İlhami Bekir Tez'in "Herhangi bir roman İlhami Bekir Tez'in "Herhangi bir roman kitabıdır" adlı eseri üzerine bir inceleme

İlhami Bekir Tez (1905-1984), Türk edebiyatında serbest şiirin ve toplumcu gerçekçi edebiyat anlayışının önemli temsilcilerinden biri olarak ve daha çok da şair kimliği ile tanınır. Tez, şiirlerinin yanı sıra roman türünde de önemli eserler vermiştir ancak edebiyat tarihimizde onun romancılığı üzerinde pek durulmamıştır. Oysa Tez’in romanları, gerek ele aldıkları konular gerekse anlatım özellikleri açısından yazıldıkları dönemdeki eserlere göre pek çok yenilik ve faklılık taşımaktadır. Yazarın, 1928 yılında kaleme aldığı ve Suadiye çevresinin asfaltlanmasından sonra o yörede meydana gelen sosyal değişimleri anlatan “Asfalt” adlı romanı ile harbin kişiler üzerindeki psikolojik yansımalarını işleyen “Taşlı Tarladaki Ev” (1938) adlı romanını, 1965 yılında basılan “Herhangi Bir Roman Kitabıdır” adlı kitabı takip eder. Bu çalışmada, Tez’in geleneksel roman anlayışından pek çok yönden ayrılan ve özellikle de modern romanların kullandığı pek çok anlatım tekniğini bir anlatma aracı olarak kullanan “Herhangi Bir Roman Kitabıdır” adlı eseri; zihniyet, yapı, tema ve anlatım açısından incelenmektedir.

An Analysis of İlhami Bekir Tez’s Novel Entitled “Herhangi Bir Roman Kitabıdır”

İlhami Bekir Tez (1905-1984) is reputed as one of the important representatives of free verse and socialist realist literature in Turkish literature, and renowned more for his poetry. Tez produced important novels as well as poems, but even so his career as a novelist has not drawn much attention and attraction in our literary history so far. However, Tez’s novels have a lot of innovations and differences when compared with the works of his time in terms of their subjects and narrative techniques. The writer’s novels “Asfalt” of 1928, which tells the social changes in and around Suadiye following the asphalting of the roads there, and “Taşlı Tarladaki Ev” of 1938, which deals with the psychological reflections of the war on people, are followed by “Herhangi Bir Roman Kitabıdır” of 1965. The present study is intended to analyze Tez’s novel “Herhangi Bir Roman Kitabıdır”, which differs from the traditional novel from many aspects and which employs as a means of narrative a number of narrative techniques used by modern novels in particular; in doing so, the emphasis will be placed on ideology, structure, theme and narrative.

PDF

___

AKTAŞ, Şerif (1991), Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları. AKTULUM, Kubilay (2004), Parçalılık / Metinlerarasılık, Ankara: Öteki Yayınevi. CEMAL SÜREYA ( 2000), “İki Şey”, “Günübirlikler” / Toplu Yazılar II, İstanbul: YKY. CANBERK, Eray (1980), “İlk ‘Serbest Nazım’ Şairlerimizden İlhami Bekir Tez’in Yarım Yüzyılı Aşan Yazarlık Serüveni”, Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı 1980, İstanbul: Kardeşler Matbaası. CENGİZ, Metin (2000), Toplumcu Gerçekçi Şiir, İstanbul: Tümzamanlaryayıncılık. DURBAŞ, Refik (1997), Mektup Var İlhami Bekir’den, İstanbul: Piya Kitaplığı. ENGİNÜN, İnci (2005), Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları. ECEVİT, Yıldız (2002), Türk Romanında Postmodernist Açılımlar, İstanbul: İletişim Yayınları. GÜLENDAM, Ramazan (2010), “Siyaseti Şiirde Yaşamak: Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Sosyalist Şiir”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/2 Spring 2010. ORHAN VELİ (1953), Bütün Şiirleri, İstanbul: Varlık Yayınları. OVİD (1935) Değişişler / Métamorphoses, (Çev.: Salih Zeki Aktay), İstanbul: Vakit Yayınları.
TEZ, İlhami Bekir (1980), “İlhami Bekir Tez’in 55. Sanat, 75. Yaş Günü Kutlandı.” (Söyleşi: Osman Saffet Arolat), Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı 1980, İstanbul: Kardeşler Matbaası. TEZ, İlhami Bekir (1965), Herhangi Bir Roman Kitabıdır, (Yazan: Herhangibiri), İstanbul: Burhaneddin Erenler Matbaası. YAHYA KEMAL (1967), Kendi Gök Kubbemiz, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Neşriyâtı.