Yoksullukla Mücadelede Sosyal Yardımlara Vatandaşlık Temelli Bir Alternatif: Temel Gelir

Yoksullukla mücadele tüm toplumsal yapılarda önemli bir tartışmanın konusudur. Mü- cadele yöntemlerinin belirlenmesinde toplumun yoksullara bakışının, yoksulluktaki bi- reysel sorumluluk algısının ve gelirin üretim ve bölüşümüne ilişkin kaygıların belirle- yici olduğu görülmektedir. Bu kaygının bir sonucu olarak tarih boyunca aile, din ku- rumları ve devlet gibi birçok refah sağlayıcısı yoksullukla mücadelede önemli görev- ler üstlenmiştir. Refah anlayışının temelini teşkil eden çalışma ilişkilerine dayalı güç- lü sosyal koruma anlayışının küreselleşme etkileri ile aşınması, yoksulluğun küresel ölçekte yaygınlaşması ve derinleşmesine neden olmuştur. Bu süreçte çalışma biçim- lerinin doğasında yaşanan değişim, güvenceli çalışma ilişkileri alanı dışında kalan ki- şiler üzerinde yoksulluk baskısını artırmıştır. Bu çerçevede sosyal güvenlik sistemi- nin açıklarını kapatan bir unsur olarak devreye giren sosyal yardım anlayışı, önem- li bir kamusal görev olarak değer görmesine karşın, klientalizm eleştirilerine de sıkça maruz kalmıştır. Yeni refah paradigmasının yoksullukla mücadelede, bireylere sadece vatandaş ve yoksul olmaları nedeniyle yapılan nakit yardımları gündeme alarak yeni bir arayışa girdiği görülmektedir. Çalışmamız, refah rejimlerinin yoksullukla yaptıkları mücadelede kullandıkları sosyal yardımlara bir alternatif olarak temel gelirin anlam ve önemini sorgulamayı amaçlamaktadır.

A Citizenship Based Alternative of Social Assistances in the Struggle Against Poverty: Basic Income

The struggle against poverty is a major issue of debate in all social structures. Its seen that societys sight of impoverished person, perception of individual responsibi- lity in poverty and the concerns about production and distribution of income are indi- cative in determining struggle methods. As a result of this concern, welfare providers such as family, religious institutions and state took on a significant task throughout history. Abrasion of the powerful social protection - which is based upon the working relationships that consist the basis of welfare concept - by the effects of globalization, caused poverty to become widespread and to get deep in global scale. The alteration occurred in the nature of working forms in this process increased the pressure of po- verty on people who stay out of the secured working relationships zone. In this fra- mework social assistances concept which became a part of the activity as a deficit closing element of social security system, is regarded valuable in being a significant public duty, as it often comes under criticism of clientelism. Its seen that the new pa- radigm of welfare is in a quest of putting financial aids on the agenda in struggle aga- inst poverty which support individuals because they are citizens and deprived. This study aims to question the meaning and the significance of basic income as an alter- native of social assistances which welfare states use in the struggle against poverty.

