Türkiye'nin Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği'nin Ekonomik ve Mali Etkileri: Güncel Bir Değerlendirme

Türkiyenin Avrupa Birliği (AB)ne tam üyelik hedefi doğrultusunda, AB ile 1 Ocak 1996 tarihinde gerçekleştirdiği gümrük birliğinin Türkiye ekonomisi üzerinde bazı etkileri olmuştur. Gümrük birliği teorisine göre söz konusu etkiler, ekonomik et- kileri oluşturan statik ve dinamik etkiler ile mali nitelikli etkilerdir. Gümrük birliği- nin sağlandığı 1996 yılından günümüze kadar geçen sürede bu konu üzerine çe- şitli çalışmalar yapılmıştır. Makalenin amacı, geçmiş yıllarda yapılan çalışmala- rı da dikkate alarak, söz konusu etkileri güncel gelişmeler doğrultusunda değer- lendirmektir.

Economic and Fiscal Effects of Customs Unions of Turkey with European Union: A Current Evaluation

Turkey, with purpose of full membership to the European Union, began the cus- toms unions with EU in 1 January 1996. Turkish economy has been affected from this integration. According to customs unions theory, these effects are economic which is consisted of static and dynamic effects and fiscal effects. Various studi- es have been carried out in this field since Turkey came into customs unions in 1996. In the article, by taking into account the works carried out in the past years, customs unions is evaluated with current economic developments.

