pride N.B (ed.), Jones P.W. Measurement of Breathlessness. Physiological Principles and Clinacal Applications. W.B. Saunders 1999. ss: 121-131. Farncombe M. Dyspnea: Assessment And Treatment. Support Care Cancer 1997; 5 (2) 94- Güneş Ü.Y, Kara D, Erbağcı A. Dispne Yakınması Olan Hastalarda Farklı Dispne Ölçeklerinin Karşılaştırılması. Dokuz Eylül Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2012; 5 (2): 65-71. Adams L. Lines, Numbers And Words In The Scaling Of Dyspnea. Biological Psychology 1995; 41 (1): 83-102. Grant S, Aitchison T, Henderson E.A. A Comparison Of The Reproducibility And The Sensitivity To Change Of Visual Analogue Scales, Borg Scales, And Likert Scales In Normal Subjects During Submaximal Exercise. Chest 1999; 116 (5): 1208-1217. Martinez J.A, Straccia L, Sobrani E, Silva G, Vianna E.O, Terra Filho J. Dyspnea Scales In The Assessment Of Illiterate Patients With COPD. The American Journal of Medical Sciences 2000; 320 (4): 240-243.
McGavin C.R, Artvinli M, Naoe H, McHardy G.J. Dyspnoea, Disability, And Distance Walked: Comparison Of Estimates Of Exercise Performance İn Respiratory Disease. BMJ 1978; 2 (6132): 241-243. Guaytt G. Measuring Health Status In Chronic Airflow Limitation. European Respiratory Journal 1988; 1 (6), 560-564. Mahler D.A, Wells C.K. Evaluation Of Clinical Methods For Rating. Chest 1988; 93 (3), 580-586. Borg GAV. Psychophysical Basis Of Perceived Exertion. Medicine and Science in Sports and Exercise 1982; 14: 377-381 Burdon J.G, Juniper E.F, Killian K.J, Hargreave F.E, Campbell E.J. The Perception Of Breathlessness In Asthma. The American Review of Respiratory Disease 1982; 126 (5), 825-828. Akkoca Ö, Öner F, Saryal S. The Relationship Between Dyspnea And Pulmonary Functions, Arteriel Blood Gasses And Exercise Capacity İn Patients With COPD. Tüberkuloz ve Toraks Dergisi 2001; 49: 431-438. Yürüktümen A, Karcıoğlu Ö, Topacoğlu H, Karbek F. Dispne İle Başvuran Geriyatrik Olgularda Yakınma Şiddeti İle Klinik Ve Laboratuvar Verilerinin Değerlendirilmesi. Türkiye Acil Tıp Dergisi 2009; 9 (4): 163-168. Gift G, Narsavage G. Validity Of The Numeric Rating Scale As A Measure Of Dyspnea. American Joournal of Critical Care 1998; 7 (3): 200-204. Mahler D.A, Weinberg D.H, Wells C.K, Feinstein A.R. The Measurements Of Dyspnea Contents, Interobserver Agreement, And Physiologic Correlations Of Two New Clinacal Indexes. Chest 1984; 85 (6): 751-758. Fletcher C. The Clinical Diagnosisof Pulmonary Emphysema: An Experimental Study. Proceedings of the Royal Society of Medicine 1952; 45 (9): 577-584. Holman W.J. (ed.), Dawlish, Devon (ed) Medical Research Coincil Committee On Research İnto Bronchitis. Instructions For Use Of The Questionnaire On Respiratory Symptoms. London, Medical Research Council, 1966. Bestall J.C, Paul E.A, Garrod R. Usefulness Of The Medical Research Council (MRC) Dyspnea Scale As A Measure Of Disability İn Patients With Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Thorax 1999; 54: 581-586.
Wilson R.C, Jones P.W. A Comparision Of A Visual Analogue Scale And Modified Borg Scale For The Measurement Of Dyspnea During Exercise. Clinical Science, 1989; 76 (3): 277-2 Eltayara L, Becklake M.R, Volta C.A, Milic-Emili J. Relationship Between Chronic Dyspnea And Expiratory Flow Limitation İn Patients With Chronic Obstructive Pulmonary Disease. American Journal of Critical Care Medicine 1996; 154 (6): 1726-1734.