Amerikan Protestan Misyonerlerinin Talas'ta Eğitim Faaliyetleri

Misyonerlerin en verimli ve dikkate değer çalışma alanları okullardır. Osmanlı İmparatorluğu içinde en yaygın olan eğitim kurumları Amerikan okullarıdır. Bu okulların sayısının artması Protestanlığın artmasıyla paralel olmuştur. Amerikan Board Teşkilatı eğitim işine özel önem vererek Osmanlı Devleti’nin her yerinde; ilkokullar, ortaokullar, kolejler açmışlardır. Amerikan Board’un eğitim verileri incelendiğinde gerçekten de Amerikalı Protestanların misyonerlik faaliyetleri içinde eğitimden beklentilerinin çok olduğu anlaşılmaktadır. Kayseri Amerikan Board’un önemli üslerinden biridir. Her alandaki faaliyetlerde önemli paya sahiptir. Eğitim alanında özellikle Talas’ta bulunan Amerikan Koleji önemlidir. Talas’ta kız ve erkek okulu açılmıştır. Okulda ağırlıklı olarak Ermeni öğrenciler yoğunluktadır. Okulun istatistiğinde kilise ile ilişkiler diye bir bölüm bulunması okulun kuruluş amacını açıkça göstermektedir. Müslüman öğrenciler sadece ilkokul bölümünde eğitim almaktadır.Ermeni, Rum ve Amerikalı öğretmenler görev yapmıştır. 1967 yılında çeşitli zorluklar yaşayan, Talas Okulu kapanmış ve programını 1967 yılında Tarsus Amerikan Lisesi’ne taşımıştır.

Training Activities of the American Protestant Missioneries in Talas

The most fruitful and considerable field for the mission activities are the schools. The most common education centres in the Ottoman Empire are the American schools. Increase of the numbers of these schools is parallel to increasing of the Protestanism. American Board of Commissioners for Foreign Missions (that is, American Board) has opened primary schools, secondary schools and colleges almost in every places in order to show their importance. When you search data related to the schools of the American Board, it is seen that the expectation of the American Protestant missionaries were very high from the education and training activities in terms of missionship. Kayseri American Board is one of the most influential stations. It shared in very impressive and influential activities in every fields. American College in Talas was very efficient from the point of education and training activities, in particular. In this college, the Armenian pupils were in density. Being of a part of “The relationship with the church” in the statistics of the College shows clearly the main aim of the school. The Muslim students were being accepted only for the primary schools. Armenian, American and Greek (native Anatolian Christians- (Rum) teachers were teaching here.In 1967, Talas College that was in different difficulties, were closed, and moved its programme to the Tarsus American College.

___

  • Papers of the American Board Commissioners for Foreign Mission
  • P.A.B.C.F.M., Reel: 596 Belge No: 263.
  • P.A.B.C.F.M., Reel 599 Belge No: 558
  • P.A.B.C.F.M., Reel 600 Belge No: 491
  • P.A.B.C.F.M., Reel 618 Belge No: 132
  • P.A.B.C.F.M., Reel 618 Belge No: 138, 139
  • P.A.B.C.F.M., Reel 618 Belge No: 134
  • P.A.B.C.F.M., Reel 628 Belge No: 141
  • P.A.B.C.F.M., Reel 628 Belge No: 145,146.
  • P.A.B.C.F.M., Reel 628 Belge No: 162, 166.
  • P.A.B.C.F.M., Reel 628 Belge No: 209
  • P.A.B.C.F.M., Reel 628 Belge No: 207
  • ERTUĞRUL Halit, Kültürümüzü Etkileyen Okullar, Nesil Basım Yayın, İstanbul 2002.
  • KOCABAŞOĞLU Uygur, Anadolu’daki Amerika, İmge Kitabevi, Ankara 2000.
  • ÖZSOY Hasan, Kayseri’de Amerikan Misyoner Faaliyetleri ve Talas Amerikan Koleji, Talas Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri 1996.
  • ÖZTÜRK Ayhan, YILDIZ Özgür; Amerikan Protestan Misyonerlerin Türkiye’deki Faaliyetleri, Arka Oda Yayınları, Can Ofset İstanbul 2007.
  • TOZLU Necmettin, Kültür ve Eğitim Tarihimizde Yabancı Okullar, Akçay Yayınları, Ankara 1991.
  • TURAN Ömer, Avrasya’da Misyonerlik, Avrasya Stratejik Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2002.
  • TAŞDEMİRCİ Ersoy, “Türk Eğitim Tarihinde Azınlık Okulları ve Yabancı Okular, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.10, Kayseri 2001
  • “Tarihe 1000 canlı Tanık”, http://www.milliyet.com.tr/2003.10.16/pazar/paz13.html