Mali Kural Uygulamaları: Vergi ve Harcama Limitleri

Kamu mali disiplinini sağlamak amacıyla, yönetimi, önceden belirlenmiş kısıtla- malar çerçevesinde politikalarını oluşturmaya yönlendiren unsurlar olarak tanım- lanabilecek mali kurallar son yıllarda önem kazanmıştır. Optimal bir mali kural, toplumun her kesimi tarafından benimsenmeli, anlaşılabilir ve denetlenebilir ol- malıdır. Mali kuralları, mali sürdürülebilirlik için vazgeçilmez kabul eden görüşler olduğu gibi, konjonktürün daralma dönemlerinde, kurallar nedeniyle, daralmanın tetiklendiğini ve ekonomik istikrarsızlıkların yaşanacağını ifade eden görüşler de vardır. Farklı uygulama şekilleri olan mali kurallar, bu çalışmada, vergi ve har- cama kuralları açısından ele alınmıştır. Vergi ve harcamalar üzerine uygulanan mali kuralların inceleme konusu yapılmasındaki amaç, Türkiye’de bu konuda ya- pılan çalışmaların kısıtlı olması ve söz konusu kurallar hakkında bilgi vermektir. Araştırmanın sonucunda, bu tip kuralların genellikle yerel idareler tarafından uy- gulama alanı bulduğu görülmüştür. Vergi ve harcama kısıtlaması uygulayan ül- kelerde, genel olarak, yerel düzeyde vergi yükleri ve harcama miktarı azalmıştır.

Implementations of Fiscal Rules: Tax and Expenditure Limits

Fiscal rules can be defined as constraints that provide decision-making in accor- dance with the predetermined criteria. In recent years, they are used by many co- untries in order to provide fiscal discipline. An optimal fiscal rule should be adop- ted, understood and controlled by all segments of society. There are some views that accept fiscal rules are indispensable for fiscal sustainability. Also, there are some views which agree that there will be a recession and economic instability due to these rules during periods of cyclical contraction. Fiscal rules that have different application forms are discussed in terms of tax and expenditure rules. The object of this study is that there isn’t a lot of research on this subject in Tur- key. In addition, this study offers some knowledge on tax and expenditure limits. Consequently, tax and expenditure limits are use by local governments. Tax bur- den and amount of expenditures reduce at these countries applied tax and ex- penditure limits.

