Nilüfer'de mythopoetik dinamikler

Bu makalede, çağdaş Türk şairlerinden Behçet Necatigilin Nilüfer adlı şiiri, mitolojiköğelerin katkısı açısından incelenmektedir. Nilüfer şiiri, şairin, anlam bakımından daha yoğun ve derinlikli yapıtlar yazdığı dönemin ürünüdür. Bu dönem, Necatigilin şiir çizgisinde,mitos, efsane ve eski şiir geleneğiyle kurulan metinler arası ilişkilerin, anlam katmanlarının zenginleşmesi ve şiirin derin yapısının güçlenmesine katkıda bulunduğu bir dönemdir. Nilüfer de şiirsel dilin çok anlamlı yapısı ve metinler arası göndermeleriyle bu dönemin,farklı okuma biçimlerine yol açan yetkin şiirlerinden biridir. Belirtilen özellikleri dolayısıyla,bu makalede, Nilüfer şiirindeki mitolojik öğeler ve bunların şiirin oluşumundaki etkileriele alınmaktadır. Nilüferde anlamsal yapı hareketlidir ve bu hareketliliği sağlayan öğelermythopoetik dinamiklerdir. Şiirin yüzey yapısında, herhangi bir mitolojik ad bulunmamaklabirlikte, derin yapıya yönelik incelemede, Necatigilin hem Doğu hem Batı mitoslarındanyararlandığı ortaya çıkmaktadır. Metinler arası ilişkiler açısından ilk planda Yunan mitologyasındaki Hero ile Leandros efsanesiyle bağlantısı dikkat çekmekle birlikte; derin yapı okumalarında, şiirdeki göndermelerin bununla sınırlı olmadığı görülmüştür. Belirtilen efsanenindaha gerisinde Nilüferde yaşam-ölüm döngüsüne dayanan yeniden-doğuş mitoslarınınizleri seziliyor. Şiirin bu özelliği adından başlar. Bu bakımdan, inceleme, adıyla birlikte,şiirde anahtar konumundaki sözcükler çerçevesinde yapılmaktadır. Varılan sonuç, tüm buöğelerin, Necatigilin bazı kişisel özellikleri, yaşamı ve gündelik pratikler karşısındaki tavrıyla etkili biçimde kaynaşmış olduğu; şairin, kendi kişisel serüvenini insanlığın ortak kültürmirası ile birlikte değerlendirerek yetkin bir şiir örneği sunduğu biçiminde ifade edilebilir.

Mythopoetic dynamics of Nilüfer

In this article, the poem Nilüfer (Lotus) by one of the contemporary Turkish poets,Behçet Necatigil, is analyzed with regards to contribution of mythological elements. Thepoem Nilüfer is the product of versifying more intensive and in-depth in terms of senseperiod of the poet. This period, in Necatigil s poetry line, is the stage that contributed tothe fourishing of intertextual relations with myths, legends and ancient poetic tradition andthe sememic stratum and strengthening of the deep structure of the poem. Nilüfer , withpolysemous structure of poetic language and intertextual reference which leads to variedways of singing, is one of his competent poems of mentioned period. Because of the featuresmentioned, mythological elements and their effects in the formation of the poem Nilüfer are discussed in this article. The semantic structure of the poem Nilüfer is active and theelements enabling this activity are mythopoetic dynamics. Although there is no mythologicalname existing in the surface structure of the poem, the deep structure examination reve -als Necatigil referring from both the Eastern and Western myths. Regarding intertextuality,while the relation Hero and Leander legend of Greek mythology attracts attention in theforefront; deep structure readings shown further references. More behind the stated legend,it is possible to sense the traces of rebirth myths based upon the life and death cycle in Nilüfer . This feature of this poem begins with its title. In this regard, in the framework thekey words in the poem along with its title are investigated. As conclusion, all of these featuresare effectively coalesced into some personal characteristics, life and attitude towards dailypractices of Necatigil; and presented a competent example of poem by means of poet s ownpersonal adventure integrating with humanity s common cultural heritage.

___

  • Alangu, T. (1983). Türkiye Folkloru Elkitabı. İstanbul: Adam Yayıncılık.
  • Bachelard, G. (2006). Su ve Düşler . Çev. Olcay Kunal, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Byron, Lord. (1996). Selected Poems . Ed. Susan J. Wolfson ve Peter J. Manning, Londra: Penguin Classics,
  • Campbell, J. (2008). Doğu Mitolojisi. Çev. Kudret Emiroğlu, 3. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Eliot, T. S. (1990). Edebiyat Üzerine Düşünceler. Çev. Sevim Kantarcıoğlu, 2. Basım, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Grimal, P. (1997). Mitoloji Sözlüğü (Yunan ve Roma). Çev. Sevgi Tamgüç, İstanbul: Sosyal Yayınlar
  • Jung, C. G. (2003). Dört Arketip. Çev. Zehra Aksu Yılmazer, İstanbul: Metis Yayınları.
  • Melchior-Bonnet, S. (2007). Aynanın Tarihi. Çev. İsmail Yerguz, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Mukarovsky, J. (1970), “Standart Language and Poetic Language”, Linguistics and Literary Style . Ed. D.C. Freeman, Newyork: Rirehard and Winston Inc.
  • Necatigil, B. (2002). Yüz Soruda Mitologya. İstanbul: K Kitaplığı.
  • Necatigil, B. (2012). Şiirler. Haz. Ali Tanyeri-Hilmi Yavuz, 5. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
  • Riffaterre, M. (1978). Semiotics of Poetry. Bloomington: Indiana University Press.
  • Starobinski, J. (2007). Aynada Melankoli. Çev. Mehmet Emin Özcan, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Yavuz, H. (2013). “Necatigil, ‘Nilüfer’ Şiirine Niçin O Adı Verdi? Bir Yapısökümcü Okuma Denemesi”, Varlık, S. 1266, Mart 2013, s.24-25.
  • Yıldırım, N. (2008). Fars Mitolojisi Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınları.