Gaz kromatografisinde farklı polaritede iki kapiler kolon kullanılarak çeşitli yağlardaki yağ asitlerinin cis-trans izomerlerinin

Kromatografik yöntemler sayesinde belirli bir Karışım, en mükemmel bir şekilde bileşenlerine ayrılabilmektedir. Son yıllarda gaz kro-matografisinde yüksek ayrım gücüne sahip olmalarından dolayı kapiler kolon kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu çalışmada gaz kromatografisinde farklı polaritede iki kapiler (J&W DB-23 ve HP-5) kolon kullanılarak çeşitli yağlarda (tereyağı, palm-olein yağı, rafine mısır özü yağı, naturel zeytinyağı, susam yağı, rafine ayçiçek yağı) yağ asitlerinin cis-trans izomerleri incelenmiştir. Yağlardaki trans yağ asitleri düzeylerinin tıp dün-yası tarafından kalp rahatsızlıklarına ilişkin bir risk faktörü olarak önem arzettiği bilinmektedir. Diyetlerdeki trans yağ asitlerinin kandaki HDL kolesterolü düşürürken LDL kolesterolü arttırdığı çeşitli klinik araştırmalar ile gösterilmiştir. Kromatografik analizlerin tamamı aynı şartlar altın-da DB-23 ve HP-5 kapiler kolonlar kullanılarak HP-6890 - GC cihazında yapılmıştır. Analiz edilen bütün yağ örneklerinde sadece DB-23 kolonu ile trans yağ asitleri tesbit edilebilmiştir. HP-5 kolonu trans yağ asitleri ve linoleik ve linolenik asit gibi asitleri izomerlerini ayıramamıştır. Her iki kolon-dan elde edilen kromatogramlardan, DB-23 kolonunun HP-5 kolonundan daha iyi ayırdığı anlaşılmaktadır. Analiz edilen tereyağı örneklerinde trans yağ asitleri değişim sınırları sırası ile $C_{14:1^t}$ 0.67 - 0.91, $C_{16:1^t}$ 0.29 -0.37; $C_{18:1^t}$ (elaidik asit olarak) %0.65 -1.64; ($C_{18:2^t}$ + $C_{18:3^t}$) toplam değerleri ise %0.14-0.28 arasında bulunmuştur. Bitkisel sıvı yağ örneklerinde ise bu değerler - miristik asidin trans değeri hariç -sırası ile %0.005-0.03, %0.009 - 0.05 (elaidik asit), %0.08-0.34 olmuştur. Araştırma örneklerinde en yüksek elaidik asit değeri de tereyağında %1.64 olarak belirlenmiştir.

Analysis of fatty acid cis-trans isomers in different oils and fats by using capllary gas chromatography with different polarity columns

The components known mixture are perfectly seperated by means of chromatographycal methods into their sub-components. Recently the using of capillary colomns in gas chromatography (GC) have been widely increased due to the power of seperation. In this study, cis-trans isomers of fatty acids in various oils and fats (refined corn oil, naturel olive oils, natural sesame oil refined sunflower oil, butters) were analyzed by means of two different capillar columns (J&W DB-23 and HP-5) in gas chromatography (HP-6890 GC). It is known that the levels of trans-fatty acids in oils are of importance as a risk factor with reference to cardiovascular diseases on the part of the medical world. Dietary trans fatty acids have been shown to increase plasma LDL cholesterol by means of various clinical investigations while decreasing plasma HDL cholesterol levels. HP-5 column could not separated trans fatty acids and some cis isomers of fatty acids such as the separation of linoleic acid and linolenic acid. It is clearly showed that DB-23 column has more effective and the high resulotion than HP-5 column. With respect to the analysis results, levels of trans-isomers of myristoelaidic acid ($C_{14:1^t}$), and palmitoleic acid ($C_{16:1^t}$ ), elaidic acid ($C_{18:1^t}$) and total trans isomers of linoleic and linolenic acids ($C_{18:2^t}$ + $C_{18:3^t}$) for butter samples were within the ranges of 0.67-0.91 %0.29-0.23%, 0.65-1.64% and 0.14-0.28% respectively. For vegatable oil samples those values except myristoelaidic acid {C14;11), are ranged amongst 0.005 - 0.03%, 0.009 - 0.05%, %0.08 - 0.34% respectively. In addition, the highest level of elaidic acid in the analyzed oil samples was found as 1.64% in butter sample.

