HZ. SÜLEYMAN KISSASININ KUR’AN-I KERİM VE KİTAB-I MUKADDES’TE BENZER YÖNLERİ VE TAHLİLİ

Çeşitli zaman ve mekânlara birer hidayet rehberi olarak gönderilen ilahî kitaplar, inanç esasları yönüyle aynı; ibadet ve muamelat yönleriyle farklılıklar sergilemiştir. Bu husus, hem onların aynı kaynaktan beslenmiş olduğunun, hem de muhataplarının yaşadığı şartlardan kaynaklanan farklı beklentilere birer ilahî çözüm sunduğunun açık bir göstergesi olmuştur. Birbirinin tamamlayıcısı, tasdikçisi ve tashihçisi durumunda olan bu kitaplar, içerdikleri benzer hususlar yönünden geniş bir malumat alanının oluşmasına da zemin hazırlamışlardır. Bunun tipik örneklerinden birisini de Hz. Süleyman kıssası oluşturmuştur. Bu kıssa, Kitab-ı Mukaddes’te mufassal; Kur’an-ı Kerim’de ise, mücmel bir şekilde yer almış ve kendinden öncekilerde yer alan muharref kısımları tashih edip, asli hüviyetine irca etmek suretiyle tevhit akidesini ön plana çıkarmıştır. Böylece birbirinin devamı olan bu zincirde, araya sokuşturulan çürük halkalar da gözler önüne serilmiştir. Bu hususa dair bir kesit sunabilmek için Hz. Süleyman kıssasına dair benzer hususları önce Kur’an-ı Kerim’den, sonrada Kitab-ı Mukaddes’ten aynı başlıklar altında karşılaştırmalı bir şekilde ele alıp, bir tahlile tâbi tutmaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler:

Hz. Süleyman, Sebe Melikesi, Belkıs, Mescid-i Aksâ, Hüdhüd

The Similar Aspects and Analysis of Solomon Parable in Quran and The Holy Scripture

Holy Books which were sent in different ages and places as guides of the right path are similar in basic principles of faith, but different in point of forms of worship and human relationships. This indicates clearly that those books were both fed from the same source and includes divine solution to the different expectations of interlocutors. Those holy books that completing, confirming and correcting each other prepared facility for occurrence a wide knowledge pool in terms they contain similar issues. The Prophet Solomon’s Parable is one of the typical examples of this issue. This parable located in a detailed form in The Holy Scripture and in a summary form in Holy Quran. But Holy Quran has brought to the fore the principle of tawhid by means of correcting distorted sections in the previous books, returning to the original identity of them. Hereby the subsequently added superstitions which continue each other in this chain have been demonstrated. For this reason, we want to present and to analyze the similar aspects of Solomon’s Parable comparatively first in Quran and than in The Holy Scripture.

Keywords:

Solomon, Belkıs (The Queen of Saba), al-Masjid al-Aqsa, Hoopoe,

PDF

___

Abdulbakî, Muhammed Fuad, Mu’cemu’l-Müfehres li Elfazı’l-Kur’ani’l-Kerîm, el-Mektebetü’l-İslamiyyeh, İstanbul, 1982.
Aydemir, Abdullah, İslamî Kaynaklara Göre Peygamberler, TDV. Yayınları, Ankara, 1996.
el-Beydâvî, Nasiruddin, Envaru’t-Tenzîl ve Esraru’t-Te’vîl, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1996.
Bozkurt, Nebi, Mescid-i Aksâ Maddesi, TDVİA., Yayınları, Ankara, 2004.
Cevdet, Ahmet, Kısas-ı Enbiya, (Sad: Ali Arslan), Arslan Yayınları, İstanbul, 1977.
Çağıl, Necdet, İlahî Kelâmın Tabiatı (Sözden Yazıya), İnsan Yayınları, İstanbul, 2003.
---------, Kur’an-ı Kerim ve Kitab-ı Mukaddes Mukayesesine Özgün Bir Yaklaşım, Araştırma Yayınları, Ankara, 2005.
---------, Din Dili ve Mecaz (Kur’an-ı Kerim ve Kitab-ı Mukaddes Açısından Karşılaştırmalı Bir İnceleme), İz Yayıncılık, İstanbul, 2008.
Ebu Halil, Şevki, Kur’an Atlası, (Ter., Enver Arpa), Fecr Yayınları, Ankara, 2007.
Ebu Hayyân el-Endülüsî, Muhammed b. Yusuf, el-Bahru’l-Muhît, (Tah: Şeyh Ahmed Abdulmevcud ve Ark.), Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, Lübnan, 2001.
Halefullah, M. Ahmet, el-Fennü’l-Kasasiyyü fi’l-Kur’ani’l-Kerim, (Şerh ve Ta’lik: Halil Abdulkerim), London Sîna li’n-Neşr (el-İntişaru’l-Arabî), (Beyrut-Kahire), 2002.
Hicâzî, M. Mahmud, Furkan Tefsiri (et-Tefsiru’l-Vâdıh), (Ter: Mehmet Keskin ve Ark.), İlim Yayınları, İstanbul, (t.y).
İbn Kesîr, İsmail, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, (Tah: Samî b. Muhammed Selâmeh), Daru Tayyibeh li’n-Neşr ve’t-Tevzı’, Beyrut, 1999.
Karaman, Hayrettin, Çağrıcı, M., Dönmez, İ. K. ve Gümüş, S., Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, DİB Yayınları, Ankara, 2006.
Kitab-ı Mukaddes (Eski ve Yeni Ahit), Birleşmiş Kitab-ı Mukaddes Şirketleri, (t.y ve y.y.),
Harman, Ö. Faruk, ve Kurnaz, Cemal, Hüdhüd Maddesi, TDVİA., İstanbul, 1998.
Kutub, Seyyid, Fi Zılâli’l-Kur’an, (Ter: Salih Uçan ve Ark.), Dünya Yayınları, İstanbul, 1991.
Mehmed Vehbi, Büyük Kur’an Tefsiri (Hulasâtü’l-Beyan fi Tefsîri’l-Kur’an), Üçdal Neşriyat, İstanbul, 1969.
Özsoy, Ömer ve Güler, İ., Konularına Göre Sistematik Kur’an Fihristi, Fecr Yayınları, Ankara, 1996.
er-Razî, Fahruddin, et-Tefsîru’l-Kebîr (Mefatîhu’1-Ğayb), Dâru’l-Kutubi’l- Ilmiyye, Tahran, 1978.
Şengül, İdris, Kur’an Kıssaları Üzerine, Işık Yayınları, İzmir, 1994.
et-Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Tevîli Âyi’l- Kur’an, (Tah: Abdullah b. Abdilmuhsin ve Ark.), Hicr li’t-Tıbaah ve’n-Neşr ve’t-Tevzı’ ve’l-I’lâm, Kahire, 2001.
Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Diyanet Yayınları, İstanbul, 1938.
Yücetürk, O. Seyfi, Belkıs Maddesi, TDVİA., İstanbul, 1992.
ez-Zemahşerî, Mahmud, el-Keşşâf an Hakâikı Ğavamidı’t-Tenzîl ve Uyûni’l- Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, (Tah. Ta’lık: Adil Ahmed Abdulmevcud ve A. M. Muavvıd), Mektebetu’l-Abîkân, Rıyad, 1997.