Kırsal kalkınma kapsamında, genç çiftçi projeleri ile desteklenen küçükbaş hayvancılık işletmelerinin sosyo-ekonomik analizi

Amaç: Bu çalışma Türkiye’de, kırsal kalkınma kapsamında genç çiftçi projeleri ile desteklenen küçükbaş hayvancılık işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısı ve süreç içerisindeki değişimlerinin ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın gereci, genç çiftçi projesi sayesinde 2016 yılında ilk defa küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine başlayan işletmeler arasından basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden seçilen 121 işletmeden yüz yüze görüşme ile sağlanan verilerden oluşturmuştur. Proje kapsamında işletmelere 2016 yılında ayni olarak verilen 40 küçükbaş hayvanın (2 erkek+38 dişi) projenin kontrol ve denetim süresi sonundaki akıbetleri, bu süreçten sonra işletmelerden ne kadarının faaliyetine devam ettiği; devam eden işletmelerin sosyal ve ekonomik açıdan durumları ve sürdürülebilirliklerine ilişkin bulgular değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırma kapsamında gidilen işletmelerin kontrol, denetim ve yaptırım süresi üzerinden yaklaşık bir yıl geçmesine rağmen, faaliyetini sürdüren işletme oranı % 85,1 olarak; faaliyetini sürdüren bu işletmelerin hayvancılığa devam etme yönünde kararlılıkları % 87 olarak tespit edilmiştir. İşletme sahiplerinin ortalama 30 yaşında olduğu, % 98'inin evli, % 86'sının kadın, % 90'dan fazlasının ortaokul sonuna kadar eğitim gören, gelir seviyesi düşük genç çiftçilerden oluştuğu saptanmıştır. İşletmelerin eşleri ve diğer aile bireyleri de çalışan kolektif bir aile işletmesi olduğu, karlılıklarının düşük olmasına rağmen “kendi işletmesinde ücretli işçi” olarak çalıştıkları görülmüştür. Ayrıca, 2016 yılında kullanılan kamu kaynağının 2018 yılı sonunda reel olarak %45,3; 2019 yılsonunda % 68,7 oranında değer kazandığı tespit edilmiştir. Öneri: Genç çiftçi projesi sayesinde Türkiye’de uygulanan küçükbaş hayvancılık projelerinin % 85’inin faaliyetini sürdürmesi olumlu bir durum olsa da, genç çiftçilerin kendi içinde ve kamu kurum/kuruluşları ile işbirliği yapabileceği, sosyal ve ekonomik haklarını savunabilecekleri sivil toplum kuruluşları ve/veya kooperatif yapılanmasına gitmeleri tarımsal sürdürülebilirliğe katkı sağlayacaktır. Bununla birlikte, verilen hibenin tek seferde değil de yıllara bölünerek ve başvuru sahiplerine “iş planı” hazırlatılarak yapılması projelerin sürdürülebilirliğine, nihai olarak gençlerin tarım ve hayvancılık sektöründe kalmalarına, tarımsal sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır

Socio-economic analysis of ovine livestock farms supported by the young farmer project within the scope of rural development

Aim: This study was carried out in order to reveal the socio-economic structure and changes in the process of small ruminant enterprises supported by young farmer projects within the scope of rural development in Turkey. Materials and Methods: The materials of the study were composed of data obtained from businesses of small ruminant enterprises first time starting in 2016 thanks to the young farmers project, with a simple random sampling method in Turkey's seven geographical regions selected from 121 enterprises rom provided with face to face interviews. The fate of 40 small ruminants (males + 38 females) given to the enterprises in kind in 2016 within the scope of the project at the end of the control and inspection period of the project, how many of the enterprises have continued their activities after this process; the findings regarding the social and economic status and sustainability of the ongoing enterprises evaluated. Results: It has been determined that the ratio of the enterprises that continue their activities is 85.1%; 87% of the determination of these businesses that continue their activities to continue animal husbandry although approximately one year has passed since the control, inspection and sanction period of the enterprises visited within the scope of the research. It has been determined that the owners of the enterprises composed of young farmers 30 years old on average with low income, 98% are married, 86% are women and more than 90% are secondary school graduated. It has been observed that the spouses and other family members who work as “wage workers in their own business” of the enterprises are also a working collective family business although their profitability is low. Also, it was determined that the public resources used in 2016 in real terms gained a value ratio of 45.3% at the end of 2018 and ratio of 68.7% at the end of 2019. Conclusion: Although it is a positive situation that 85% of the ovine breeding projects implemented in Turkey continue their activities thanks to the young farmer project, İt will contribute to agricultural sustainability if young farmers establish NGOs and/or cooperatives where they can cooperate with themselves and with public institutions/organizations in order to defend their social and economic rights. However, giving the grant not all at once, by dividing it into years and having the applicants prepare a "business plan" will ultimately contribute to the sustainability of the projects, as well as to the youth's staying in the agriculture, livestock sector and their agricultural sustainability.

