Şirinçavuş Antik Limanı Taş Eserleri

Balıkesir ili, Bandırma ilçesi, Şirinçavuş Mahallesi kıyı hattında yer alan antik liman bölge halkı tarafından “Taş Liman” olarak adlandırılmaktadır. Bu makale söz konusu antik liman ve çevresinde tespit edilen M.S. IV-VI. yüzyıllara tarihlendirilen taş eserleri konu edinmektedir. Çalışmada Ion Sütun Başlığı, Korinth Başlığı, Ion-impost başlığı, sütun kaidesi, sütun kaideli postament, korkuluk payesi ve vida pres ağırlığından oluşan toplam 9 taş eser değerlendirmeye alınmıştır. Şirinçavuş Antik Limanı’nın çevresinde herhangi bir yapı kalıntısının olmaması, antik limanın polygonal taşların üst üste rastgele yığılmasıyla meydana getirilmiş olması, söz konusu limanın tarihlendirilmesini engellemektedir. Bu eserler Şirinçavuş Antik Limanı’nın kullanım gördüğü tarihler hakkında önemli ipuçları sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Mysia, Antik Liman, Ion/Korinth Sütun Başlıkları, Ion-impost Başlık, Postament

The Stone Artifacts of the Ancient Harbor of Şirinçavuş

The ancient hHarbor located in the coastline of Şirinçavuş district of Bandırma – Balıkesir province is called as “Stone Harbor” by the people of the region. This article is about the stone artifacts dated to the 4th and 6th centuries AD, which were identified in the ancient harbor and its surroundings. A total of 9 stone artifacts consisting of Ionic capital, Corinthian capital, Ionic‑impost capital, Column base, Postament, Parapet/Pier and Screw Press Weigh were evaluated in our study. The fact that Şirinçavuş Antique Harbor was formed by stacking Polygonal stones on top of each other randomly and that no remains of buildings were found around it prevented the dating of this harbor. These artifacts provide important clues about the dates of the use of the Şirinçavuş Antique Harbor.

Keywords:

Mysia, Ancient Harbor, Ion / Corinthian column capital, Ion-impost capital, Postament,

