Arap Turistlerin Doğu Karadeniz Bölgesi’ne Ekonomik Katkılarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma

AraĢtırmanın amacı, Doğu Karadeniz Bölgesi için önemli bir değer olan Arap turistlerin bölge turizmine olanekonomik katkılarını belirlemektir. Bu kapsamda Doğu Karadeniz Bölgesi‟ne ağırlıklı olarak hangi Arapülkelerinden turistlerin geldiği, bu turistlerin bölgeye yapmıĢ oldukları seyahatlerin amaçları ve ortalama seyahatharcamaları belirlenmeye çalıĢılmıĢtır. Betimsel bir çalıĢma niteliğinde olan araĢtırmada ikincil verilerdenfaydalanılmıĢtır. AraĢtırma kapsamında temel olarak daha önce yayınlanan TÜĠK, Kültür ve Turizm Bakanlığı,Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA), Dünya Bankası, UNWTO ve diğer yazılı kaynaklardan elde edilenverilerden faydalanılmıĢtır. ÇalıĢma, Doğu Karadeniz Bölgesi‟nde yıllar itibariyle artan bir değer olan Arapturistlerin hangi alanlara yönelik harcamalarda bulunduğunun belirlenmesi ve bölgedeki paydaĢlar için yolharitası çizilmesi açısından özgün olarak değerlendirilebilir. AraĢtırma sonucunda Körfez ülkelerinin uluslararasıturizm harcamaları, popüler seyahat noktaları, ortalama seyahat harcamaları ve en çok tercih ettikleridestinasyonlar da belirlenmeye çalıĢılmıĢtır.

A Study on Determining The Economic Contributions of Arab Tourists to The Eastern Black Sea Region

The aim of the research is to determine the economic contributions to tourism in the region of Arab tourists, which is an important value for the Eastern Black Sea Region. In this context, it is tried to determine which Arab countries mainly tourists arrive to the Eastern Black Sea Region, the reasons why these tourists travel to the region and the average travel expenses. As method, the secondary data is used in the research which is a descriptive study. It is mainly benefited from TURKSTAT, Ministry of Culture and Tourism, Eastern Black Sea Development Agency (DOKA), IMF, UNWTO and other written sources in the scope of the research. The study can be evaluated originally in terms of determining which areas Arab tourists are spending in the Eastern Black Sea Region over the years, and drawing road maps for the stakeholders in the region. As a result of the research, it is also tried to determine the international tourism expenditures, popular travel points, average travel expenses and destination preferences of the Gulf countries.