PDF

___

Açık Ders, 2020. Nominal ve reel faiz. Erişim adresi: https:// acikders.ankara.edu.tr/pluginfile. php/65963/mod_resource/ content/0/1%20Nominal%20ve%20Reel%20Faiz. pdf. Erişim tarihi: 11.12.2020.
Akın AC, Arıkan MS, Çevrimli MB, 2020. Effect of import decision in Turkey on the red meat sector. MAE Vet Fak Derg, 5(2), 83-89.
Akkaya MA, Gülçubuk B, 2018. Kırsal gençliğin girişimcilikle imtihanı: genç çiftçi desteği uygulaması üzerine bir inceleme, 4th International EMI Entrepreneurship & Social Sciences Congress, 1014-1022 İstanbul.
Alkan A, 2019. Antalya ilinde genç çiftçi projesinin uygulaması ve sürdürülebilirliği üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Arıkan MS, 2021. Koyun ve keçi hekimliği. Bölüm 21, İşletme Ekonomisi. Güneş Tıp Yayınevi. ISBN 9789752778238.
Arıtunca D, 2019. Konya ili merkez ilçelerinde koyunculuk işletmelerinin durumu. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Ayvazoğlu Demir P, Adıgüzel Işık S, Aydın E, Yazıcı K, et al., 2015. Socio-economic ımportance of sheep breeding farms in ardahan province. Van Vet J, 26(3), 141-146.
Bakırtaş Ş, Günlü A, 2018. Aksaray ilinde keçi yetiştiren işletmelerin teknik ve sosyo-ekonomik analizi. Eurasian J Vet Sci, 34(3), 134-141.
Başaranoğlu C, 2019. Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından genç çiftçilerin çiftçiliği algılamaları ve çiftçilik yapma eğilimlerinin belirlenmesi, Isparta ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Isparta.
Berk A, Armağan S, 2019. Kırsal alanda genç çiftçilerin sorunları ve beklentileri, Niğde ili örneği. Alatarım, 18(1), 57-64.
Burton RJF, 2006. An alternative to farmer age as an indicator of life-cycle stage: the case for a farm family age index. J Rural Stud, 2(4), 485-492.
Çelik N, 2018. Tarımda kadın girişimciliği ve genç çiftçi projesi: Kahramanmaraş ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Çevrimli MB, Günlü A, Mat B, Akın AC, et al., 2020. A study on the validity and reliability of the level of employee satisfaction at livestock farming enterprises in Turkey. Acta Vet Eurasia 2020, 46, 45-53.
Doğan HG, Kan A, Kan M, Tosun F, et al., 2018. Türkiye’de genç çiftçi proje desteğinden yararlanma düzeyini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. TURJAF, 6(11), 1599-1606.
Eker M, 2015. Türkiye'de tarımın değişim ve dönüşüm süreci. Alfa Basın Yayım Dağıtım, İstanbul.
Eraktan G, 1989. Tarım politikası 1, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, Yayın no;1163, 5-6.
Gidarakou İ, Kazakopoulos L, Koutsouris A 2007. Trackıng empowerment and partıcıpatıon of young women farmers ın greece. Research in Rural Sociology and Development, 13, 143-165.
Gökdai A, 2019. Çanakkale ili saanen keçi işletmelerinin teknik ve ekonomik analizi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Güder F, 2019. Türkiye’de tarımsal teşviklerin genç işsizliği üzerine etkileri: Yalova ilinde genç çiftçi projesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova.
IBM Corp. Released 2017. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0. Armonk, NY.
Kaymak K, 2015. Muş ili Korkut ilçesinde koyunculuk işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısı ve üretim maliyetleri. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Mat B, Çevrimli MB, Tekindal MA, Günlü A, 2020. Determining the factors affecting cattle and small ruminant enterprises to get animal life insurance. Eurasian J Vet Sci, 36, 4, 287-297.
NYFC, 2017. Results and recommendatıons from the natıonal young farmer survey. Erişim adresi: https://www. youngfarmers.org/wpcontent/uploads/2018/02/NYFCReport- 2017.pdf. Erişim tarihi: 15.11.2020.
Özsayın D, Everest B, 2018. Koyun yetiştiriciliği yapan üreticilerin sosyo-ekonomik yapısı ve koyunculuk faaliyetiyle ilgili uygulamaları. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2), 440- 448.
Sarı Gedik D, 2019. Kırsal kalkınmada genç çiftçi projesi, Tekirdağ ili örneği, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
Sarıözkan S, Tamer B, 2017. Yozgat merkez ilçede koyunculuk yapan işletmelerin sosyo-ekonomik yapısı ve üretim maliyetleri. Erciyes Üniversitesi Vet Fak Der, 14(1), 39-47.
Sümbüloğlu V, Sümbüloğlu K, 2005. Klinik ve saha araştırmalarında örnekleme yöntemleri ve örneklem büyüklüğü. Alp Ofset Matbaacılık Ltd. Şti, Ankara.
T.C. Resmi Gazete 2016. Kırsal kalkınma projeleri kapsamında genç çiftçilerin desteklemesine ilişkin 8540 sayılı bakanlar kurulu kararı.
T.C. Merkez Bankası 2020. Erişim adresi: http://www3.tcmb. gov.tr/enflasyoncalc/enflasyon_hesaplay ici.html, Erişim tarihi 16.12.2020, TRGM, 2020. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Çiftçi kayıt sistemine ait veriler.
TRGM, 2021. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Genç çiftçi projesi verileri. Unakıtan G, Başaran B, 2018. Genç çiftçi projesinin başarısı için bir öneri: genç çiftçi kooperatifleri. BJSS, 04(02), 149- 157.
Yerebakan SB, 2017. Antalya ili merkez ilçelerinde damızlık koyun – keçi yetiştiricileri birliği üyesi olan koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri üzerinde bir araştırma.
Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Antalya.