Nergüz SERİN BULUT, Berrin ÖZBULAK EMRAH, Oğuz SERİN

The Relationships among negative thoughts, problem solving and social skills of school psychological consultants

Problem Durumu: Türkiye’de psikolojik danışmanlarla ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde, psikolojik danışmanların duygusal zeka düzeyleri, iletişim ve empati becerileri, yaşam doyumu, otomatik düşünme ve stresle başa çıkma düzeyleri, psikodrama uygulama, tükenmişlik düzeyleri ve problem çözme becerileri konusunda araştırımaların yapılmış olduğu görülmüştür. Ancak okul psikolojik danışmanlarının otomatik düşünme, problem çözme ve sosyal becerileri düzeylerinin birbirleriyle ilişkisini ele alan araştırmanın bulunmadığı; düşünme stilleri, problem çözme becerisi ve sosyal beceri çalışmalarında öğrencilerin araştırıldığı, okul psikolojik danışmanlarıyla ilgili yeterli çalışmanın yapılmadığı belirlenmiştir. Bu nedenle bu konuda yapılacak bir araştırmanın bulguları ile alanyazına önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmüştür. Çalışmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı ilköğretim ve orta öğretim okullarında görev yapan psikolojik danışmanların sosyal beceri düzeyleri, problem çözme becerileri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişkileri belirlemektir. Araştırmanın Yöntemi: Araştırma, betimsel türde genel tarama modelinde olup, nicel araştırma tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın katılımcılarını İzmir ili ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görevli psikolojik danışmanlar oluşturmaktadır. Çalışmada tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Olumsuz Otomatik Düşünceler Ölçeği, Problem Çözme Envanteri ve Sosyal Beceri Envanteri kullanılmıştır. Bağımlı değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Momentler Çarpmı Korelasyon Katsayısı hesaplanmıştır. Araştırmada önem düzeyi .05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmanın sonucunda, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan psikolojik danışmanların olumsuz otomatik düşünceleri, problem çözme becerileri ve sosyal becerileri arasında negatif yönde güçlü bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Okul psikolojik danışmanlarının problem çözme becerileri ile sosyal becerileri arasında pozitif yönde anlamlı güçlü ilişkilerin olduğu saptanmıştır. Sonuç ve Öneriler: Araştırmadan elde edilen bulgular bir bütün olarak ele alındığında, okul psikolojik danışmanlarının problem çözme, olumsuz düşünceler ve sosyal beceriler arasında doğrudan bir ilişki olduğu görülmektedir. Buna göre, okul psikolojik danışmanların, problem çözme ve sosyal beceri düzeylerinin geliştirilmesine dönük eğitsel ortamların düzenlenmesi önemli görülmektedir. Bu nedenle okul psikolojik danışmanların eğitiminde özellikle, sosyal beceriler ve problem çözme yaklaşımlarının geliştirilmesinin önemli olduğu görülmektedir. Bu amaçla öğrenim gören psikolojik danışman adaylarının bu özelliklerini geliştirici şekilde yaklaşımlar sergilenmesi ve olumlu yaklaşımlar kazanması için desteklenmesi uygun olabilir.

