Erkan YILDIZ, Selçuk HAYLİ

Ören Çay (Elazığ) Havzasının Nüfus Özellikleri

Bu çalışmada Ülkemizin Doğu Anadolu Bölgesi Yukarı Fırat Bölümünde yer alan 8442 kişiye varan (2000) nüfus miktarı ile kendine has bir takım özelliğe sahip Ören Çay Havzasının nüfusunun özellikleri incelenmiştir. Ören Çay Havzasında 1935–2000 yılları arası dönemde bazı dönemler nüfusta artışı, bazı dönemlerde ise nüfusta azalmalar görülmüştür. Global düzeyde ve ülkemizde yaşanan gelişmelere bağlı olarak doğal ve beşeri faktörler nüfusun artışına ve azalmasına etki etmiştir. Doğal ve beşeri faktörlerin etkilediği nüfus artışı ve azalması nüfusun aritmetik ve fizyolojik nüfus yoğunlukları, yerleşmelerin nüfus büyüklüğü, cinsiyet yapısını ve eğitim durumunun değişmesini sağlamıştır. Ören Çay Havzasının nüfus açısından en önemli özelliği yaz ve kış dönemlerinde kırsal kesim ile şehirsel kesim arasında fazla sayıda nüfus göçü görülmektedir. Ören Çay Havzasındaki nüfusun sosyo-ekonomik ihtiyaçları, beklentileri, problemleri, çözümleri coğrafi bakış açısıyla ortaya koymak, sorunlara çözümler üretmek ileri ki yıllarda sonuçlarını gözlemlemek, karşılaştırmak ve değerlendirmek amacıyla Ören Çay Havzasının nüfus özellikleri adlı bir çalışma yaptım.

Population Characteristics of the Ören Creek (Elazığ) Basın

In this study, the special characteristics of the Ören Creek Basin (which takes place in the upper part of the Euphrates in the East of Anatolia) with a population which reaches 8442 people (year: 2000), are examined. The Ören Creek Basin, displayed an increase in the population between 1935-2000 in certain periods of time, whereas in certain periods there was a decrease. Natural and artificial factors influenced the decrease and increase of the population in accordance with the global level and the developments in our country. The increase and decrease of population was influenced by natural and humane factors, it caused the arithmetic and physiologic change of population, the number of population in settlements, the sexual structure, and the education of individuals. The most important characteristic of Ören Stream Basin according to population is large amount of migration in summer and winter terms between country and urban settlements. I have done this study called “Human and Economic Geography of Ören Stream Basin” with an aim, explain the needs hopes and problems of the population in ÖSB and solve in a geographical approach and also to watch for the result in the following years, to compare and to test and explain.

