AYTEKİN FIRAT, ÖZGÜR TUNÇEL, IŞIL ARIKAN SALTIK, Kemal Y. KUTUCUOĞLU

Toplumsal paradigmadaki değişimler bağlamında tüketim diyalektiğine bakış

Bu çalışmanın amacı, toplumsal paradigmalardaki değişimler ışığında tüketim ol¬gusunu diyalektik bir mercek altında incelemektir. Diyalektik çözümlemeye olan ihtiyaç tüketim olgusunun çok boyutlu ve karmaşık yapısından kaynaklanmakta¬dır. Tüketim olgusunun tarihsel gelişim sürecini; modern öncesi, modern ve post¬modern dönemler olmak üzere üç farklı boyutta incelemek mümkündür. Diyalek¬tik, gerçekliği ve onun çelişmelerini incelemeye yarayan ve bu çelişmeleri aşma¬yı sağlayan yolları aramayı öngören akıl yürütme yöntemi olarak tanımlanmakta¬dır. Diyalektik olgusunun yasalarından yola çıkarak, tüketimde diyalektik olgusu; materyal/sembolik, toplumsal/bireysel, arzu/tatmin, rasyonel/irrasyonel, yaratıcı¬lık/kısıtlılık, faydacı/hazcı tüketim, kullanım değeri/değişim değeri, üretim/tüketim birlikteliği ve zıtlığı boyutları ile açıklanabilir.

A dialectic view of consumption in the light of social paradigm shifts

The purpose of this study is to analyze the concept of consumption with a dia- lectic view in the light of social paradigm shifts. The need for a dialectic method is due to the complex and multidimensional nature of consumption concept. The historical evolution of the concept can be broken down into three distinctive pe¬riods, namely pre-modern, modern and postmodern. Dialectical is defined as a method of reasoning that investigates reality and its contradictions also providing solutions to beat these contradictions. Based on the laws of dialectic method, such contradictions may present themselves as material/symbolic, social/indi¬vidual, desire/satisfaction, rational/irrational, creativeness/scantiness, utilitarian/ hedonic, utility value/trade value, and production/consumption.

PDF

___

BAUDRILLARD, J. (2004), "Tüketim Toplumu", (Çev. Deliceçaylı H., Keskin, F), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
BAUMAN, Z. (2006), "Sosyolojik Düşünmek", (Çev. Yılmaz, A). Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
BOCOCK, R. (2009), "Tüketim", Çev. İrem Kutluk, Dost Kitapevi, Ankara.
DEMİR, Ö„ ACAR, M. (1997), " Sosyal Bilimler Sözlüğü", 3. Basım, Vadi Yay; Ankara.
DOLU, Ş. (1993), "Medya ı/e Tüketim Çılgınlığı" Düşünen Yayınları, İstanbul.
ELLIOTT, Richard. (1997). "Existential Consumption and Irrational Desire". European Journal of Marketing. Vol. 31, No. 3/4, pp. 285-296
EROĞUL, C. (1967), "Toplumsal Araştırmalarda Diyalektik Yöntem", Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 21(3), Ankara.
FEATHERSTONE, M. (1996), "Postmodernizm ve Tüketim Kültürü"(Çev. Küçük M.) 2.Baskı, Ayrıntı Yay, İstanbul.
GIDDENS, A. (1999), "İleri Toplumların Sınıf Yapısı", (Çev: Baldık, Ö.), Birey Yayıncılık, İstanbul.
HABERMAS, J. (1992), "Rasyonel Bir Topluma Doğru" (Çev. ÇİĞDEM A. ve KÜÇÜK, M.), 1. Baskı, Vadi Yay., Ankara.
KÜÇÜK, M. (2000), "Modernite Versus Postmodernite", 3. Baskı, Vadi Yay, Ankara.
MARX, K. (1999), "Grundrisse 1. ", (Çev. Gelen, A), Sol Yayınları, Ankara.
MARX. K. (2004), "Kapital", Eriş Yayınları.
MURPHY, J. W. (1995), "Postmodern Toplumsal Analiz ve Eleştiri" (Çev. ARSLAN, H.), 1. Elası m; Eti Yay, İstanbul.
ODABAŞI Y. (2004) "Postmodern Pazarlama-Tüketim ve Tüketici", 1. Baskı", Media Cat, İstanbul.
ODABAŞI, Y., BARIŞ, G. (2011), " Tüketici Davranışı", Media-cat, İstanbul.
OSKAY, I. (1990), "Sosyolojik Düşünce Tarihi", Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
ÖZSÖZ, S. T. (2011), "Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Sosyoloji Notları", Sayı:3, Ankara.
RITZER, G. (2009). "Toplumun McDonaldlaşması", Sosyoloji, Başlangıç Okumaları, Editör: Anthony Giddens, (Çev: Altaylar, G.), Say Yayınları, İstanbul.
ROBINS, K. (1999), "İmaj - Görmenin Kültürü ve Politikasi", (Çev. Türkoglu, N), 1. Baskı, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
SUNAR, I. (1999), "Düşün ve Toplum", Doruk Yayımcılık, Ankara.
TDK. (2005), "Türkçe Sözlük", Türk Dil Kurumu, Ankara
YANIKLAR, C. (2010), "Tüketim Kültürü, Kapitalizm ve İnsan İhtiyaçları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Tartışma", C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 34, Sayı: 1, 25-32.
YANIKLAR, C. (2006), "Tüketimin Sosyolojisi" 1. Baskı, Birey Yayıncılık, İstanbul.
ZEKA, N. (1994), "Postmodernizm", 2. Baskı, Kıyı Yay., İstanbul.