TEKLİF ŞARTI OLARAK “ANLAMA” VE ŞER’Î HİTABIN DİLİNİ BİLMEYENLERİN DURUMU

İslam hukuk metodolojisine göre yükümlülüğün dört temel unsuru vardır: Teklif, teklifin kaynağı (hâkim), teklifin konusu ve teklifin muhatabı. Teklifin kaynağı olan Şâri, mükellef olan insana teklif hitabı yöneltirken, onun bu hitabı anlayacağı bir yol seçmiştir. Dolayısıyla, hitabı anlama ve onu yerine getirme kuvvetinden mahrum olanlardan, teklifin sonucu olan mükâfat ve ceza kaldırılmıştır. Her peygamber, gönderildiği kavmin dilini esas alarak tebliğ görevini icra ettiğine göre, başka dille iletişim kuran insanlara dini davetin nasıl ulaştırılacağı gündeme gelmektedir. İşte bu makalede ele alınacak konu, teklif dilini bilmeyenlere şer’î hitabın ulaştırılması ve ilgili hükümlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Teklif, yükümlü, şer’î hitab, anlama, dil.

COMPREHENSİON AS PRE-REQUİSİTE FOR OBLİGATİON AND CONDİTİON OF WHO DO NOT KNOW RELİGİOUS LANGUAGE

There are four element for liability in Islamic legal theory: Taklif, Mukallif, subject of taklif and mukallaf. Shari’, is the source of the offer, while directing people who are supposed to cater to the offer, he has chosen a way that it caters to understand. Therefore, to understand and cater to those deprived of his fulfillment of force, which is the result of the offer reward and punishment has been abolished. Each prophet was sent notification based on the language of his people because he was performing his other language that communicates how to invite people to be transported to religion comes up. Here are the topics to be discussed in this article, do not speak the language to offer transportation and related provisions of the Shari'a are addressing.

Keywords:

Obligation, resposible, religious orders, comprehension, languuage.,

PDF

___

Âmidî, Ebu‟l-Hasen „Alî b. Muhammed, el-İhkâm fî usûli‟l-ahkâm, (Thk.: Seyyid el-Cümeylî), Dâru‟l-Kitâbi‟l-Arabî, Beyrut, 1404.
Buhârî, Ebû „Abdillah Muhammed b. İsmâîl (256/870), Sahîhu‟l-Buhârî, Dâru İbn Kesîr, Beyrut, 1407/1987.
Cüveynî, Ebu‟l-Me„âlî „Abdulmelik b. „Abdillah b. Yûsuf , el-Bürhân fî usûli‟l- fıkh, (Thk.: „Abdulazîm Mahmûd ed-Dîb), el-Vefâ, Mısır, 1418.
Ebû Zehra, Muhammed, İslâm Hukuku Metodolojisi, (Trc.: Abdülkadir Şener), Fecr Yayınevi, Ankara, 1994.
Hallâf, Abdulvehhab, „İlmu usûli‟l-fıkh, Edâ Neşriyat, İstanbul, 1991.
Hanbelî, Şâkir, Usûlü‟l-fıkhi‟l-İslâmî, İstanbul, tsz.
Heyet, el-Mevsû„atü‟l-fıkhiyye, Kuveyt, 1404-1427.
Mevdudi, Ebu‟l-A‟lâ, Fetvalar, (Çev.: Mahmud Osmanoğlu, A. Hamdi Chohan), Nehir
Yayınları, İstanbul, 1992, I, 27.
İbn Emîrı‟l-Hâcc, Muhammed b. Muhammed (879/1474), Kitâbu‟t-takrîr ve‟t- tahbîr, Dâru‟l-Fikr, Beyrut, 1996.
İbn Haldûn, Abdurrahman, Mukaddime, Beyrût 1413/1996.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû „Abdillah Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb b. Şemsüddîn, Tarîku‟l-hicreteyn, Dâru‟s-Selefiyye, Kâhire 1394.
İbn Manzûr, Cemalüddin Muhammed b. Mükerrem (711/1311), Lisânü‟l-„arab, Beyrut, 1375/1956.
İbn Teymiyye, Ebu‟l-Abbâs Ahmed b. „Abdülhalîm el-Harrânî, Şerhu‟l-„umde, (Thk.: Suûd Sâlih „Atîşân), Riyad, 1413.
İbn Rüşd, Ebulvelîd Muhammed b. Ahmed b. Muhammed el-Kurtubî, Bidâyetü‟l- müctehid, Dâru‟l-Fikr, Beyrut tsz.
İzmirli, İsmail Hakkı, Anglikan Kilisesine Cevap, (Sad.: Fahri Unan), T.D.V. Yayını, Ankara, 1995.
Kal„acî, Muhammed Ravvâs, Mu„cemu lûğati‟l-fukahâ, Dâru‟n-Nefâis, Beyrut, 1416/1996.
Karâfî, Ahmed b. İdrîs, Envâru‟l-bürûk fî envâ„i‟l-fürûk, Beyrut, tsz.
Karaman, Hayreddin, Fıkıh Usûlü, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2010.
Kârî, Latîfe Hasen Muhammed, et-Teklîf fi‟ş-Şerî„ati‟l-İslâmiyye, (Doktora Tezi), Câmi„atu Ümmi‟l-Kurâ, Mekke, 1408.
Kozalı, Abdurrahim, İslam Hukuk Usûlü Eserlerinde Yükümlülük, (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üni. S.B.E., İstanbul, 1998.
Mekkî b. Ebî Tâlib, Ebû Muhammed, el-Hidâye ilâ bulûği‟n-nihâye, Şârika, 1429/2008.
Mevdudi, Ebu‟l-A‟lâ, Fetvalar, (Çev.: Mahmud Osmanoğlu, A. Hamdi Chohan), Nehir Yayınları, İstanbul, 1992.
Müslim, Ebu‟l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc (261/874), Sahîhu Müslim, Dâru İhyâi‟t-Türâsi‟l-Arabî, Beyrut, tsz.
San„ânî, el-Emîr Muhammed b. „İsmâ„îl, Sübülü‟s-selâm, Dâru İhyâu‟t-Turâsi‟l- „Arabî, Beyrut, 1379.
Sava Paşa, İslâm Hukuku Nazariyâtı Hakkında Bir Etüd, (Trc.: Baha Arıkan) Kitabevi, İstanbul, tsz.
Serahsî, Ebû Bekr Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed, el-Mebsût, Dâru‟l-Ma„rife, Beyrut ts.
-------, Usûlü‟s-Serahsî, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut 1426/2005.
Seydişehrî, İbnü‟l-Emîn Mahmud Esad, Fıkıh Usûlü, Yasin Yayınevi, İstanbul, 2011.
Sübkî, „Alî b. „Abdulkâfî, el-İbhâc fî şerhi‟l-minhâc, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut, 1404.
Şâtıbî, Ebû İshâk İbrâhim b. Mûsâ (790/1388), el-Muvâfakât, (Trc.: Mehmed Erdoğan), İstanbul, 1993.
Şener, Abdulkadir, İslâm Hukuku Dersleri I, D.E.Ü. Yayınları, İzmir, 1992.
Şener, Mehmet, İslâm Hukukunda Örf, İzmir, 1987.
Şevkânî, Muhammed b. „Alî b. Muhammed, Neylü‟l-evtâr, Dâru‟l-Cîl, Beyrut, 1973.
Şirvânî, „Abdulhamîd, Havâşî, Dâru‟l-Fikr, Beyrut, tsz.
Türcan, Talip, İslâm Hukuk Biliminde Hukuk Normu Kavramı, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2003.
Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur‟an Dili, Eser Neşriyat, İstanbul, 1979.
Zeydân, „Abdulkerîm, el-Vecîz fî usûli‟l-fıkh, İstanbul, tsz.
Zemahşerî, Ebu‟l-Kâsım Cârullah, el-Keşşâf, Dâru‟l-Kitâbi‟l-Arabî, Beyrut, 1407.