PDF

___

Akdemir, İ. O., 1997, Muratçık (Aşvan) Ovası ve Yakın Çevresinin Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, F. Ü. Fen-Edb. Fak. Sos. Bilimler Enst. .Coğ. Ana bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Elazığ.
Akkan, E., 1972, “Elazığ ve Keban Barajı Çevresinde Coğrafya Araştırmaları”, A. Ü. DTCF, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 5-6, s: 175-215, Ankara.
Akkan, E., 1990, “Fırat Havzası Barajları ve Çevreye Etkileri”, F.Ü. Coğrafya Sempozyumu, s:l, Elazığ.
Doğanay, H., 1994, Türkiye Beşeri Coğrafyası, Gazi Büro Kitapevi, Ankara.
Elibüyük, M., 1990, “Türkiye’nin Tarihi Coğrafyası Bakımından Önemli Bir Kaynak Mufassal Defterler”, AKUTYK, Coğ. Arş.Dergisi, C: 1, S:1, s: 11–42, Ankara.
Emiroğlu, M., 1990, “Elazığ İlinin Nüfus Özellikleri”, F.Ü.Coğ. Sempozyumu, s: 63–80,Elazığ.
Hayli, S., 1990, Cip ve Poyraz Köylerinde (Elazığ) Nüfus, Yerleşme, ve Ziraat, F.Ü. Sos. Bil. Enst (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Elazığ.
Hayli, S., 1995, Erzincan Ovası'nın Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, F.Ü. Sos. Bil. Enst. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Elazığ.
Hayli, S., 1999, Tarihi Coğrafya Açısından Harput Şehrinin Etki Sahası, Dünü ve Bugünüyle Harput Sempozyomu Bildirileri, Cilt:1, Sayfa: 287-304, Elazığ.
Karakaş, E., 1999, “Elazığ Şehrinin Gelişmesi”, F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, cilt:9, sayı:1, sayfa: 129-154, Elazığ.
Keleş, R., 1990, Kentleşme Politikası, İmge Kitabevi Yayınlan:l3, Ankara.
Selen, H.S., 1945, “Türkiye'de Köy Yerleşmeleri ve Şehirleşme Hareketleri”, Türk Coğrafya Dergisi, No: 7-8, Ankara.
Selen, H. S., 1953, Türkiye’nin Yol Sistemi, T.C.D. Yıl.I, Sayı: III-IV, Ankara.
Sergün, Ü., 1977, “Türkiye'de Nüfus Artışı ve Sorunları”, İ. Ü. Coğ. Enst. Derg., S: .20-21, s:211-222, İstanbul.
Şen E., 1984, “Türkiye'de Mevsimlik İşgücü Göçleri Üzerine Düşünceler”, Ege Coğ. Dergisi, S:2, s.1-7. İzmir.
Tandoğan, A., 1989, Türkiye’de 1975-1980 Döneminde İller Arası Göçler, Karadeniz Teknik Üni. Yay. 141, Trabzon.
Tanoğlu, A., 1959, “Türkiye'de Nüfusun Dağılışı”, İ. Ü. Coğ. Enst. Derg., S:10, s.1-15, İstanbul.
Tunçel, H., 1994, Develi İlçesi’nin Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, A.Ü. Sosyal Bil. Ens. Coğ. Ana Bilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
Tunçdilek, N., 1984, Türkiye Köylerinin Yapısal Özelliklerine Toplu Bir Bakış, İ.Ü.D.B. ve Coğ. .Enst. Bülten No:1, İstanbul.
Tümertekin, E., 1977, “Türkiye'de İç Göçler Üzerine –I”, İ.Ü. Coğ. Enst. Derg., S:22, s.29-42, İstanbul.
Ünal, M., A., 1989, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı, AKDTYK, TTK Yay.XIV. Dizi, S: 7, Ankara.
Yiğit, A., Hayli, S., 1995, “Hazar Gölü ve Behrimaz Havzasında Kır Yerleşmelerinin Coğrafi Özellikleri”, Hazar Gölü Sempozyumu, s. 203–219, Elazığ.
Yiğit, A. , Hayli, S., Karakaş, E.,1995, “'Doğu Anadolu Bölgesindeki İl ve İlçe Merkezlerinin Fonksiyonel Özellikleri”, F.Ü. Sosyal Bil. Der. , C: 7, S: 1-2, s. 345-361, Elazığ.
Yücel, T., 1960, “Demiryollarımızın İstasyon Nüfusuna Etkisi”, Türk Coğ. Derg. S:20, s.143-148, İstanbul.
Yücel, T., 1960 b, “Türkiye'de Şehirleşme Hareketleri ve Şehirler”, Türk Coğ. Der., S:20, s.23-35, İstanbul.
HARİTA, BÜLTEN, RAPORLAR
Arazi Anketleri (2005)
DİE, 1937-2003 Genel Nüfus Sayımı, İdari Bölünüş Ankara.
DİE, 1997 Genel Nüfus Tesbiti, Ankara.
Köy İşleri Bakanlığı, (1981), (Ören Çay havzasındaki 31 Köy ve 1 Bucak Merkezinin) Karneleri, Köy Hizmetleri Gen. Müd., APK. Dairesi Bşk., Ankara.
Sağlık Müdürlüğü, 2005, Ev Halkı Tespit Formu (ETF), Elazığ.
1/100.000 Ölçekli Topoğrafya Haritası, 1986, (K-41, 42, L-41-42 Paftaları), HGK, Ankara.
1/25.000 ölçekli Topoğrafya Haritaları, 1986, (K-41 c1, c2, c3 c 4 ,K-42 d1 d2 d3 d4,-L-42 a1-ve K-41 b2 ), HGK., Ankara.