Okul psikolojik danışmanlarının sosyal beceri düzeyleri, problem çözme becerileri ve olumsuz düşünmeleri arasındaki ilişkiler

Problem Statement: In Turkey, while we examine the studies related to psychology counselors, we observe that many studies have been conducted on their emotional intelligent quotient, communicative and empathy skills, life satisfaction, automatic thinking and coping with stress levels, psychodrama practices, and burnout level and problem solving. However, there are no studies dealing with the interrelationship among automatic thoughts, problem solving skills and social skills of school counselors. Furthermore, while the thinking styles, social skills and problem solving skills of students were investigated, not enough research was conducted on whether school counselors possess these skills or not. In this respect, it is believed that the results of the present study will contribute significantly to the literature in the field. Purpose of the Study: The aim in conducting this study is to determine among school psychological counselors’ automatic thoughts, perceptions on problem-solving skills and social skills. Methodology: This study is a literature review which uses a qualitative research technique. The population of this study encompasses the psychological counsolers working at the public primary/secondary schools in İzmir. In this study random sampling method was used. The data collecting tools used in this research are Automatic Thoughts Qustionnaire-Revised (ATQ-R), Problem Solving Inventory (PSI), Social Skills Inventory (SSI), and Personal Information Form developed by the researchers. To determine whether there is any relationship among dependent variables, “Pearson Moments Correlation Coefficient” technique was used. The significance level was accepted as .05 in the study. Findings: The results of the study show that there is a strong negative relationship among psychology counselors' automatic thoughts, problem solving skills, and social skills, working at primary and secondary schools. The study depicted a strong positive relationship between school psychological counselors' problem solving skills and social skills. Conclusion and Recommendations: In general, the findings of the study state that there is a direct relationship between school psychological counsellors’ problem solving, negative thinking and social abilities. According to this, it is significant to design educational environments where school psychological counsellors can improve their problem solving and social ability levels. For this reason it is necessary to improve particularly social abilities, and problem solving approaches in the training of pre-service school psychological counsellors. Regarding this aim, it is good to support pre-service school psychological counsellors to present behaviours in developing these traits so as to gain positive approaches.

PDF

___

Akkök, F. (1996). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi: Öğretmen el kitabı [Devoloping social skills in primary education: Teacher's handbook]. Istanbul: MEB Publishing.
Aliss, C„ Bell E„ Thomas, J., & D'Zurilla, T. J. (2009). The influence of social problem-solving ability on the relationship between daily stress and adjustment. Cogn Titer Res, 33, 439-448.
Alper, D. (2007). Psikolojik danışmanlar ve sınıf öğretmenlerinin duygusal zeka düzeylerim iletişim ve empati becerilerinin karşılaştırılması [The comparision of emotional intelligence-communucation and empathy skills levels of psychological counselors and primary school teachers]. Unpublished master's thesis, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Anderson, J. R. (1980). Cognitive psychology and its indications. Sanfransisco: Freeman.
Anlıak, Ş. & Dinçer, Ç. (2009). How children's interpersonal cognitive problemsolving skills change through the years. Eurasian Journal Educational Research (EJER), 37, 71-90.
Argyle, M. (1986). Social skills and the analysis of situations and conversations in R. Hollin and P. Trowler (Eds). Handlwok Social Skills Training. Vol 2. Oxford: Pergamon, Clinical Applications And New Directions.
Bell, A. C. & D'Zurilla, T. J. (2009). The influence of social problem-solving ability on the relationship between daily stress and adjustment. Cognitive Therapy and Research. 3,439-448.
Bozkurt, N. (1997). Lise öğrencilerinin otomatik düşünceleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigating the relationship between automatic thoughts and academic achievements of high school students]. Unpublished doctoral dissertation, Dokuz Eylül University, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Brigman, G. & Webb, L. (2006). Impacting achievement through large and small group work. Journal of Sdiool Psychology, 44 (6), 449472.
Bulut, N. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının yaşam doyumu, stresle başaçıkma stratejileri ile olumsuz otomatik düşünceleri [School counselors' life satisfaction, coping strategies and negative auomatic thoughts]. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (27), 1-13.
Bulut Serin, N. & Derin, R. (2008). İlköğretim öğrencilerinin kişilerarası problem çözme becerisi algıları ve denetim odağı düzeylerini etkileyen faktörler [Factors affecting the perceptions about the interpersonal problem solving skills and locus of control in basic education student]. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1)4-18.
Cheng, S. K. (2001). Life stress, problem-solving, perfectionism, and depressive symptoms in Chinese. Cognitive Therapy and Research, 25,303-333.
