Metaphorical images of school: School perceptions of primary education supervisors

Problem Durumu: Eğitime yönelik hem ekonomik hem de sosyo-kültürel boyutlarda büyük bir talebin yaşandığı günümüzde, eğitim pek çok toplumsal grubun ilgi alanına girmektedir. Örneğin, hükümetlerin, ailelerin ve işverenlerin eğitim sistemine yönelik birbirinden farkltlaşan beklentileri söz konusu olabilmektedir. Bunlar gibi okul dışı grupların beklentileri okul sistemini etkileyebildiği gibi, okul içinde görev yapan aktörlerin de okula yönelik değer, tutum, inanç ve algıları, hem okulun işleyişini hem de toplumdaki genel okul algısını etkileyebilmektedir. Bu çalışmada okul sistemi içinde yer alan aktörlerin bakış açısına başvurulduğunda, eğitim sisteminin işleyişinin daha etkili bir biçimde anlaşılabileceği fikrinden ■hareket edilmektedir. Okul ile ilgili gerçek bağlamı, katılımcıların gözünden ve sözlerinden anlamaya çalışmak amacıyla ve eğitim sistemindeki önemli rolleri nedeniyle, bu çalışmada ilköğretim müfettişlerinin okula yönelik metaforik tanımlamaları araştırılmaktadır. Gündelik yaşamda sık sık başvurduğumuz metaforlar ise, bizlere insanların kendi gerçekliklerini nasıl kurduklarını ve dünyayı nasıl algıladıklarını kavrama konusunda yardımcı olabilecek belli başlı dilsel araçlar olmaları nedeniyle tercih edilmiştir.Metaforun genellikle, bir anlam ve bir aktarıcı olmak üzere iki parçadan oluştuğu kabul edilmektedir. Anlam, konu, ana tema, ifade edilen olarak tanımlanırken, aktarıcı ise referans alman, mecazi olan terim ya da terimler olarak tanımlanmaktadır. Örneğin; "Eğitim bir merdivendir." cümlesinde eğitim anlam, merdiven de aktarıcıdır.Türkiye'deki eğitim ile ilgili alan yazım tarandığında, metaforlar aracılığıyla veri toplamanın 1990ların ikinci yansından itibaren başlayan, görece yeni bir yaklaşım olduğu anlaşılmaktadır. Eğitim ile ilgili çeşitli kavramların metaforik analizi araştırmacılann ilgisini çekmektedir. Bu çalışmalarda okul, öğretim, bilgi ve teftiş kavramlarının yanı sıra öğretmen, öğrenci, veli ve okul yöneticisi gibi okulun insan boyutuna ilişkin algılar da çalışılmaktadır, İlköğretim okulları ve eğitim fakülteleri sıklıkla temel araştırma birimleri olarak seçilirken, Özel ve kamu okulları ile ülkeler arası düzeyde karşılaştırmalı çalışmalara da rastlanılmaktadır.Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı, günümüz Türkiye'sinde ilköğretim müfettişlerinin "okuI"u nasıl kavramlaştırdıklarını metaforik tanımlamalar aracılığıyla anlamaya çalışmaktır.Araştırmanın Yöntemi: Araştırmanın örneklemini Türkiye'nin 17 farklı ilinden 150 ilköğretim müfettişi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, 2008 yılının Mayıs-Hazirari aylarında Milli Eğitim Bakanlığının "Öğretim Sürecini Geliştirme Projesi"nin parçası olarak Mersin'de yürütülen bir hizmet İçi eğitim programına katılan müfettişlere uygulanan bir anket aracılığıyla toplanmıştır. Anket formu, müfettişlerin okul kavramına ilişkin metaforik imgelerini elde etmek üzere oluşturulmuş açık uçlu sorulardan oluşmaktadır. Verilere içerik analizi uygulanmıştır.Araştırmanın Bulguları: 150 ilköğretim müfettişinin okul kavramına yönelik olarak ürettikleri metaforik imgelerin analizi sonucunda 8 metafor grubuna ulaşılmıştır. Bu metafor grupları şu şekilde adlandırılmıştır: bir üretim birimi olarak okul, amaçlarım kaybetmiş bir kurum olarak okul, yaşamın parçası olarak okul, gelişim ve değişim dünyası olarak okul, disiplin ve otorite yeri olarak okul, aile atmosferi olarak okul, öğretim merkezi olarak okul ve toplumu şekillendiren bir kurum olarak okul. Bu tanımlamaların genel bir değerlendirilmesi yapıldığında, Türk eğitim sisteminin karşılaştığı problem ve güçlükler, işleyen ve işlemeyen yönleri ile ilgili bilgiler elde edilebilmektedir.Araştırmanın Sonuçları ve önerileri: Okul ile ilgili hem olumlu hem de çelişkili boyutların bir arada yer alması metaforik analizlerin genellikle gözlemlenen bir özelliğidir. Bu durum okulun çok boyutlu bir yapı olduğunu göstermektedir. Bu araştırmada da müfettişlerin ürettiği metaforlar okulun bu özelliğini ortaya çıkarma olanağını sağlamıştır.Müfettişlerin okula İlişkin