___

  • AKTAN, C. Can; (2011), “Kurumsal Maliye Politikası ve Mali Kurallar (Ekonomi Politikası Yönetiminde Anayasal Ve Yasal Mali Kurallar)”, Çimento İşveren Dergisi, Ocak, s. 4-13.
  • AKTAN, C. Can, Dilek DİLEYİCİ, Ahmet ÖZEN; (2010), “Kamu Ekonomisinin Yönetiminde İki Farklı Ekonomi Politikası Yaklaşımı: İradi ve Takdiri Kararlara Karşı Kurallar”, Mali Kural- lar (Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Har- cama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar) içinde, Editörler: C.Can Aktan, Ahmet Kesik, Fatih Kaya, Maliye Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • AKTAN, C. Can ve Dilek DİLEYİCİ (2010), “Vergi Anayasası (Devletin Vergileme Yetkisine İlişkin Anayasal ve Yasal Kural- lar)”, Mali Kurallar (Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar) içinde, Editörler: C. Can Aktan, Ahmet Kesik, Fatih Kaya, Maliye Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • AKTAN, C. Can, Hilmi ÇOBAN ve İhsan C. DEMİR; (2010), “Kamusal Maliye Politikası Perspektifinden Vergi ve Harcama Sınırlamaları”, Mali Kurallar (Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kural- lar ve Sınırlamalar) içinde, Editörler: C. Can Aktan, Ahmet Ke- sik, Fatih Kaya, Maliye Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • ALESINA, Alberto F. and Roberto PEROTTI; (1999), Budget Deficits and Budget Institutions, NBER Working Paper, 5614.
  • ARIKBOĞA, Aysel; (2011), “Maliye Politikalarında 1980 Sonrası Yaşanan Değişim: Mali Disiplin ve Mali Kural Uygulamaları”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No:2, s. 13-25.
  • BALABAN, Kamer Güneysu; (2012), Kurallı Maliye Politikası ve Türkiye’de Kurallı Maliye Politikası Uygulamasına İlişkin Model Önerisi, TC Merkez Bankası Uzmanlık Tezi, Mayıs, Ankara.
  • BARRY, W. Poulson; (2004), Tax and Spending Limits: Theory, Analysis and Policy, Independence Institute.
  • BAYAR, Nergis; (2013), “Mali Kural ve Mali Disiplin”, www.sgb. gov.tr, Erişim: 12/01/2014.
  • BİLGİNOĞLU, Mehmet A. ve Gökçe MARAŞ; (2011), “Mak- roekonomik Modellerde Maliye Politikası Kurallarının İşleyişi”, www.sobiad.org/eJOURNALS, Erişim: 10/01/2014.
  • BIRASCHI, Paolo (2008), “Searching for the Optimal EMU Fis- cal Rule: An Ex-Post Analysis of the SGP Reform Proposals”, Working Paper, No: 7, Italy.
  • BRAUN, Miguel and Mariano TOMMASSI; (2002), "Fiscal Rules For Subnational Governments: Some Organizing Prin- ciples and Latin American Experiences", Rules-Based Fiscal Policy in Emerging Market Economies, Oaxaca, Mexico, Feb- ruary. BROOKS, Leah and Justin H. PHILIPS; (2008), “An Institution- al Explanation for Stickiness of Federal Grants”, The Journal of Law, Economics & Organization, Vol. 26, No. 2, p. 243-464.
  • CLEMENS, Jason, Todd FOX, Amela KARABEGOVIĆ, Sylvia LEROY and Niels VELDHUIS; (2014), Tax and Expenditure Limitations (The Next Step in Fiscal Dicipline), The Fraser In- stitute. Colorado Union of Taxpayers; (2013), Implementing a Just Tax System in Colorado & Strangthening Our Fiscal Constitution.
  • DÁBAN, Teresa, Enrica DETRAGIACHE, Gabriel DI BELLA, Gian Maria MILESI-FERRETTI and Steven SYMANSKY; (2003), Rules-Based Fiscal Policy in France, Germany, Italy, and Spain, IMF Occasional Paper, No: 225.
  • DEBRUN, Xavier, Natan EPSTEIN and Steven SYMANSKY; (2008), A New Fiscal Rule: Should Israel “Go Swiss?”, IMF Working Paper, WP/08/87. European Commission; (2006), Public Finance in EMU 2006.
  • GÜNAY Bekar, Ayşe; (2009), “Kamu Mali Dengesinin Sağlanmasında Mali Kurallar ve Önemi”, Küreselleşme ve Kamu Maliyesinde Yaşanan Dönüşüm (Editörler: Aytaç Eker, Hayal Akça Şimşek), T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara, s. 65-90.
  • GÜNAY, Ayşe; (2007), Mali Disiplin Sağlanmasında Anayasal Denk Bütçe Yaklaşımı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Maliye Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • GÜNAYDIN, İhsan ve Levent Y. ESER; (2009), “Maliye Politikasındaki Yeni Trend: Mali Kurallar”, Maliye Dergisi, Sayı 156, Ocak-Haziran, s. 51-64.
  • GÜNAYDIN, İhsan ve Levent Yahya ESER; (2010), “Maliye Politikasında Yeni Trend: Mali Kurallar”, Mali Kurallar (Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Bor- çlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar) içinde, Editör- ler: C.Can Aktan, Ahmet Kesik, Fatih Kaya, Maliye Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • IŞIK, Abdülkadir, Mustafa SAKAL, Metin MERİÇ; (2010), “Anayasal İktisat Teorisi ve Mali Kurallar: Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİFB Dergisi, C. 15, S. 2, s. 1-25.
  • JOYCE, Philip G. and Daniel R. MULLIS; (1991), “The Chang- ing Fiscal Structure of the State and Local Public Sector: The Impact of Tax and Expenditure Limitations”, Public Administra- tion Review, Vol. 51, No. 3, May-June, p. 240-253.
  • KAYA, Fatih; (2009), Mali Kural Uygulamaları ve Türkiye İncelemesi, DPT Uzmanlık Tezi, Ankara.
  • KENNEDY, Suzanne, Janine ROBBINS and François DELO- RME; (2001), "The Role Of Fiscal Rules in Determining Fiscal Performance." Fiscal Rules Conference.
  • KİTAPÇI, İsmail (2010), “Anayasal İktisat Perspektifinden Amerika’daki Vergi ve Harcama Sınırlamaları: Uygulama Sonuçları”, Mali Kurallar (Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar) içinde, Editörler: C. Can Aktan, Ahmet Kesik, Fatih Kaya, Maliye Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • KOPITS, George, and Steven A. SYMANSKY (1998), Fiscal Policy Rules, Vol. 162, International Monetary Fund. KOPITS, George; (2001), Fiscal Rules: Useful Policy Framework or Unnecessary Ornament, IMF Working Paper, WP/01/145, September.
  • MIYAZAKI, Tomomi; (2014), Fiscal Reform and Fiscal Sustain- ability: Evidence from Australia and Sweden, www.econ.kobe- u.ac.jp, Erişim: 10/11/2013.
  • ÖZKER, A. Niyazi ve Mine BİNİŞ; (2009), “Mali Kurallar ve Bir Vergi Anayasası Yaklaşımı”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Der- gisi, Cilt 1, No: 1, s. 39-61.
  • PINAR, Abuzer; (2000), “Vergilemenin Siyasal İktisadı: Liter- atüre Bir Bakış”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 55-2, s. 97- 111.
  • SAVAŞ, Vural Fuat; (1993), Anayasal İktisat, TAKAV Yayını, İzmir.
  • SAYGILIOĞLU, Nevzat ve Ali Çelen ERDURAN; (2012), “Mali Kural ve Etkinlik Sorunu: Türkiye Örneği”, TİSK Akademi Der- gisi, Mart, s. 18-51.
  • SCHICK, Allen; (2003), “The Role of Fiscal Rules Budgeting”, OECD Journal on Budgeting, Volume 3 No. 3, p.7-34.
  • SUSAM, Nazan; (2011), “Mali Kurallar: Türkiye’de Bir Maliye Politikası Değişikliği Olabilir Mi?”, Mevzuat Dergisi, Yıl 14, Sayı 157, Ocak, s. 1-11.
  • WAGNER, Gary A. and Russell S. SOBEL; (2006), “State Bud- get Stabilization Fund Adoption: Preparing for the Next Reces- sion or Circumventing Fiscal Constraints?”, Public Choise, Vol. 126, No. 1/2, January, p. 177-199.
  • WYPLOSZ, Charles; (2012), Fiscal Rules: Theoretical Issues and Historical Experiences, NBER Working Paper, No: 17884, March.