Corner, M. (2004). Task characteristics and performance in interpersonal cognitive problem solving. The Journal of Psychology, 138, 2, USA.
Deniz, M. E., Hamarta, E., & Arı, R. (2005). An investigation of social skills and loneliness levels of university with respect to their attachment styles in a sample of Turkish students. Social Behavior and Personality, 33 (1), 19 -32.
Dixon, W. A. (1992). Problem-solving appraisal and depression: Distinguishing among antecedents, concomitants and consequences. Unpublished doctoral dissertation. University of Missouri-Columbia.
Dixon, W. A. (2000). Problem-solving appraisal and depression: Evidence for a recovery model. Journal of Counseling & Development, 78,87-91.
Doğan, S. (1996). Türkiye'de psikolojik danışma ve rehberlik alanında meslek kimliğinin gelişimi ve bazı sorunları [Some problems in the development of vocational identity in the field of psychological counseling and guidance in Turkey]. Psikolojik Danışına ve Rehberlik Dergisi, 2 (7), 30-40.
Dow, G. T. & Mayer, R. E. (2004). Teaching students to solve insight problems: Evidence for domain specificity in creativity training. Creativity Research Journal, 16 (14), 389,402.
D'Zurilla, T. ]., Nezu, A. M., & Maydcu-Olivares, A. (2002). The social problem-solving inventory-revised (SPSl-R). North Tonawanda, NY: Multi-Healt Systems, Inc.
Eisenberg, N., & Harris, J. D. (1984). Social competence: A developmental perspective. School Psychology Review, 13, 267-277.
Eisenberg, S., & Delaııey, D. J. (1993). Psikolojik danışma süreci [Psychological consultation process] (Çev: N. Ören, M. Takkaç) Ankara: MEB Publishing (2338).
Ellis, A. (1968). How to prevent your child from becoming a neurotik adult. New York: Crown Publishers Inc.
Eschenbeck, H., Kohlmann, C., & Lohaus, A. (2007). Gender differences in coping strategies in children and adolescents. Journal of Individual Differences, 28 (1), 18-26.
Fallon, I. H., Barbieri, L., Boggian, I., & Lamonaca, D. (2007). Problem solving traimng for schizophrenia: Rationale and review. Journal of Mental Health, 16 (5), 553 -568.
Fitch, T. J., Newby, E., & Ballestero, V. (2001). Future school administrators' perceptions of the school counselor's role. Counselor Education and Supervision, 41, 89-99.
Frauenknecht, M., & Black, D. (1995). Social problem-solving inventory for adolescents (SPSI-A): Development and preliminary psychometric evaluation. Journal of Personality Assessment, 64 (3), 522-539.
Gültekin, A. (2006). Psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi [Examining psychological counceling and guidance students' problem-solving skills]. Unpublished master's thesis, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Hamamcı, Z., & Esen Çoban, A. (2009). Psikodramanın psikolojik danışmanların problem çözme becerilerini algılama düzeyleri üzerine etkisi [The effect of attending a psychodrama group on the perceptions of the problem solving skills of counselors]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28,63-74.
Heppner, P. P., & Peterson, C. H. (1982). The development and implications of a personal-problem solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29, 66-75.
Heppner, P. P., Reeder, B. L., & Larson, L. M. (1983). Cognitive variables associated with personal problem-solving appraisal: implications for counseling. Journal of Counseling Psychology. 30 (4), 537 -545.
Hisli, N. (1990). Otomatik düşünceler ölçeğinin üniversite öğrencileri için geçerliği ve güvenirliği [Validity and reliability of the automatic thoughts scale for university students]. Psikoloji Seminer Dergisi, 8, 527-542.
Hollon, S. D., Haman, K. L., & Brown, L. L. (2002). Cognitive behavioral treatment of depression. In I. H. Gotlib & C. L. Hammen (Eds.), Handbook of depression. New York: Guilford.
