17.YÜZYIL ŞAİRLERİNDEN KAŞİF ES'AD EFENDİ

Kâşif (d.?;ö.?) 17. yüzyılın önemli mutasavvıflarından Ümmî Sinan'ın halifelerindendir. Halvetiyye tarikatına olan mensubiyeti, kaleme aldığı eserler, Elmalı kültür coğrafyasında yetişmesi ve şi -irlerinde öne çıkan üslubu ile şair, bizce yüzyılın önemli şair mutasavvıflarındandır. Ancak şair ile ilgili, kaynaklarda kuşatıcı bilgiler bulunmamaktadır. Ayrıca şair hakkında halihazırda herhangi bir akademik çalışma yapılmamıştır. Onunla ilgili akademik bir çalışmanın gerçekleştirilmesi hem tasav-vuf ve tarikatlar tarihi için önemli bir ismin gün yüzüne çıkmasına vesile olacak hem de tasavvufi şiir katagorisinde değerlendirebileceğimiz bir şairin tanıtımına olanak tanıyacaktır. Dahası 17. yüzyılda Ümmî Sinan, Niyâzî-i Mısrî ve Sun'ullah Gaybî gibi Halvetî şairlerle temsil edilen genel planda ta-savvufi şiir ve özelde Halvetiyye şiiri, kendi poetik zeminini destekleyici önemli bir metne kavuşacak-tır. Çalışmamızda şairin hayatı, edebi kişiliği ve eserleri ile ilgili bilgi ve tespitler yer almaktadır.

Kaşif Es'ad Efendi; One of the Poets of the 17th Century

Kâşif is a follower of Ümmî Sinan who is important mystic of the 17th century. The poet is noteworthy with his books and excellent poetry style. However, in the sources related to the poet, the-re is no overarching information. In addition, about poet has not been any academic studies un-til now. As a result of the regulation of the academic study of the poet and introducing the poet's Di-van it will be introduced as an important poet for mysticism and religious history. Also sufi poetry or poetry of Halvetiyye in the seventeenth century which is represented by the strong poets such as Ümmî Sinan, Niyâzî -i Mısrî and Sun'ullah Gaybî will reach an important text supporting its poetry poetics. In this study, there are information about poet's the life, literary personality and works of art

___

  • AK, Coşkun (2000), Bağdatlı Rûhî Hayatı, Edebi Kişiliği ve Divan'ından Seçmeler, Bursa: Gaye Kitabevi.
  • AKTAŞ, Ziya (2008), Tasavvufta Halveti Yolu, İstanbul: Alem Yayıncılık.
  • AYAN, Hüseyin (1990), Nesîmî Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • AYAN, Hüseyin (2014), Fuzûlî Leylâ vü Mecnûn, İstanbul: Dergah Yayınları.
  • CEBECİOĞLU, Ethem (1997), Tasavvufi Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: Ağaç Kitabevi.
  • DİNÇEL, Ömer Faruk (2012), Tavşanlı Tarihi, Tavşanlı: Tavşanlı Kaymakamlığı Yayınları.
  • ERAYDIN, Selçuk (2011), Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul: İFAV Yayınları.
  • KANAR, Mehmet (2011), Hafız Divanı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • KÂŞİF ES'AD. Divân-ı Kâşif, Almanya Milli Kütüphanesi, Türkçe Yazmaları, No: Ms. or. oct. 2718.vr. 20b-147a.
  • KÂŞİF ES'AD. Kâşifü'l-Esrâr, Almanya Milli Kütüphanesi, Türkçe Yazmaları, No: Ms. or. oct. 2718.vr. 1a-19b.
  • KEMİKLİ, Bilal (1998), Sunullah Gaybi Divanı, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü, Ankara.
  • KÖSE, Fatih (2012), İstanbul Halveti Tekkeleri, İstanbul: İFAV Yayınları.
  • Osmânzâde Hüseyin Vassâf (2014), Sefîne-i Evliyâ, (Haz. M. Akkuş, A. Yılmaz), İstanbul: KitabeviYayınları.
  • RIHTIM, Mehmet (2005), Seyyid Yahya Bakuvî ve Halvetîlik, Bakü: Kısmet Yayıncılık.
  • Sarı Abdullah Efendi (1967), Semeretü'l-Fuad, (Haz. M. H. Tutya), İstanbul: Neşriyat Yurdu YeniŞark Maarif Kütüphanesi.
  • SERİN, Rahmi (1984), İslam Tasavvufunda Halvetilik ve Halvetiler, İstanbul: Petek Yayınları.
  • ŞAPOLYO, Enver Behnan (2013), Mezhepler ve Tarikatlar Tarihi, İstanbul: Milenyum Yayınları.
  • TARLAN, Ali Nihat (1992), Hayâlî Divan, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • TARLAN, Ali Nihat (2009), Fuzûlî Divanı Şerhi, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • TATCI, Mustafa (2013), Halveti-Şabani Yolunun Adabı Miyar-ı Tarikat, İstanbul: Hu Yayınları.
  • TATCI, Mustafa (2013), Yunus'un Gül Bahçesinden, Ankara: TOBB Yayınları.
  • TATCI, Mustafa (2008), Elmalı'nın Canları, İstanbul: Hu Yayınları.
  • YILMAZ, Mehmet (2013), Kültürümüzde Ayetler ve Hadisler, İstanbul: Kesit Yayınları.
  • ULUDAĞ, Süleyman (2012), "Halvet", Keşkül Dergisi, c. 23, s. 4-10.
  • ULUDAĞ, Süleyman (1997), 'Halavetiyye', Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 17, İstanbul: TDV Yayınları,s.393-395.