M. Fatih KİRİŞÇİOGLU, Gulgayşa SAGİDOLDA, Lyazat MEİRAMBEKOVA

ALTAY VE TÜRK DİLLERİ ARASINDA KÖKEN İLİŞKİSİ:SIFAT-FİİL VE ZARF-FİİL EKLERİNİN TARİHÎ GELİŞİM SEYRİ

?ltay ailesine mensup Türk, Moğol, Tunguz Mançu ve Kore dillerindeki fiil kategorisinde bu dillerin her birinin biçimsel yapısının iç yasalarından dolayı meydana gelen özelliklerle birlikte Altay dillerinin tümünde ortaklıklar ve paralellikler bulunmaktadır. ?rtak ve paralel özellikler fiilin kökü ve gövdesi, eklenen çeşitli gramatikal şekillerde, çatı, zaman, kip, sıfat-fiil, zarf-fil gibi gramatikal kategorilerin eklerinde, fiil yapma eklerinde kendini göstermektedir. Böylesine derin etimolojik tahliller isteyen zor bir konu Türk, Moğol, Tunguz Mançu ve Kore dilleri arasında Genel Altay ortaklığının benzer olmayan yapısından kaynaklanmaktadır. Bu yönde yapılan araştırmalar öncelikle her büyük dil grubunun, örneğin, Türk, Moğol, Tunguz dillerinin kendi içindeki akrabalık ilişkileri ve dildeki alıntıların düzeyini belirlemeye; ikinci olarak Türk, Moğol, Tunguz Mançu ve Kore Japon dillerinin kendi aralarındaki ilişki ve etkileşim düzeyini açıklığa kavuşturmaya; üçüncü olarak Altay grubu dillerindeki fiilin bütün yapılarının ortak korpusunu oluşturmaya ve sonuçta fiil yapılarının Altay ortak dili sistemindeki işlevini canlandırmaya imkân sağlamaktadır

Genealogical Relation of Altaic and Turkic Languages: The Historical Development Progress of Adjective-Verb and Adverb - Verb Morphemes

The article is devoted to the investigation of the historical development of adjective-verb and adverb - verb morphemes in Altaic and Turkic languages. ?ltaic languages being in a tight relation with the participles and gerunds, the tenses and moods of verbs, categories of the voices form the smallest developed system of language. It is regarded as the most important aspect of the study of the history of any languages as to determine the development of the historical changes, namely the smallest system of language and the tense and mood of verbs, the participles, gerunds, voice in the relation to the Turkic, Mongol, Tungus, Manchu, Korean languages and its relation to Proto-Altaic language with Turkic, Mongol, Tunguz, Manchu, Korean languages and the history of all languages in the group of Altaic language. As a result, the following was depicted: major language groups provide the opportunity to determine languages family connections between Turkic, Mongolian, Tungus languages and the difference of borrowing words in the languages. Secondly, the relations between Turkic, Mongolian, Manchu, Tungus, Korean and Japanese languages were clarified and it allows to illustrate their impact level on each other. Thirdly, a common structure of verbs in the group of Altaic languages was found out and as a result, the function of the verb structures in one of Altaic languages was summarized

PDF

___

?VRORİN, V.A. (2000), Grammatika Mançuskogo Pismennogo Yazıka, St. Petersburg.
BASKAKOV, N.A. (1984), Altayskaya Semya i Ee İzuçenie, Moskva
BERTAGAYEV, ?.?. (1974), Vnutrennyaya Rekonstruktsiya i Etimologiya Slov v Altayskih Yazıkah // Problema Obşnosti Altayskih Yazıkov, Moskva.
ERSOY, Feyzi (2012), Türk Moğol Dil İlişkisi ve Çuvaşça, Ankara.
GORELOVA, L.M. (2004), Grammatika Mançuskogo Yazıka, Avtoreferat Dissertatsiina Soiskanie Uçenoy Stepeni Doktora Filologiçeskih Nauka, ??skva.
ISKAKOV, A. (2010), Kazirgi Kazak Tili. Kazak Til Biliminin Antologiyası, Pavlodar.
KALUZYNSKI, St. (1961), Mongolishc elemente in der jakutishen sprache, Warshawa.
KİRİŞÇİOGLU, M. Fatih (1999), Saha (Yakut) Türkçesi Grameri, Ankara.
??NONOV, A.N. (1956), Grammatika Sovremennogo Turetskogo Literaturnogo Yazıka, Moskva.
KOTWICZ, W. (1939), Les elements turcs dans la langue mandchoue, //RO.. XTV.;
RAMSTEDT, G. (1957), Vvedenie v AltayskoeYazıkoznanie, Morfologiya, Moskva.
RASSADİN, V.İ. (2012), Deepriçastiya v Mongolskih i TyurkskihYazıkah // Novıye İssledovaniya Tuvı, No4 (elektronik dergiwww.tuva.asia), Tuv?.
ŞÇERBAK, ?.?. (1977), ?çerki po Sravnitelnoy Morfologii Tyurkskih Yazıkov, Leningrad.
SSANJEEV, G.D. (1964), Staropismennıy Mongolskiy Yazık, Moskva.
SANJEEV, G.D. (1964), Mançuo-Mongolskiye Yazıkovye paralleli, İzvestiya An SSSR, Leningrad: ?tdeleniye Gumanitarnıh Nauk?.
STAROSTİN, S.A., DIBO A.V., MUDRAK ?.?. (2001),Etimologiçeskiy Slovar Altayskih Yazıkov, Moskva.
SUNİK, ?. P. (1962), Glagol v Tunguso-MançuskihYazıkah, Moskva-Leningrad.
TSİNTSİUS, V.İ. (1997), Evenkiyskiy Yazık // Yazıki Mira: ??ngolskiye Yazıki,?unguso-Mançuskiye Yazıki. Yaponskiy Yazık. Koreyskiy Yazık,Moskva: İzdatelstvo İndrik.
TSİNTSİUS, V.İ. (1974), ??ngolizmı-Dubletı v Mançuskom Yazıke // İssledovaniya po Vostoçnoy Filologii, Moskva.
TSİRENOVA, T.B. (2000), Stanovleniye Sistemo Deepriçastnıh Form v Mongolskih Yazıkah, Dis. ... kand. Filol.nauk?: 10.02.16 Ulan-Ude.
VLADİMİRTSEV, B.Ya. (1911) ,?uretskiye Elementı v Mongolskom Yazıke // ZV? İRAO,Moskva;
VLADİMİRTSOV, B.Ya. (1925), ?b Otnoşenii Mongolskogo Yazıka k İndo-Evropeyskim Yazıkam Sredney Azii, ZKV.
VLADİMİRTSOV, B.Ya. (1930), ?rabskie Slova v Mongolskom, ZKV.
YAHONTOVA, N.S. (1997), Mongolskiye Yazıki, Yazıki Mira. ??ngolskiye Yazıki. Tunguso- Mançuskiye Yazıki. Yaponskiy Yazık, Koreyskiy Yazık, Moskva.