PDF

___

Acun-Özgünler, S. (2007). Tarihi Yapılarda Kullanılan Volkanik Tüflerin Konservasyonu Üzerine Bir Araştırma: Od Taşı Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi. İstanbul.
Alpaslan, S. (2001). “Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki Bizans Dönemi Taş Eserleri”. Anadolu Medeniyetleri Müzesi 2000 Yıllığı II-15, (2001) 265-299. Ankara.
Arslan, B. (2015). Metropolis’deki Ion Tipi Sütun Başlıklarının Biçimsel Gelişimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi. Edirne.
Asgari, N. (1990). “Observations on Two Types of Quarry Items from Proconnesus: Columns and Shafts and Column-Bases”. Eds. M. Waelkens – N. Herz – L. Moens. Ancient Stones: Quarrying, Trade and Provenance Interdisciplinary Studies on Stones and Stone Technology in Europe and Near East from the Prehistoric to the Early Christian Period, ActaALovMono, 4 (1990) 73-80. Leuven.
Asgari, N. (1995). “The Proconnesian production of architectural elements in late antiquity, based on evidence from the marble quarries”. Twenty-seventh Spring Symposium of Byzantine Studies Constantinople and Its Hinterland. Society for the Promotion of Byzantine Studies 3 (April 1993). (1995) 263-288.
Aydın, A. (2013). “Erken Hristiyanlık- Bizans Dönemi Mimari Elemanlarının / Süslemelerinin Kataloğu ve Değerlendirilmesi”. Ed. S. Durugöl. Silifke müzesi Taş Eserler Kataloğu. Heykeltraşlık ve Mimari Plastik, (2013) 183-215. İstanbul.
Aydınoğlu, Ü. (2009). Dağlık Kilikya Bölgesinde Antik Çağda Zeytinyağı ve Şarap Üretimi: Üretimin Arkeolojik Kanıtları. İstanbul.
Aydınoğlu, Ü. (2010). “Olive Oil ProductIon in Rough Cilicia: Production Installations – Settlement Patterns – Dating”. Olive Oil and Wine Production in Anatolia During Antiquity / Antik Cağda Anadolu'da Zeytinyağı ve Şarap Üretimi, (06-08 November 2008). (2010) 1-18. İstanbul.
Barsanti, C. (1989). “L’esportazione di marmi dal Proconneso nelle regioni pontiche durante il IV-VI secolo”. Rivista dell’Istituto nazionale d’archeologia e storia dell’arte 12/3 (1989) 91-220.
Beykan, M. (2004). Prokonnesos'ta Bulunan Ion Sütun Başlıkları Yerel Mermer Ocaklarında Biçimlendirilmesi ve İhracatı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
Beykan, M. (2012). Ionische Kapitelle auf Prokonnesos, Produktion und Export römischer Bauteile. IstForsch 53.
Bingöl, O. (1980). Das Ionische Normal Kapitell in hellenistischer und römischer Kaiserzeit in Kleinasien. IstMitt 20 (1980).
Denknalbant-Çobanoğlu, A. & Ermiş, M. Ü. & Parlak, S. & Tuncer, A. (2016). “İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü’nde Bulunan Taş Eserler”. Sanat Tarihi Yıllığı 25 (2016) 1-46. İstanbul.
Divarcı, F. (2015). “Erken Tunç Çağı Makro Ölçekteki Ticaret Ağı İçinde Marmara Bölgesi’nin Hammadde Kaynaklarına Mikro Ölçekte Bir Bakış”. Ed. A. Baysal, İletişim Ağları ve Sosyal Organizasyon, Tematik Arkeoloji Serisi 2, (2015) 85-94. İstanbul.
Doğanay, O. & Köker, E. (2014). “Ionic capitals used as conversion materials in structures from the Seljuk period in Konya”. ANADOS 11/2011 (2014) 69-76.
Dumankaya O. (2018). “Bandırma İlçesi Şirinçavuş Mahallesi Antik Liman, Yerleşim ve Batık Potansiyelinin Tespiti Araştırmaları-2017”. Ed. U. Töre Sivrioğlu. Antik Çağ’dan Cumhuriyet’e Bandırma ve Yakın Çevresi Tarihi, (2018) 165-173. Bursa.
Dumankaya, O. & Açar, E. & Gündüz, S. & Bilir, A. & Akdağ, Ç. (2019). “Balıkesir İli Marmara Kıyıları Antik Liman Yerleşim ve Batık Potansiyelinin Tespiti Yüzey Araştırması-2017”. AST 36/2 (2019) 207-220.
Erguvanlı, K. & Ahunbay, M. & Ahunbay, Z. & Eris, I. & Erdoğan. M. & Onak, A. & Eyüboğlu, R. (1989). Marmara Bölgesi Taş Ocaklarının İşletilebilme ve Taslarının Restorasyonda Kullanılabilme Olanaklarının Araştırılması. Tübitak Projesi 68. İstanbul.
Herrmann, J. J. (1988). The Ionic Capital in Late Antique Rome. Rome.
Kautzsch, R. (1936). Kapitellstudien, Beiträge zu einer Geschicte des spätantiken Kapitells im Osten vom vierten bis ins siebente Jahrhundert. Berlin.
Keskin, E. (2010). Çorum İli ve Çevresinde Bulunan Bizans Dönemi Taş Eserleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Keskin, E. (2015). The Holy City Euchaita in Asia Minor and The Stoneworks of Byzantine Period / Küçük Asya’da Kutsal Kent Euchiata ve Bizans Dönemi Taş Eserleri. Ankara.
Niewöhner, P. (2007). Aizanoi, DokimIon und Anatolien: Stadt und Land, Siedlungs- und Steinmetzwesen vom späteren 4. bis ins 6. Jahrhundert n. Chr. AF 23. Wiesbaden.
Ötüken, Y. (1996). Forschungen im Nordwestlichen Kleinasien Antike und Byzantinische Denkmäler in der Provinz Bursa. IstMitt 41. Tübingen.
Özdoğan, M. (1991). “1989 Yılı Marmara Bölgesi Araştırmaları ve Toptepe Kazısı”. KST 12/1 (1991) 345-375.
Rose, C. B. & Körpe, R. (2008). “The Granicus River Valley Survey Project-2006”. AST 25/2 (2008) 103-116.
Schmidt, A. S. & Plattner, G. A. (2004). Antike Architektur und Bauornamentik: Grundformen und Grundbegriffe. Wien.
Scranton, R. L. (1957). Medieval Architecture in the Central Area of Corinth. Corinth XVI. Princeton-New Jersey. Schwertheim, E. (2000). “Mysia”. DNP 8 (2000) 608-610.
Sevin, V. (2000). Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası-I. Ankara.
Şahin, M. (2014). “Yüzey Araştırması ve Taş Eser Kataloğu”. Ed. M. Şahin. Bursa ve İlçeleri Arkeolojik Kültür Envanteri I. Olympos Araştırmaları (Keles, Orhaneli, Harmancık, Büyükorhan.), (2014) 21-158. Bursa.
Temple, Ç. (2013). Konya/Ikonion ve Çevresinde Bulunan Bizans Dönemi Taş Eserleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Türker, A. Ç. (2014). “Çanakkale’den Ion-İmpost Sütun Başlıkları”. Olba 22 (2014) 337-368.
Vemi, V. (1989). Les Chapiteaux Ioniques à imposte de Grèce à l’époque paléochrétienne. BCH Suppl. XVII. Paris.
Yeşiltaş, T. (2012). Yalvaç Müzesi’ndeki Bizans Dönemi Taş Eserleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Çanakkale.
Zollt, T. (1994). Kapitellplastik Konstantinopels vom 4. bis 6. Jahrhundert n. Chr.: Mit einem Beitrag zur Untersuchung des Ionischen Kämpferkapitells. AMS 14. Bonn.