tanımlarnalarındaki merkezi eğilim, okulun bir örgüt olarak algılanmasıdır. Bu eğilim en yüksek frekans ve yüzdelere sahip iki metafor grubunda kendini göstermektedir. Bu gruplardan ilkinde okul bir üretim birimi olarak tanımlanırken, diğer grupta amaçlarını kaybetmiş bir örgüt olarak yer almaktadır. Her iki metafor grubunda da okula yönelik olumlu görüşler oldukça sınırlı kalırken, genel olarak eleştirel bir perspektifin ön plana çıktığı gözlemlenmiştir.Araştırma bulguları üzerine genel bir değerlendirme yapıldığında, araştırmaya katılan ilköğretim müfettişlerinin Türk eğitim sistemine yönelik çok önemli eleştirilere sahip oldukları görülmektedir. Bu eleştirilerden en belirgini, müfettişlerin, okulların adeta "bir diploma fabrikası" gibi mekanik bir yapı olarak işlediği yönündeki değerlendirmelerinde yer almaktadır. Müfettişler okulları amaçları kaybolmuş birer örgüt olarak algılamaktadır. Ayrıca, böyle bir okul yapısında Öğrenciler ve öğretmenler sürecin sadece pasif birer katılanı konumunda kalmaktadırlar. Metafor gruplarına bakıldığında okulun temel fonksiyonları bilgi transferi, toplumun şekillendirilmesi ve genç kuşakların yetiştirilmesi olarak belirmektedir. Bunun yanı sıra okulların oldukça disiplinli ve otoriter bir yapıya sahip olduğu ve ağır bir yarışma sisteminin etkisinde kaldığı da ilköğretim müfettişlerinin metaforik tanımlamalarından anlaşılmaktadır.Bu araştırmanın bulgularının Türk eğitim sistemi ile ilgili politika üretenlere, sistemin işleyen ve işlemeyen yönleri hakkında ışık tutabileceği düşünülmektedir. Ayrıca bulgular hem öğretmen yetiştirme hem de eğitim yöneticileri ve deneticilerinin yetiştirildiği programlarda kullanılabilecek Önemli bilgiler sunmaktadır. Türkiye'de konu ile ilgili alan yazın incelendiğinde, öğretmen adaylarının, ilköğretim öğretmen, öğrenci, yönetici ve velilerinin eğitim ile ilgili çeşitli konularda metaforik tanımlamalarının araştırıldığı gözlemlenmiştir. Gelecekte yapıl

PDF

___

Aydoğdu, E, (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve Öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla analizi. [The analysis of perceptions that primary students and teachers have on the school life and ideal school life by using metaphors] Unpublished master's thesis, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Balcı, F. A. (1999), Metaphorical images of school: School perceptions of stııdents, teachers, and parents from four selected schools (in Ankara). Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
Balcı, F. A. (2001). Öğrenci, Öğretmen ve velilerin okul kavramlaştırmalarr. Okulun metaforik analizi, [School conceptions of students, teachers and parents: Metaphorical analysis of school]. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi-Turkey, vol 3,1749-1753.
Berliner, D. C. (1990). If the metaphor fife, why not wear it? The teacher as executive. Theory into Practice, 29(2), 85-93.
Blackledge, D. & Hunt, B. (1991). Sociological interpretations of education. N.Y: Routledge and Nilson.
Brameld, T. (1971). Patterns of educational philosophy. N.Y: Holt, Rinehart and Winston.
Bredeson, P.V. (1985). An analysis of the metaphorical perspectives of school principals. Educational Administration Quarterly, 21(1), 29-50.
Bredeson, P.V. (1988). Perspectives on schools: Metaphors and management in education. The Journal of Educational Administration, 26(3), 293-310.
Bullough, R. B. Jr. (1991). Exploring personal teaching metaphors in pre-service teacher education. Journal of Teacher Education, 42(1), 43-51.
Cerit, Y. (2006). School metaphors: The views of students, teachers and administrators. Educational Sciences: Theory and Practice, 6(3), 692-699.
Crider, C. & Crillo, L. (1991). Systems of interpretation and the function of metaphor. Journal for the Theory of Social Behavior, 21(2), 171-195.
Dana, N. F. & Pitts, J. H. (1993). The use of metaphor and reflective coaching in the exploration of principal thinking: A case study of principal change. Educational Administration Quarterly, 29(3), 323-338.
Deal, T. E. (1984). Educational change: Revival tent, tinkertoys, jungle, or carnival? Teachers College Record, 86(1), 124-137.