PDF

___

ALPER, Yusuf; (2013), Türk Sosyal Güvenlik Sistemi Sosyal Sigortalar Hukuku, Güncellenmiş 5.Baskı, Dora Yayıncılık, Bursa.
ARPACIOĞLU, Özge ve YILDIRIM, Metin; (2011) Dünyada ve Türkiyede Yoksulluğun Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Der- gisi, Cilt:4, Sayı:2, 60-76.
BEDİR, Eyüp; (2012), Yoksullukla Mücadelede Yeni Bir Tartışma Alanı: Vatandaşlık Geliri, Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt:2, Sayı:1.
BERGMANN, Barbara R; (2004), A Swedish-Style Wel- fare State or Basic Income: Which Should Have Priority?, Politics&Society, Vol:32, No:1, 107-118.
BRIGGS, Asa; (1961) The Welfare State At Historical Perpec- tive, Archives Européennes de Sociologie, 2 (2), 221-259.
BUĞRA, Ayşe ve SINMAZDEMİR, Tolga; (2004), Yoksullukla Mücadelede İnsani ve Etkin Bir Yöntem: Nakit Gelir Desteği, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Araştırma Raporu, İstanbul.
BUĞRA Ayşe ve KEYDER, Çağlar; (2007), Bir Temel Hak Olarak Vatandaşlık Gelirine Doğru, İletişim Yayınları, İstanbul. BUĞRA, Ayşe; (2008), Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiyede So- syal Politika, İletişim Yayınları, 1.Baskı. COMCEC; (2007), Yoksulluğun Önlenmesinde Mikro Kredi Uygulamaları ve Türkiye, İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi Raporu, http://www.comcec. org/EN/belge/arsiv/pdf/TURKEY%2023-07%20CR(1)TR.pdf, Erişim Tarihi:13.02.2014.
DAVUTOĞLU, Ayten; (2011), Sosyal Politika ve Alterna- tif Toplum Modeli Arayışları: Temel Gelir Önerisinin Ütopya Kavramı Çerçevesinde Okunması, Sosyal Haklar Uluslar arası Sempozyumu III Bildiriler, Petrol-İş Yayını No:116. ERSÖZ, H.Yunus; (2003), Doğuşundan Günümüze Sosyal Politika Anlayışı ve Sosyal ve Sosyal Politika Kurumlarının Değişen Rolü, İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası, 53. Cilt, Sayı:2.
HACIMAHMUTOĞLU, Hande; (2009), Türkiyede Sosyal Yardım Sisteminin Değerlendirilmesi, DPT Uzmanlık Tezleri, Yayın No:2803, Ankara.
HAYEK, Frederich; (1993), Sosyal Adalet Serabı (Kanun Yasa- ma Faaliyeti ve Özgürlük), Cilt:2, Çev:ERDOĞAN, Mustafa, İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
İNSEL, Ahmet; (2007), İktisat Aklına Sokulan Siyasal Çomak: Vatandaşlık Geliri, Bir Temel Hak Olarak Vatandaşlık Gelirine Doğru, Der.A.Buğra;Ç.Keyder, İletişim Yayınları, İstanbul.
KARACA, Nuray Gökçek; (2011), Sosyal Devletin Yeniden Yapılandırılmasında Bir Araç Olarak Asgari Gelir Düşüncesi: Teorik Yaklaşımlar, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt:12, Sayı:1, 27-42.
KESGİN, Bedrettin; (2013), Kamu Sosyal Politikalarında So- syal Yardım, Açılım Kitap, Birinci Baskı, İstanbul.
KORAY, Meryem; (2007), Sosyal Politika: Nereye Doğru?, Cahit Talas Anısına Güncel Sosyal Politika Tartışmaları, An- kara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Yayın No:595.
LİNDERT, Kathy; (2002), Survey of Social Assistance in OECD Countries, Vol:1, MARSHALL, T.H.; (2006), Yurttaşlık ve Sosyal Sınıf, Sosyal Politika Yazıları, Der.A.Buğra;Ç.Keyder, Çev.B.Yakut-Çakar; U.B. Balaban, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu, İletişim Yayınları.
METİN, Banu; (2013), Türkiyede 2000 Sonrası Dönemde Uygulanan Ekonomik ve Sosyal Politikalar Temelinde Yoksul- luk Sorunu Ankarada Uygulamalı Bir Araştırma, ÇASGEM Yayınları, Yayın No:39, Ankara.
ÖZAYDIN, Mehmet Merve; (2011), Türkiyede Sosyal Devletin Dinamikleri: Batı Geleneğinden Farklılıklar, Opus Türkiye So- syal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, Sayı:1, 28-42.
ROSANVALLON, Pierre; (2004) Refah Devletinin Krizi, Çev.B.ŞAHİNLİ, Dost Kitabevi, Birinci Baskı, Ankara.
SALLAN GÜL, Songül; (2006), Sosyal Devlet Bitti Yaşasın Piyasa Yeni Liberalizm ve Muhafazakârlık Kıskacında Refah Devleti, 2.Baskı, Ebabil Yayıncılık, Ankara.
STANDİNG, Guy; (2007), Temel Gelir: Küreselleşen Dünya- da Yoksullukla Bir Mücadele Yöntemi, Bir Temel Hak Olarak Vatandaşlık Gelirine Doğru, Der.A.Buğra;Ç.Keyder, İletişim Yayınları, İstanbul.
TAŞÇI, Faruk; (2010), Sosyal Politikalarda Can Simidi Sosyal Yardım, Birinci Basım, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
TOPAK, Oğuz; (2012), Refah Devleti ve Kapitalizm 2000li Yıllarda Türkiyede Refah Devleti, İletişim yayınları, Birinci Baskı, İstanbul.
TÜİK; (2013) Sosyal Koruma İstatistikleri 2008-2012, Haber Bülteni, Sayı:16201, Ankara.
UZUN, Ayşe M.; (2003) Yoksulluk Olgusu ve Dünya Bankası, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, Cilt:4, Sayı:2, 155-173.