PDF

___

ADAM, Antonis ve Thomas MOUTOS; (2005), Turkish Delight For Some, Cold Turkey For Others?: The Effects of The EU- Turkey Customs Union, Cesifo Working Paper, 1550, http:// papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=833024##, 21.12.2013.
ADAM, Antonis and Thomas MOUTOS; (2008), The Trade Ef- fects of the EU-Turkey Customs Union, The World Economy, 31(5), pp. 685-700.
ALTUNDAL, İsmail; (2008), Avrupa Birliğinin Türkiye Mak- ro Ekonomisi Üzerine Olumlu ve Olumsuz Etkileri, İsmat Matbaacılık Yayıncılık, Ankara. Anavatan Partisi, (1995), Gümrük Birliği, Anavatan Partisi Teknik Büro, Ankara.
BALKIR, Canan. (2010), Uluslararası Ekonomik Bütünleşme Kuram, Politika ve Uygulama, AB ve Dünya Örnekleri, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
BALASSA, Bela; (1969), The Theory of Economic İntegration, George Allen & Unwin, London.
BAYRAKTUTAN, Yusuf; (2010), Global Ekonomide Bütünleşme Trandleri (6. Baskı), Nobel Yayınları, Ankara.
BAYRAK, Metin ve Osman Cenk KANCA; (2013), 2008 Küresel Finans Krizinin Türkiyede Bazı Makro Ekonomik Değişkenler Üzerine Etkisi ve Uygulanan Maliye Politikalarının Cevabı, 28. Türkiye Maliye Sempozyumu, Antalya, Türkiye, ss. 84-111.
BİLİCİ, Nurettin; (2012), Avrupa Birliği ve Türkiye (5. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
BULUTOĞLU, Kenan; (2004), Kamu Ekonomisine Giriş (7. Baskı), Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara.
COOPER, Charles and Benton F. MASSELL; (1965), A New Look at Customs Union Theory, The Economic Journal, 75(300), pp. 742-747.
ÇAK, Demet ve Murat ÇAK; (2007), Gümrük Birliğinin Getir- dikleri ve Götürdükleri: Dış Ticaret Vergileri ve İhracat Gelirleri Analizi, İstanbul Ticaret Odası Yayını, İstanbul.
ÇİMEN, Ahmet; (1996), Gümrük Birliği ve Avrupa Topluluğu Türkiye İlişkisi, Vakıf Bank Yayınları, Ankara. ÇİVİ, Emin; (2001), Rekabet Gücü: Literatür Araştırması, Yönetim ve Ekonomi, 8(2), 21-38.
DE SANTİS, Roberto A; (2000), The İmpact of a Customs Union with the EU on Turkeys Welfare, Employment and In- come Distribution: An AGE Model Alternative Labour Market Structures, Journal of Economic İntegration, 15(2), pp. 195- 238.
DPT; (2001), Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık Konseyi Kararları, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/okk_tur.pdf, 03.01.2014.
DURA, Cihan. ve Hayriye ATİK; (2007), Avrupa Birliği, Gümrük Birliği ve Türkiye (3. Baskı), Nobel Yayınları, Ankara.
EDİZDOĞAN, Nihat, Özhan ÇETİNKAYA ve Erhan GÜMÜŞ; (2012), Kamu Maliyesi (4. Baskı), Ekin Kitabevi, Bursa. EKİN, Nusret; (1999), Küreselleşme ve Gümrük Birliği, İstanbul Ticaret Odası Yayını, İstanbul.
ERTÜRK, Emin; (1993), Ekonomik Entegrasyon Teorisi ve Türkiyenin İçinde Bulunduğu Entegrasyonlar, Ezgi Kitabevi, Bursa.
ERZAN, Refik and Alpay FİLİZTEKİN; (1997), Competitive- ness of Turkish SMSES in the Customs Union, European Eco- nomic Review, 41(3-5), pp. 881-892. European Documentation. (1983). The Customs Union, Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
GÜRAN, Nevzat; (2002), Uluslararası Ekonomik Bütünleşme ve Avrupa Birliği (2. Baskı), Anadolu Matbaacılık, İzmir.
HATİPLER, Mustafa; (2011), Türkiye-AB Gümrük Birliği Antlaşması ve Antlaşmanın Türkiye Ekonomisine Etkileri, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), ss. 14-32.
HARRİSON, Glenn, Thomas F. RUTHERFORD and David G. TARR; (1996), Economic Implications for Turkey of a Customs Union with the European Union, The World Bank Policy Re- search Working Paper, 1599, http://elibrary.worldbank.org/doi/ pdf/10.1596/1813-9450-1599, 31.01.2014. İKV; (2002), Gümrük Birliğinin Türkiye Ekonomis- ine Etkileri, http://www.bteu.de/www.bteu.de/download/ G%FCmr%FCk%20Birliginin%20Turkiye%20Ekonomis- ine%20Etkileri.pdf, 03.07.2013.
İYİBOZKURT, Erol; (1996), Türkiye-AB Gümrük Birliği, Ezgi Kitabevi, Bursa.
KALAYCI, Cemalettin ve Seyfettin ARTAN; (2010), Gümrük Birliğinin Türkiyenin Dış Ticaretine Etkileri: Panel Veri Analizi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, ss. 301- 314.
KARLUK, Rıdvan; (2002), Avrupa Birliği ve Türkiye (6. Baskı), Beta Yayınları, İstanbul.
KARLUK, Rıdvan; (1997), Gümrük Birliği Dönemecinde Tür- kiye: Gümrük Birliği Ne Getirdi Ne Götürdü?, Turhan Kitabevi, Ankara.
KIZILTAN, Alaattin, Mustafa ERSUNGUR ve Özgür POLAT; (2008), Gümrük Birliğinin Türkiyenin Avrupa Birliği İle İhracat ve İthalatına Etkisi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), ss. 83-99.
KRUEGER, Anne O., Okan AKTAN, Peter DOHLMAN, Çağlar ÖZDEN ve John WHALLEY; (1996), Industrıal and Fiscal Im- pact on Turkey of Customs Unıon with the European Unıon, Republıc of Turkey Prime Ministry Undersecretarıat of Trea- sury, Ankara.