Hollon, S. D., & Kendall, P. C. (1980). Cognitive selfstatements in depression: Development of an Automatic Thoughts Questionnaire. Cognitive Therapy and Research, 4, 383-395.
Flowing, P. T„ Wodarski, J. S., Kurtz, J. S., & Gaudin, J. (1990). The empirical base for the implementation of social skills training with maltreated children. Social Work, 35 (5), 460-467.
İkiz, F. E. (2006). Empatik beceri eğitiminin danışmanların empatik eğilim, empatik l>eceri ve tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi [The impact of empathic skills education's empathic skills and the levels of burnout on councelors]. Unpublished doctoral dissertation, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir
İkiz, F. E. (2009). İlköğretim okullarında çalışan psikolojik danışmanların empatik beceri ve empatik eğilim düzeylerinin incelenmesi [Examining primary school councelors' empathic skills and the levels of empathic tendency]. Elemental-y Education Online, 8 (2), 346-356.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi [Scientific research methods]. Ankara: Nobel Publishing.
Kendall, P. C, Howard, B. L., & Hays, R. C. (1989). Self-referent speech and psycho pathology: Tine balance of positive and negative thinking. Cognitive Therapy and Research, 13, 583-598.
Koç, Z. (2001). Rehberlik ve araştırma merkezlerinde görev yapan rehber öğretmenlerin iş doyumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi [Investigating guidance teachers', who works in guidance and research centres, job satisfaction in terms of some variables]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 9 (2), 395-410.
Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri [High school students' problem-solving skills]. Hacettcpe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22,177-178.
Kulaksızoğlu, A. (1990). Rehber ve psikolojik danışmanların algıladıkları mesleki sorunlar [Guidance and councelors' perception of vocational problems]. I. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, 1, 307-313.
Maag, J. W. (1994). Promoting social skills training in classrooms: Isues for school counselors. School Counselor, 42(2), 100-113.
Marlowe, H. (1986). Social intelligence: Evidence for multidimensionality and construct indepence. Journal of Educational Psychology, 78 (1), 52-58.
Nezu, A. M. (1985). Differences in psychological distress between effective and ineffective problem-solvers. Journal of Counseling Psychology, 32,135-138.
Nezu, A. M. (2004). Problem solving and behavior therapy revisited. Behavior Therapy. 35,1-33.
Nezu, A. M., & Ronan, G.. F. (1985). Life stress, current problems, problem solving, and depressive symptoms: An integrative model. Journal of Counseling Psychology, 53, 693-697.
Otacıoğlu, S. G. (2007). The comparison of problem solving skills of post graduate students in teacher's colleges in terms of their levels. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 29, 73-83.
Özkök, A. (2005). Disiplinler arası yaklaşıma dayalı yaratıcı problem çözme öğretim programının yaratıcı problem çözme becerisine etkisi [Effects of Interdisciplinary Creative Problem Solving Teaching Program On Creative Problem Solving Skills]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 159-167.
Paisley, P. O., & Hayes, R. L. (2003). School counseling in the academic domain: Transformation in preparation and practice. Professional School Counseling, 6, 198-204.
Plucker, J. A., Beghetto, R. A., & Dow, G. T. (2004). Why isn't creativity more important to educational psychologists? Potentials, pitfalls, and future directions in creativity research. Educational Psychologist 39, 83-96.
Riggio, R. E. (1986). Assessment of basic social skills. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (3), 649-660.
Saracaloğlu, A. S., Serin, O., & Bozkurt, N. (2002). Eğitim bilimleri enstitüsü öğrencilerinin problem çözme becerileri ile başarıları arasındaki ilişki [Institute of education sciences students' relationships between problem-solving skills and achievement]. 2000'li Yıllarda 1. Öğrenme ve Öğretme Sempozyumu, Marmara University, İstanbul, Turkey.
