Narrative Strategy in Kemal Tahir's Devlet Ana

Bu çalışmada, Kemal Tahir'in ideolojik mesajlarını okuruna kabul ettirmek için eserlerinde izlediği anlatı stratejisi, onun en çok bilinen tarihî romanı Devlet Ana esas alınarak ve anlatı-bilim bir üst dil olarak kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada, özellikle, Devlet Ana'nın anlatımının (üslûbun) nasıl oluşturulduğu irdelendiğinden; ilk olarak romanın olay kurgusu incelenmiş, daha sonra da bir tür ileti olan anlatının en önemli iletişim unsura (katılımcısı) olan anlatıcı üzerinde detaylı bir şekilde durulmuştur.

Kemal Tahir 'in Devlet Ana'daki Anlatı Stratejisi

This work studies the narrative strategy of Kemal Tahir based on his the most popular historical novel Devlet Ana by using narratology as a metalanguage and indicates the way in which the author moves his readers to accept his ideological messages. Since the present study discusses particularly the way in which the aspect of narration is organised in Devlet Ana, firstly, the plot of the novel is analysed; secondly, the most important narrative participant in the narrative communication, so-called narrator, is examined.

PDF

___

Ahmet Mithat (1871) “Yeniçeriler”, in Letāif-i Rivāyāt, İstanbul.
Ahmet Mithat (1975) Denizci Hasan (Hasan Mellah). Kenan Akyüz (ed.). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Org. publ. in 1874.
Akbal, Oktay (1968a) “Günlerde: Bir Romanı Okurken”, Varlık, 713.
Akbal, Oktay (1968b) “Günlerde: ‘Asılyazıcı’ Olmak ya da Olmamak”, Varlık, 723.
Alangu, Tahir (1967) “Devlet Ana”, May Dergisi, 3.
Aytaç, Gürsel (1990) Çağdaş Türk Romanları Üzerine İncelemeler. Ankara: Gündoğan.
Belge, Murat (1994) “Devlet Ana”, Yeni Dergi, 42 (1968), in Edebiyat Üstüne Yazılar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 162-167.
Boratav, Pertev Naili (1946) Halk Hikayeleri ve Halk Hikayeciliği. İstanbul.
Bozdağ, İsmet (1968) “İsmet Bozdağ Diyor ki”, Dost, 20:39, 11-15.
Bozdağ, İsmet (1980) Kemal Tahir’in Sohbetleri, Ankara: Bilgi Yayınevi.
Brooks, Peter (1984) Reading for the Plot. Design and Intention in Narrative. New York, Oxford: Clarendon Press.
Buğra, Tarık (1973) ‘Kemal Tahir’, Tercüman, 24.4.1973.
Buğra, Tarık (1974) Küçük Ağa. Ankara: Bilgi Yayınevi. Org. publ. in 1963.
Buğra, Tarık (1983) Osmancık. İstanbul: Ötüken.
Campbell, Joseph (1971) The Hero with a Thousand Faces. Princeton, NJ: Princeto University Press. Org. publ. in 1949.
Caserio, R. L. (1979) Plot, Story and the Novel. From Dickens and Poe to the Modern Period. Princeton: Princeton University Press.
Chatman, Seymour (1978) Story and Discourse: Narrative Structure in Fiction and Film. Ithaca, New York: Cornell University Press.
Culpepper, R. A. (1983) Anatomy of the Fourth Gospel: A Study in Literary Design. Philadelphia: Fortress, 1983.
Çağatay, Neşet (1974) Bir Türk Kurumu Olan AHİLİK. Ankara: A.Ü. İlahiyat Fak. Yayınları.
Çelik, Naci (1974) “Kemal Tahir İçin Biyografi Çalışması”, Türkiye Defteri, 26, 17-50.
Divitçioğlu, Sencer (1981) Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu. Kırklareli: Ar Yayın ve Dağıtım.
Dosdoğru, Hulūsi (1974) Batı Aldatmacılığı ve Putlara Karşı Kemal Tahir. İstanbul: Tel Yayınları.
Edgü, Ferit (1968a) “Devlet Ana’nın Özü, Biçimi I”, Yeni Ufuklar, 17:192, 23-32.
Edgü, Ferit (1968b) “Devlet Ana’nın Özü, Biçimi II”, Yeni Ufuklar, 17:194, 38-51.