LOHRMANN, Astrid-Marina; (2000), Development Effects of the Customs Union Between Turkey the European Union: Catching Up On Heckscher Ohlin-Trap, Russian and East Eu- ropean Finance and Trade, 36(4), pp. 26-44.
LİPSEY, Richard G.; (1957), The Theory of Customs Unions: Trade Diversion and Welfare, The London School of Econom- ics and Politics Sience, 24(93), pp. 40-46. MANİSALI, Erol; (1971), Uluslararası Ekonomi: Gümrük Birlikleri ve Dinamik Entegrasyon Teorisi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
MERCEİNER, Jean and Erinç YELDAN; (1997). On Turkeys Trade Policy: is a Customs Union with Europe Enough?, Euro- pean Economic Review, 41, pp. 871-880. Mirus, ROLF and Nataliya RYLSKA; (2000), Economic Inte- gration: Free Trade Areas vs. Customs Unions, http://www. business.ualberta.ca/Centres/WCER/Publications/Other/~/me- dia/business/Centres/WCER/Documents/Publications/Other- Publications/NAFTA/NAFTArylska.ashx, 03.07.2013.
MIHÇI, Sevinç ve Arzu AKKOYUNLU-WİGLEY; (2003), Avru- pa Birliği ile Gümrük Birliğinin Türk İmalat Sanayi Alt Sektörleri Üzerindeki Karlılık Etkileri, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 5(3), ss. 71-91.
NART, Ela Çolpan; (2010), Gümrük Birliğinin Türkiyenin Dış Ticareti Üzerine Etkileri: Panel Veri Analizi, Journal of Yasar Unıversity, 17(5), ss. 2874-2885.
OSLİNGTON, Paul; (2012). Contextual History Practitioner History and Classic Status: Reading Jacob Viners The Cus- toms Union Issue, Hetsa 2012 Conferance, Melbourne, Aus- tralia, http://www.hetsa.org.au/hetsa2012/conference_papers/ Jacob%20Viner%20Customs%20Unions%20Contextual%20 vs%20Practitioner%20Histories.pdf, 30.01.2014.
ÖKMEN, Orhan; (2012), Türkiye Büyürken Tasarruf Oranları Düştü, http://www.turcomoney.com/yazar/turkiye-buyurken- tasarruf-oranlari-dustu.html, 28.10.2013.
ÖZATAY, Fatih; (2010), Finansal Krizler ve Türkiye (3. Baskı), Doğan Kitap, İstanbul.
ÖZTÜRK, Mustafa, Osman Nuri ARAS ve Osman Salih KADI; (2012), AB Borç Krizi ve Bunun Türk Dış Ticaretine Olan Et- kileri, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(1), ss. 77-89. SANCAK, Ercan ve Nedret DEMİRCİ; (2012), Ulusal Tasar- ruflar ve Türkiyede Sürdürülebilir Büyüme İçin Tasarrufların Önemi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), ss. 159-198.
SOMUNCUOĞLU, Sadi; (2002), Gümrükte Kuşatma, Ankara Ticaret Odası Yayını, Ankara.
SERTER, Nur; (1996), Gümrük Birliği'nin Türk İşgücü Piyasası Üzerindeki Muhtemel Etkileri, Friedrich Ebert Vakfı Yayını, İstanbul.
SEYMEN, Dilek; (2009), Gümrük Birliği, Türkiyenin Avrupa Birliği ile Ticaretinde Ülke Yoğunlaştırmasını Değiştirdi mi?, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakül- tesi Dergisi, 14(1), ss. 199-220.
SÖNMEZ, MURAT; (2006), Gümrük Birliğinin Türkiye Ekono- misine Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
TOKATLIOĞLU, Mircan Yıldız; (2004), Avrupa Birliğinde Maliye Politikası ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Alfa Yayıncılık, İstanbul.
TOKATLIOĞLU, Mircan Yıldız; (2005), Türkiyede Dış Ticare- tin Vergilendirilmesi ve Avrupa Birliği, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 10, ss. 46-72.
TOKATLIOĞLU, MİRCAN; (2009), Türkiyenin Avrupa Birliğine Vergisel Uyumu, Güncel Mali Konular (içinde), Edit. Nihat Edizdoğan, Dora Yayıncılık, Bursa.
TOKATLIOĞLU, Mircan, Fulya MERCİMEK, Ümit DEMİRHAN ve Osman ESEN; (2010), 2008 Krizi ve Avrupa Birliğine Et- kileri, Uluslararası Sivas Sempozyumu, Sivas, Türkiye, ss. 215-238, http://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/sivas_sempozyumu. pdf, 02.01.2014.
TÜRKER, Oğuzhan; (2009), Gümrük Birliği Sonrası Türkiyenin Dış Ticaretinin Rekabet Gücü, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, ss. 281-302.
ÜLGEN, Sinan ve Yiannis ZAHARİADİS; (2004), The Future of Turkish-EU Trade Relations Deepening vs Widening, Centre for European Policy Studies, 5, http://aei.pitt.edu/6761/1/1147_05. pdf, 15.12.2013.
ÜNSAL, Erdal M.; (2005), Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Açık Ekonomi Makro İktisadı, İmaj Yayınevi, Ankara.
VERGİL, Hasan ve Ertuğrul YILDIRIM; (2006), AB-Türkiye Gümrük Birliğinin Türkiyenin Rekabet Gücü Üzerindeki Et- kileri, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26, ss. 1-21.
YILDIRIM, Ertuğrul ve Cihan DURA; (2007), Gümrük Birliğinin Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri Konusundaki Literatüre Bir Bakış, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakül- tesi Dergisi, 28, ss. 141-177. http://www.mfa.gov.tr http://www.abgs.gov.tr/ http://www.tuik.gov.tr http://www.gib.gov.tr http://www.tcmb.gov.tr/ http://www.hazine.gov.tr http://www.kalkinma.gov.tr/Kalkinma.portal http://www.bumko.gov.tr/ http://www.ekonomi.gov.tr/index.cfm?sayfa=index http://data.worldbank.org