PDF

___

ANONYMOUS, 1987. Standard Methods for Analysis of Oils, Fats and Derivates, International Union of Pure and applied Chemistry, 7 th edn., Blackwell Scientific Publications, UIPAC Method 2.301.
ANONYMOUS, 1996. Determination of Trans Unsaturated Fatty Acids by Capillary Column Gas Choromatography. COI/T.20. Doc. no: 17.6 June 1996.
ANONYMOUS, 1998. Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Prina Yağı Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 98/7). T.C. Resmi Gazete.25 Nisan 1998. Sayı: 23323. Ankara.
ANONYMOUS, 2001. Türk Gıda Kodeksi Bitki Adı ile Anılan Yemeklik Yağlar (Tebliğ No: 2001/29). T.C. Resmi Gazete. 13 Ekim 2001. Sayı: 24552. Ankara. (Ayrıca 8.11.2001 tarihli R.G. No: 24577. Bazı Yemeklik yağlara ilişkin Ek tablo yayınlandı.)
BRÜCHNER, J. 1995. Transfetsauren: Gesundheitliche Aspekte des Verzeerhs. Milchwissenschaft. 50 (9): 525.
ÇOLAKOGLU, M., HIŞIL, Y., 1984. Gaz-Sıvı Kromatografisinde Cam kapiler Kolon Hazırlanması ve Yağ Asitleri analizinde Kullanılması. E.Ü. Mühendislik Fakültesi Dergisi. Seri B. Gıda Mühendisliği Cilt 2 (2): 1-11.
DEMİRCİ, M., 2001. Gıda Kimyası. Trakya Üniv. Tekirdağ Ziraat Fak. Gıda Mühendisliği Bölümü. 590030. Tekirdağ. 219 sayfa.
ENIG, M.G., POLLANSCHL, L.A., SAMPUGNAJ, J., KEENEY, M., 1983. Fatty acid composition of the fat in selected food items with emphasis on trans components. JAOCS, 60 (10): 1778-1795.
ERGİN, G., 1977. Erzurum -Kars yöresi tereyağlarında depolama sırasında oluşan serbest yağ asilerinin miktar ve spekturumu. "TÜBİTAK VI. Bilim Kongresi. TOAG - Gıda ve Fermentasyon Teknolojisi Seksiyonu, 17-21 Ekim, 1977.Ankara. "Tebliğler Kitabı Sayfa: 1-10. Ankara.
GUNSTONE, F.D., 1986. Fatty Acid Sturcture In: Lipid Hadbook, GUNSTONE, F.D, HARWOOD, J.L. and PADYEL, F.B,Eds. PagesO 1-23. Chapman and Hall Ltd, London and New York.
JUDD, J.T., CLEVIDENCE, B.A., MUESING, R.A., WITTES, J., SUNKIN, M.E. PODEZASY, J.J., 1994. Dietary trans fatty acids: effects on plasma lipids and ipoproteins of healty men and women. Am. J. Cli. Nutr. 29:1-8.
GÜMÜŞKESEN, A., BEYAZ, M., 2001. Pamuk yağının hidrojenizasyonunda işlem koşullarının trans yağ asitlerinin oluşumu ve reaksiyonun seçilciliği üzerindeki etkileri. GIDA 26 (4) 261-265.
HIŞIL, Y., 1994. Enstrümental Gıda Analizleri - II (Gaz, İnce Tabaka, Kolon, Kağıt Kromatografileri ve Elektroforez). Ege Üniv. Mühendisliklik Fakültesi, Ders Kitapları Yayın No: 30. Bornova - İzmir.
HUNDER, J.E., APPLE WHITE, T.H., 1991. Reassesment of trans fatty acid a vialibility in the use diet. The American Journal of Clinical Nutrition. 54:363-369.
KAVAS, A., 2000. Sağlıklı Yaşam İçin Doğru Beslenme. Literatür Yayınları No: 37. Literatür Yayıncılık Dağıtım, Pazarlama,Sanayi ve Tic. A.Ş. İstiklal Cad. No: 133. Kat 1-2. TR-800071 Beyoğlu, İstanbul.
KAYAHAN, M., TEKİN, A., 1994. Türkiyede Üretilen Bazı Margarinlerdeki Trans Yağ Asitleri ve Konjuge Yağ Asitleri Miktarları Üzerine Araştırma GIDA 19 (3): 147-153.
MANSOUR, M.P., SINCLAIR, A.J., 1993. The trans fatty acid and positional (sn -2) fatty acid composition of some Australian margarines, dairy blends and animal fats. Asia Pacific Journal of Clinic. Nutr. 2 (47:155-163.
TAVELLA, M., PETERSON, G., ESPECHE, M., CAVALLERO, E., CIPOLLA, L, PEREGO, L, CABALLERO, B., 2000. Trans fatty acids content of a selection of foods in Argentina. Food Chemistry. 69: 209-213.
MEDINA - JUAREZ, L.A., GAMEZ - MEZA, N., ORTEGA - GARCIA, J, RODRIGUEZ, J.A, ANGULO - GUERRERO, O.,2000. Trans fatty acids composition and tocopherol content in vegetable oils produced in Mexico J. AOCS 77 (7):721-724.
PADLEY; F.B., GUNSTONE, F.D., HARWOOD, J.L. 1986. Occurence and Charctericts of Oils and Fats. In: Lipid Hadbook,GUNSTONE, F.D., HARDWOOD, .L. and PADLEY, F.B. Eds. Pages: 49-170. Chapman and Hall Ltd, London and New York
PFEUFFER, M., 1995. Transfetsauren: Vorkommen in der Nahrung und Gesundheitliche Bedeutung. Milchwissenschaft. 50(12):220.
TAŞ, G., JAVİDPOUR, I., ERGİN, G., 1998. Kahvaltılık ve yemeklik margarinlerin genel ve trans yağ asidi bileşimleri üzerine bir araştırma. DÜNYA GIDA Eylül 1998, Sayfa: 40-43.
OYSUN, G., HIŞIL,. Y., 1997. Tereyağında Trans Yağ Asitlerinin Araştırılması GIDA. 22 (5): 359-363.