FIKHÎ TEFSİR GELENEĞİNDE “AHKÂM-I KUR’ANİYYE”NİN YERİ

Makâlemizin konusu olan Konyalı Mehmed Vehbi’nin Ahkâm-ı Kur’aniyye adlı eseri de isminden anlaşılacağı üzere bir ahkâm tefsiri çeşididir. Ancak araştırmalarımız neticesinde bu eserin diğer ahkâm tefsirlerinden oldukça farklı olduğunu görmüş olduk. Hem metod bakımından hem de konuları bakımından farklılık arz eden bir özelliği vardır. Dolayısıyla ahkâm tefsiri olarak mı yoksa başka bir isimle mi anılmalıdır? şeklinde bir soru ortaya çıkmaktadır. Eseri incelediğimiz de konu başlıkları altında ele aldığı âyetleri tefsir metodları doğrultusunda değil de kendine özgü bir üslûpla tefsir etmiş olduğu açıkça görülmektedir. Klasik tefsir metodları arasında yer alan, âyetleri sebeb-i nüzûlle, dil incelikleriyle, hadislerle tefsir etme metodu neredeyse yok denecek kadar azdır. Özellikle ahkâm konusu gibi çok önemli bir konuda fıkhî âyetlerin tefsirinde fıkıh imamlarının görüşlerine, ya da fıkhî kaynaklara işaret etmemesi eserin başlığı açısından da önemli bir eksikliktir. Bu konuyu diğer ahkâm tefsirleriyle kıyasladığımız bölümde detaylı bir şekilde işleyerek aralarındaki farkların neler olduğunu ortaya koyduk.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Ahkâm-ı Kur’aniyye, Metod, Ahkâm Âyetleri.

LOCATION OF THE “AHKAM-I QORANIYYE” BETWEEN THE OTHER AHKAM COMMENTARIES

First ahkam commentary varietie named works is Tefsiru Hamsi Mieti Âyetin Mine’l-Kur’an of Mukatil b . Suleyman. Again, Imam Safii, Taberi and Cassas like scholars there are also works of tafsir that such canon law. The subject of this our article The Ahkam-ı Kur’aniyye of Konyalı Mehmet Vehbi his work is also a kind of commentary to ahkam as the name says. However, as a result of this work , our research from other ahkam commentary we have seen quite a different happened. Both in terms of methods which differ in terms of both threads was a property. Thus, a question arises Is should be referred to as a commentary on canon Korany or other name We examine the work of the author of the verses he received under the topics discussed , it is clear that is not in accordance with the method of exegesis exegesis has a unique manner. Located between classical interpretation methods The reason why the landing, the language subtleties, a method of the hadith was almost little or no . Especially in the interpretation of the subject as a very important issue to Ahkâm jurisprudence verse refers to the jurisprudence of the opinions of the imams or juridical sources in terms of a significant deficiency in the title of the work . This matter we are compared with other ahkam in section by detailed With commentary by processing the way that what we put out the differences between them.

Keywords:

Commentary, Ahkâm-ı Koranıyye, Method, Ahkâm Verses.,

PDF

___

Akgül, Muhittin, Kur’an’dan Hayata Yansımalar, Çağlayan Matbaası, İzmir 2006.
Bilmen, Ömer Nasuhi, Büyük Tefsir Tarihi, İstanbul 1973, c. I-II.
el-Buhari, Ebû Abduillâh Muhammed b. İsmâîl, el-Camiu’s-Sahih, İstanbul ts, c. I-VIII.
Çantay, Hasan Basri, Kur’an-ı Hakim ve Meali Kerim, İstanbul 1952, c.I-III.
Çetiner, Bedrettin, “Ahkâmü’l-Kur’an”, DİA, İstanbul 1988, c. I-XL.
Demir, Recep, “Ahkâm Tefsiri ve Mehmed Vehbi Efendi’nin Ahkâm-ı Kur’aniye’si”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 22, 2013.
Erdoğan, Mehmet, Hukuk Terimleri Sözlüğü, Rağbet Yay., İstanbul 1997.
el-Alûsi, Şihabüddin Seyyid Muhammed, Ruhu’l-Meâni Fi Tefsiri’l-Kur’an’il- Azim ve’s-Seb’il-Mesâni, Beyrut 1994, c. I-XV.
el-Kurtubi, Muhammed b. Ahmed, el- Cami li Ahkâmi’l-Kur’an, Beyrut 1993, c. I-XX.
et-Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Camiu’l-Beyan fi Te’vil’il-Kur’an, Beyrut 1992, c.I-XII.
et-Taberi, İlkiya el-Harrasi, Ebu’l-Hasan İImaduddin Ali b. Muhammed, Ahkâmu’l-Kur’an, Beyrut 2004, c. I-II.
eş-Şafii, Muhammed b. İdris, Ahkâmu’l-Kur’an, Beyrut,1997, c. I. ez-Zemahşeri, Muhammed b. Ömer, el-Keşşaf an Hakâikı Gavamid’it-Tenzil ve Uyuni’l-Akavil fi Vücuhi’t-Te’vil, Mısır 1977, c. I-IV.
Hallaf, Abdulvahhab, İlmu Usûli’l-Fıkh, Kahire 1947.
Hasan Han, Seyyid Muhammed Sıddık Hasan, Neylü’l-Meram min Tefsiri Âyâti’l-Ahkâm, Tah. Ali Seyyid, Mektebetü’l- Medeni, Cidde 1979, c. I-II.
İbn Arabi, Ebubekir Muhammed b. Abdullah, Ahkâmu’l-Kur’an, Beyrut 2003, c. I-IV.
İbn Âşur, Muhammed Tahir, et-Tahrir ve’t-Tenvir, Beyrut 2000, c. I-XXX.
İbn Mace, Muhammed b. Yezid Kazvini, es-Sünen, Kahire 1953, c. I-V.
İbn Manzur, Cemaluddin Muhammed b. Mükrim, Lisanü’l-Arab, Beyrut 1990, c. I-X.
Karaoğlan, Arslan, “Konyalı Mehmed Vehbi Efendi’nin “Ahkâm-ı Kur’âniye” ve “ Muhammed es-Sâbûnî’nin“Revâiu’l-Beyan” Adlı Eserinin Mukayesesi’ Yayınlanmamış Y. Lisans, Kayseri 2011.
Mennau’l Kattan, Mebâhis fi Ulûmi’l-Kur’an, Beyrut 1993.
Mukatil b. Süleyman, Tefsiru Hamsi Mieti Âyetin Mmine’l-Kur’an, trc. Beşir Eryarsoy, İşaret Yay., İstanbul 2005 c. I.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc, el- Câmiu’s-Sahih, Mektebetü’l- İslamiyye, İstanbul 1981, c. I-V.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî, es-Sünen, Beyrut 1988, I-IV.
Özel, Ahmet, “Ahkâm”, DİA, TDV Yay., İstanbul 1988, c. I-XL.
Özek, Ali ve Diğerleri, Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, Medine 1987.
Pak, İzzettin, “Konyalı Mehmed Vehbi Efendi ve Tefsirdeki Metodu”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2007.
Şaban, Zekiyyüddîn, Usûlü’l-Fıkh, trc. Dönmez, Kafi, İslam Hukuk İlminin Esasları, TDV Yay.,Ankara 2005, s.225-230.
Şahinoğlu, M. Nazif, “Ahkâmü’l-Kur’an”, DİA, TDV Yay., İstanbul 1998. C. I- XL.
Tirmizi, Ebu İsa Muhammed b. İsa, el-Câmiu’s-Sünen, İstanbul c.
Vehbi, Konyalı Mehmed, Ahkâm-ı Kur’aniyye, İstanbul 1947.
Yavuz, Yunus Vehbi Yavuz, “Ahkâm”, DİA, TDV Yay., İstanbul 1988, c.I-XL.
Işıcık, Yusuf, Kur’an ve Meali, Kervan Yayın, Konya 2010.
Yavuz, Ali Fikri, Kur’an-ı Kerim ve İzahlı Meal-i Alisi, İstanbul 2002.