Saracaloğlu, A. S., Silkti, A., & Özkütük, N. (2001). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri [Teacher candidates' communication skills]. X. Eğitim Bilimleri kongresi, Lefkoşa-KKTC.
Scheier, M. F. & Carver, C. S. (1987). Dispositional optimism and physical: The imfluence of generalizad expectancies on health. Journal of Personality and Social Psychology, 55,169-210.
Serin, O. (2001). Lisans ve lisansüstü düzeydeki fen grubu öğrencilerinin problem çözme becerileri, fen ve bilgisayara yönelik tutumları ile başarıları arasındaki ilişki [The relationship between attitudes toward problem-solving skills, science and the computer of undergraduate and graduate students of science group]. Unpublished doctoral dissertation, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Serin, O. (2006). Sınıf öğretmenlerinin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Investigating problem-solving skills of classroom teachers in terms of several variables]. TED Eğitim ve Bilim Dergisi, 31 (142), 80-88.
Shanmugham, K. (2009). Social problem-solving abilities, relationship satisfaction and depression among family caregivers of stroke survivors. Brain In}., 23(2), 92-100.
Spence, S. (2003). Social skills training with children and young people, theory, evidence and practice. New York: Academic Press.
Şahin, N., Sahin, N., & Heppner, P. P. (1993). Psychometric properties of the problem solving inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy and Research, 17, 379-396.
Tanrıkulu, T. (2002). Yetiştirme yurtlarında ve aile ortamında yasayan ergenlerin bilişsel yapıları (olumsuz otomatik düşünceler) ve problem çözme becerileri açısından incelenmesi [Family enviroment of adolescents living in orphanages and cognitive structures (negative automatic thoughts), and investigation of problem-solving skills]. Unpublished master's thesis, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Taylan, S. (1990). Heppner'in problem çözme envanterinin uyarlama gerçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları [Validity and reliability studies of Happner's problem-solving inventory]. Unpublished master's thesis, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tümkaya, S., Aybek, B., & Aldağ, H. (2009). An investigation of university students' critical thinking disposition and perceived problem solving skills. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 36, 57-74.
Türküm, S. (1999). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın bilişsel çarpıtmalar ve iletişim becerileri üzeıindeki etkisi [The impact of cognitive behavioral approach based on group counceling cognitive distortions and communication skills]. Eskişehir Anadolu University, Faculty of Education Publish, No: 56.
Ünüvar, A. (2003). Çok yönlii algılanan sosyal desteğin 15-18 yaş arası lise öğrencilerinde problem çözme becerisine ve benlik saygısına etkisi [The effect of versatile perception of social support on 15-18 years old high school students problem-solving skills and self-esteem]. Unpublished master's thesis, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Vlasta, Z. & Darja, K. G. (2004). Relationship between student thinking styles and social skills. Psychology Science, 46,1,56-166
Wentzel, K. R. (2003). Sociometric status and adjustment in middle school: A longitudinal study. Journal of Early Adolescence. 23 (1), 5-28.
Howing, P. T., Wodarski, J. S., Kurtz, P. D., & Guadin, J. M. (1990). The empirical base for the implementation of social skills training with maltreated children. Social Work, 35 (5), 460-467.
Yeşilyaprak, B. (2000). Eğitimde rehberlik hizmetleri [Educational guidance services]. Ankara: Nobel Publishing.
Yüksel, G. (1997). Sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeyine etkisi [The effect of social skills training on university students' social skill levels]. Unpublished doctoral dissertation, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yüksel, G. (1999). Sosyal beceri envanterinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları [Turkish adaptation of the social skills inventory: validity and reliability studies]. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9, 39-48.
Yüksel, G. (2004). Sosyal beceri envanteri el kitabı [Social skills inventory manual]. Ankara: Asil Publishing.
Zebehazy, K. T., & Smith, T. J. (2011). An examination of characteristics related to the social skills of youths with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 105 (2), 84-95.