Dent-Read, C. H. & Szokolszky, A. (1993). Where do metaphors come from? Metaphor and Symbolic Activity, 8(3), 227-242.
Dickmeyer, N. (1989). Metaphor, model, and theory in education Research. Teachers College Record, 91(2), 151-160.
Engin-Demir, C. (2007). Metaphors as a reflection of middle school students' perceptions of school: A cross-cultural analysis. Educational Research and Evaluation, 13(2), 89-107.
Feinberg, W. & Softis, J. F. (1992). School and society. N.Y: Teachers College Press.
Illich, I. (1985). Okulsuz toplum. [Deschooling society]. Ankara: Birey ve Toplum.
Inbar, D. E. (1991). A metaphorical insight into educational planning, journal of Educational Administration, 29(3), 23-37.
Inbar, D. E. (1996), The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92.
Kaya, Y. K. (1993). İnsan yetiştirme düzenimize yeni bir bakış: eğitimde model arayışı. [A new perspective to our human training system: Search for a model]. Ankara: Bilim Yayınları.
Kliebard, H. M. (1982). Curriculum theory as metaphor. Theory into Practice, 21 (1), 11-17.
Kongar, E. (1994). Kiiltilr üzerine. [On culture], (4. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Kowalski, T. J. (2003). Contemporary school administration: An introduction, (second edition). Boston: Allyn & Bacon.
Lakoff, G. & Johnson M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.
Leino, A. L. & Drankenberg, M. (1993). Metaphor: An educational perspective (Research Bulletin, No: 84, 70 pages). University of Helsinki, Department of Education.
Marchant G. J. (1992). A teacher is like a ....: Using simile lists to explore personal metaphors. Language and Education, 6(1), 33-45.
Morgan, G. (1980). Paradigms, metaphors, and puzzle solving in organization theory, Administrative Science Quarterly, 25(4), 605-622.
MONE (2010). Millî eğitim bakanlığı ilköğretim müfettişleri başkanlıkları yönetmeliği [Ministry of national education primary education supervisor regulation] Retrieved February 2,2010 fromhttp://Mevzuat.Meb.Gov.Tr/Html/55.Html.
Munby, H. (1986). Metaphor in the thinking of teachers: An exploratory study. Journal of Curriculum Studies, 18(2), 197-209.
Munby, H. (1987). Metaphor and teachers' knowledge. Research in the Teaching of English, 21(1), 377-398.
Ornstein, A. & Levine, D. U. (2006). Foundations of education. New York: Houghton Mifflin Company.
Ortony, A. (1993), (ed,). Metaphor and thought. Cambridge: Cambridge Univ. Press.
Özar, B. (1999). A case study on identifying the perceptions of teachers on the present structure and processes of an educational institution through the use of metaphors. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
Saban, A. (2002) Sınıf öğretmeni adaylarının İlkokula ilişkin metaforlan [Prospective classroom teachers' most remembered and most preferred metaphors about elementary schooling]. Educational Sciences and Practice, 1(2), 211-223.
Saban, A, (2004). Prospective classroom teachers' metaphorical images of selves and comparing them to those they have of their elementary and cooperating teachers. International Journal of Educational Development, 24, 617-635.
Saban, A. (2008) İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler [Primary school teachers' and their students' mental images about the concept of knowledge], ilköğretim Online, 7(2), 421-455.
Saban, A. (2009) Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. [Prospective teachers' mental images about the concept of student]. Tilrk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Schlechty, P. C. & Joslin, A. W. (1986). Images of schools. In A. Lieberman (Ed.), Rethinking school improvement: research, craft, and concept (pp. 147-161). New York: Teachers College, Columbia University.
Searle, J. R. (1993). Metaphor. In A. Ortony (Ed.), Metaphor and thought. (2nd ed.) (pp. 83-111). Cambridge: Cambridge Univ. Press,
Sergiovanni, T. (1994). Organizations or communities? Changing the metaphor changes the theory. Educational Administration Quarterly, 30(2), 214-226.
Steinhoff, C. R. & Owens, R. G. (1989). The organizational culture assessment inventory: A metaphorical analysis in educational settings. Journal of Educational Administration, 27(3), 17-23.
Sönmez, V. (1996). Eğitim felsefesi. [Philosophy of education] Ankara: Pegem Yayıncılık.
Şimşek, H. (1997). 21. yüzyılın eşiğinde paradigmalar savaşı, kaostaki Türkiye. [Paradigmatic war, chaos in Turkey at the beginning of 21st century]. Istanbul: Sistem Yayıncılık.
Töremen, F. & Döş, İ. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları [The metaphoric perceptions of primary school teachers on the concept of inspection]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(4), 1999-2012.
Weinstein, C. S., Woolfolk, A. F., Dittmeier, L., & Shanker, U. (1994). Protector or prison guard? Using metaphors and media to explore student teachers' thinking about classroom management. Action in Teacher Education, 16(1), 41-54.