Evin, Ahmet Ö. (1983) Origins and Development of The Turkish Novel. Minneapolis: Bibliotheca Islamica.
Genette, Gérard (1980) Narrative Discourse. Trans. Jane E. Lewin. Ithaca, NY: Cornell University Press. Org. publ. in French in 1972.
Gevgilili, Ali (1971). “Türk Romanı ve Toplum Gerçekleri”, Milliyet, 28 Kasım 1971.
Gölpınarlı, Abdülbaki (1949-1950) “İslam ve Türk İllerinde Fütüvvet Teşkilâtı ve Kaynakları”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 11:1-4, 116-352.
Gülendam, Ramazan (1999a) “Geleneksel Anlatıların ‘Devlet Ana’daki Yansımaları”, Türk Folkloru, 96, 19-23.
Gülendam, Ramazan (1999b). “Batılılaşma Karşısında Yerli Bir Romancı: Kemal Tahir”, Dergâh 109, 9-11
Güllülü, Sabahattin (1977) Sosyoloji Açısından Ahi Birlikleri. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
Gümüş, Semih (1999) “Tarih Kavramı ve Osmanlı’nın Kemal Tahir Üstündeki Gölgesi”, kitap-lık, 38, 200- 208.
Hilav, Selahattin (1995) Edebiyat Yazıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Imber, Colin (2000) “What Does Ghazi Actually Mean?”, in Çiğdem Balım-Harding and Colin Imber (eds.), The Balance of Truth – Essays in Honour of Professor Geoffrey Lewis. İstanbul: The Isis Press, 165-178.
Iser, Wolfgang (1978) The Act of Reading: A Theory of Aesthetic Response. London: Routledge & Kegan Paul.
İlhan, Attila (1997) ‘Toplumcu roman tarihi perspektifle yazılabilir’, Hürriyet Gösteri, 197, 63-65.
İlhan, Şinasi (1928) “Ahiler ve Teşkilâtı”, Irmak Mecmuası, 1, 1-8.
İz, Fahir (1978) ‘Kemal Tahir (Demir)’, Encyclopedia of Islam, Volume: IV. Leiden: E. J. Brill, 882-884.
Jakobson, Roman (1961) “Closing statement: linguistics and poetics”, in T. A. Sebeok (ed.), Style in Language. Cambridge, Mass.: MIT Press, 350-377.
Kansu, Ceyhun Atuf (1973) “Kemal Tahir İçin Ne Dediler”, Yeditepe, 203.
Kemal Tahir (1956) Esir Şehrin İnsanları. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kemal Tahir (1957) Rahmet Yolları Kesti. Ankara : Bilgi Yayınevi.
Kemal Tahir (1958) Göl İnsanları. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kemal Tahir (1958) Yediçınar Yaylası. İstanbul: Düşün Yayınevi.
Kemal Tahir (1961) Esir Şehrin Mahpusu. İstanbul: Düşün Yayınevi.
Kemal Tahir (1968) Yorgun Savaşçı. Ankara: Bilgi Yayınevi. Org. publ. in 1965.
Kemal Tahir (1969) Devlet Ana. Ankara: Bilgi Yayınevi. Org. publ. in 1967.
Kemal Tahir (1969) Kurt Kanunu. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kemal Tahir (1974) Karılar Koğuşu. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kemal Tahir (1974) Namusçular. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kemal Tahir (1974) Sağırdere. Ankara: Bilgi Yayınevi. Org. publ. in 1955.
Kemal Tahir (1977) Yol Ayrımı. İstanbul: Sander Yayınları.
Kemal Tahir (1977) Bir Mülkiyet Kalesi. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kemal Tahir (1977) Damağası. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Kemal Tahir (1989a) Notlar/Sanat Edebiyat 1. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Kemal Tahir (1989b) Notlar/Sanat Edebiyat 2. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Kemal Tahir (1990) Notlar/Sanat Edebiyat 4. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Kemal Tahir (1992) Notlar/Sosyalism, Toplum ve Gerçek. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Kemal Tahir’den Fatma İrfan’a Mektuplar (1979). İstanbul: Sander Yayınları.