PDF

___

AkbaĢ, Z. & Tuna, H. (2016). YumuĢak güç olgusu ve turizm iliĢkisi: Medikal turizm kapsamında Orta Doğu‟dan gelen turistler üzerine bir değerlendirme. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 73-106.
Ap, J., Var, T. & Din, K. (1991). Malaysian perceptions of tourism. Annals of Tourism Research, 18(2), 321-323.
Bayram, Y. (2016). Türk-Arap iliĢkileri bağlamında türk toplumunda değiĢen arap imajının turizme yönelik haber çerçevelerinde temsili. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1683-1697.
Bhuiyan, M. A. H., Siwar, C., Ismail, S. M. & Islam, R. (2011). Potentials of Islamic tourism: A case study of Malaysia on East Coast Economic Region. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(6), 1333-1340.
Boğan, E., Batman, O. & SarııĢık, M. (2016). Helal turizmin kavramsal çerçevesi ve Türkiye‟deki uygulamalar üzerine bir değerlendirme. 3rd International Congress of Tourism and Management Researches, Antalya.
Bozok, D. & Köroğlu, A. (2007). Akdeniz ülkelerine yönelik uluslararası turizm hareketleri. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 146-157.
Çeken, H., Yılmaz, Ö. Y. & Ertürk, N. (2018). Arap ülkelerinden gelen turistlerin etkilerine yönelik yerel halkın algısı: Sapanca örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 401-414.
Deniz, A. Ç. (2010). GümüĢ dizisinin Arap kamuoyuna etkileri: bir sosyal medya incelemesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3/1), 50-67.
Din, K. H. (1989). Islam and tourism: patterns, issues, and options. Annals of Tourism Research, 16(4), 542-563.
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (2015). Doğu Karadeniz Bölgesinde Arap Turizmi: Mevcut durum ve gelişme stratejisi raporu. EriĢim Tarihi: 15.08.2017 http://www.doka.org.tr/TR/Yayinlar/Sektor-Raporlari-Serisi_Dogu-KaradenizBolgesinde-Arap-Turizmi-Mevcut-Durum-ve-Gelisme-Stratejisi-Raporu .
Dünya Bankası (2016). World bank open data. EriĢim Tarihi: 01.12.2017 https://data.worldbank.org/
Göçer, Ġ. & Çınar, S. (2015). Arap baharı‟nın nedenleri, uluslararası iliĢkiler boyutu ve Türkiye‟nin dıĢ ticaret ve turizm gelirlerine etkileri. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 51-68.
Günaydın, Ġ., Peker, Ġ., Okan, T. & Akdu, U. (2015). Arap turistlere yönelik hizmet kalitesinin analizi: Trabzon üzerine bir araştırma. GümüĢhane: GümüĢhane Üniversitesi Yayınları.
Güzel, Ö. & Güzel, B. (2017). The ınfluence of films on destination attributes (das) for arabian tourists in Turkey. International Journal of Business and Information, 12(3), 209-242.
Hacıoğlu, N. & Saylan, U. (2014). Arap Baharı‟nın turizme yansımaları: Arap ülkeleri ve Türkiye. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(32), 55-80.
Hamza, I. M. (2012). Islamic tourism: exploring perceptions and possibilities in Egypt.
African Journal of Business and Economic Research, 7(1), 85-98.
Henderson, J. C. (2003). Managing tourism and ıslam in peninsular Malaysia. Tourism Management, 24(4), 447-456.
Henderson, J. C. (2015). Islamic tourism reviewed. Tourism Recreation Research, 34(2), 207- 211.
Jafari, J. & Scott, N. (2014). Muslims world and its tourisms. Annals of Tourism Research, 44, 1-19.
Mengü, C. (2008). Orta Doğu turizm pazarının Türkiye açısından analizi. (YayımlanmamıĢ doktora tezi). Ġstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Ġstanbul.
Mengü, C. (2012). Türkiye-Arap dünyası turizm iliĢkilerinde durum ve beklentiler. Orta Doğu Analiz, 4(42), 102-112.
Milliyet (2016). Karadeniz’de Arap turist bereketi. EriĢim Tarihi: 29.11.2017 http://www.milliyet.com.tr/karadeniz-de-arap-turist-bereketi-ekonomi-2262102/
Nuroğlu, E. (Aralık, 2013). Dizi Turizmi: Orta Doğu ve Balkanlar‟dan gelen turistlerin Türkiye‟ye ziyaret kararında Türk dizileri ne kadar etkili?, 5. Uluslararası İstanbul İktisatçılar Zirvesi, Ġstanbul.
Okuyucu, A. and Somuncu, M. (9-12 May 2013). Türkiye‟de inanç turizmi: bugünkü durum, sorunlar ve gelecek. International Conference on Religious Tourism and Tolerance, Konya.
Ortadoğu Turizm Seyahat Acenteleri Derneği (2016). Doğu Karadeniz Bölge Temsilciliği Başkanı Ziya Koç’un röportajı. EriĢim Tarihi: 01.11.2017 https://www.haberler.com/dogu-karadeniz-de-hedef-2017-de-600-bin-arap-8920863- haberi/
Rimmawi, H. S. & Ibrahim, A. A. (2009). Culture and tourism in Saudi Arabia. Journal of Cultural Geography, 12(2), 93-98.
Salem, P. (2011). Arap dünyasında Türkiye’nin imajı, TESEV dış politika programı. EriĢim Tarihi: 01.12.2017 https://www.tesev.org.tr/tr/research/arap-dunyasinda-turkiyeninimaji/
Sarı, Y. & Yıldırım, G. (2015). Türkiye turizmi bağlamında Orta Doğu pazarı üzerine bir araĢtırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 382-403.
ġahin, M. & Uysal, Ö. ġahin. (2014). Arap Baharı‟nın Türkiye ekonomisine etkileri. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(23), 171-187.
ġahin, M., Uysal, Ö. & Kuru, E. (2012). Türkiye turizm politikasının shift-share analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(32), 95-122.
Tekin, E. & Demirel, S. K. (2018). Kastamonu ilinin Arap turizm potansiyeli üzerinde bir SWOT analizi. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 14-27.
Tekin, Ö. A. (2014). Ġslami turizm: Dünya‟daki ve Türkiye‟deki genel durum üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 750-766.
Tekin, Ö. A. & Yılmaz, E. (2016). Ġslami turizm konseptinde hizmet veren konaklama iĢletmeleri üzerine bir araĢtırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 2046-2058.
Timothy, D. J., & Iverson, T. (2006). Tourism and Islam: Considerations of culture and duty. Tourism, religion and spiritual journeys (ss. 202-221). Routledge.
Trabzon Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). 2017-2018 yılları (kıyaslamalı) Trabzon Havalimanına inen uçak sayıları. EriĢim Tarihi: 04.02.2019 http://www.trabzonkulturturizm.gov.tr/
Trabzon Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Trabzon ili yerli ve yabancı ziyaretçi sayıları. EriĢim Tarihi: 04.02.2019 http://www.trabzonkulturturizm.gov.tr/
Trabzon Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Trabzon turizm işletme, yatırım, belediye belgeli konaklama tesisi istatistikleri. EriĢim Tarihi: 18.02.2019 http://www.trabzonkulturturizm.gov.tr/TR-164500/turizm-isletme-belgeli-konaklamatesisleri.html
Uluslararası Para Fonu (2016). IMF popular data. EriĢim Tarihi: 30.11.2017 http://www.imf.org/en/Data
UNWTO (2016). Statistics and tourism satellite account. EriĢim Tarihi: 02.11.2017 http://statistics.unwto.org/content/outbound-tourism-data-calculated-basis-arrivalsdata-destination-countries.
Yıldırım, G. (2014). Türkiye turizmi bağlamında Orta Doğu pazarı: Rize bölgesi’nde bir uygulama. (YayımlanmamıĢ yüksek lisans tezi). EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm ĠĢletmeciliği Anabilim Dalı, EskiĢehir.
Zamani-Farahani, H. & Henderson, J. C. (2010). Islamic tourism and managing tourism development in ıslamic societes: the cases of Iran and Saudi Arabia. International Journal of Tourism Research, 12(1), 79-89.