‘Kemal Tahir’e 5 Soru, Kemal Tahir’den 5 Cevap’, Kitaplar Arasında, 1:1 (1968), 5.
Köksal, Duygu (1996). The Politics of Cultural Identity in Turkey: Nationalist Perspectives in the Writings of Kemal Tahir, Cemil Meriç and Attila İlhan. Unpublished Ph.D Thesis. Austin: The University of Texas.
Köprülü, M. Fuad (1966) Edebiyat Araştırmaları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Köprülü, M. Fuad (1992) The Origins of the Ottoman Empire (translated and edited by Gary Leiser). Albany: State University of New York Press.
Leech, Geoffrey N. and Short, Michael H. (1981) Style in Fiction: A Linguistic Introduction to English Fictional Prose. London: Longman.
Loomis, R. S. & Loomis L. H. (1974) Medieval Romance. New York: Colombia University Press.
McHale, Brian (1978) “Free Indirect Discourse: A Survey of Recent Accounts”, PTL: Poetics and Theory of Literature, 3, 249-287.
Mendilow, A. A. (1952). Time and Novel. London, NY: Peter Nevill Ltd.
Miyasoğlu, Mustafa (1998) Roman Düşüncesi ve Türk Romanı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
Moran, Berna (1991) Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış-II. İstanbul: İletişim Yayınları.
Naci, Fethi (1981) Türkiye’de Roman ve Toplumsal Değişme. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Naci, Fethi (1994) 40 Yılda 40 Roman. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
Nazım Hikmet (1975) Kemal Tahir’e Mapusaneden Mektuplar. Kemal Tahir (ed.). İstanbul: Bilgi Yayınevi.
O’Neill, Patrick (1994) Fictions of Discourse: Reading Narrative Theory. Toronto, Buffalo, London: University of Toronto Press.
Pamuk, Orhan (1997) “Kemal Tahir’in Devleti ve Dili”, in Berna Moran’a Armağan -Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış(Haz.: Nazan Aksoy - Bülent Aksoy), İstanbul: İletişim Yayınları, 173-183.
Plato (1963) “The Republic”, in Hamilton, E. and Cairus, H. (eds.), Plato: The Collected Dialogues. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Refiğ, Halit (1971) Ulusal Sinema Kavgası. İstanbul: Hareket Yayınları.
Refiğ, Halit (2000) Gerçeğin Değişkenliği: Kemal Tahir. İstanbul: Ufuk Kitapları.
Rimmon-Kenan, Shlomith (1983) Narrative Fiction: Contemporary Poetics. London, NY: Routledge.
Seyda, Mehmet (ed.) (1969) Türk Romanı. İstanbul: Tekin Yayınevi.
Taeschner, Franz (1964) “Türk Ahiliği”, Çağrı Dergisi, 83.
Tarus, İlhan (1947) Ahiler. Ankara: Çalışma Bakanlığı Yayını.
Timur, Taner (1991) Osmanlı-Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik. İstanbul: Afa Yayınları.
Todorov, Tzvetan (1977) ‘Narrative Men’, in his The Poetics of Prose. Oxford: Blackwell.
Toolan, Michael J. (1988) Narrative: A Critical Linguistic Introduction. London: Routledge.
Uturgauri, Svetlana (1989) Türk Edebiyatı Üzerine. İstanbul: Cem Yayınevi.
Wales, Katie (1989) A Dictionary of Stylistics. London: Longman.
Weston, Jessie Laidlay (1957) From Ritual to Romance. New York: Doubleday. Org. publ. in 1920.
Wittek, Paul (1965) The Rise of The Ottoman Empire. London. Org. publ. in 1938.
Yavuz, Hilmi (1996a) Osmanlılık, Kültür, Kimlik. İstanbul: Boyut Kitapları.
Yavuz, Hilmi (1996b) “Romanda Türk İnsanı Sorunu”, in Yazın, Dil ve Sanat. İstanbul: Boyut Kitapları, 53-55
Yücel, Tahsin (1970) “Devlet Ana Nasıl Okunur?”, Varlık 749, in Yazın ve Yaşam, İstanbul: Yol Yayınları (1983), 97-103.
Yücel, Tahsin (1983) Yazın ve Yaşam, İstanbul: Yol Yayınları.