Selim İleri'nin Kapalı İktisat ını Açmak: Melankoli, Politika ve Mecralar Arasılık

Bu makalede, Selim İlerinin Kapalı İktisat öyküsünü çözümleyerek öyküyü biçimsel ve tematik olarak tarihsel bağlamı ve Türk edebiyatı içerisinde konumlandırmak amaçlanmaktadır. Öykü kişisinin öznel- liğini anlamaya çalışırken melankoli kavramından yararlanılacak ve bunun öyküdeki kişisel, toplumsal ve metinsel tezahürleri birbirleriyle ilişkileri içerisinde incelenecektir. Metnin kapalı ve muğlak anlatısında- ki birçok düğüm noktası, melankoli kavramıyla önemli oranda açıklığa kavuşmaktadır. Öykünün metinler ve mecralar arası veçhesi ön plana çıkarılacak ve metin dışı kaynakları tespit edilecektir. Öyküde, Ahmet Hamdi Tanpınarın Teslim öyküsünün, on sekizinci yüzyıl anatomist- lerinden Frederik Ruyschun illüstrasyonlarının, 1977 yılında Milliyet gazetesinde çıkmış bir haberin ve Kadro dergisindeki makalelerin ne şekilde dönüştürülüp temellük edildiği gösterilecektir. Kapalı İktisat , tematik ve biçimsel yapısıyla hem İleri edebiyatında bir dönüm noktası oluşturmakta hem de 1980lerde Türk edebiyatının geçireceği dönüşü- me öncülük etmektedir.

Explicating Selim İleri s Kapalı İktisat : Melancholy, Politics and Intermediality

This paper aims to situate the formalist and thematic qualities of Selim İleri s Kapalı İktisat (Closed Economy) story in its historical con- text and within Turkish literature, by analyzing the text. In order to understand the subjectivity of the protagonist, the role of the concept of melancholy will be examined and personal, social and textual man- ifestations of melancholy in the text will be scrutinized. The concept of melancholy will cast lights on the cruxes in the closed and obscure narrative of the text. The intertextual and intermedial aspects of the story will be foregrounded, and the referents of the text will be iden- tified. It will be shown how the story transformed and appropriated Ahmet Hamdi Tanpınar s short story Teslim , the illustrations of an eighteenth century anatomist Frederik Ruysch, a news published on Milliyet in 1977 and some essays in Kadro journal. In its thematic and formal structure, Kapalı İktisat both signifies a turning point in Selim İleri s authorship and has a pioneering role in the change in Turkish literature of 1980s.

___

  • Agamben, Giorgio (2007). “Kayıp Nesne”, Çev. Şeyda Öztürk, Cogito 51, s.258-261. Akatlı, Füsun (1982). Bir Pencereden, İstanbul: Adam Yayınları.
  • Andaç, Feridun (2007). “Kırılgan Anların Öykücüsü”, Selim İleri Kitabı: Şimdi Seni Konuşuyorduk, Haz. Handan İnci, İstanbul: Doğan Kitap, s.41-44.
  • Batur, Enis (1993). Yazının Ucu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Butler, Judith (2007). “Melankoli ve Toplumsal Cinsiyet – Reddedilmiş Özdeşleşme”, Çev. Zeynep Direk, Cogito 51, s.275-291.
  • Davies, Peter (2002). The Extreme Right in France 1879 to the Present, Londra: Rout- ledge.
  • Freud, Sigmund (1993). “Melankoli ve Yas”, Çev. R. Uslu ve E. Berksun, Kriz 1 (2), s.98-103.
  • Göle, Münir (2007). “Aşk Melankolisi Diye”, Cogito 51, s.163-169.
  • Hızlan, Doğan (1996). Kitaplar Kitabı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Hilav, Selahattin (2008a). “Tanpınar Üzerine Notlar”, Bir Gül Bu Karanlıklarda: Tan- pınar Üzerine Yazılar, Haz. Abdullah Uçman ve Handan İnci, İstanbul: 3F, s.187-200.
  • —— (2008b). “Kuruntuya Dayanan Eleştirme”, Bir Gül Bu Karanlıklarda: Tanpınar Üzerine Yazılar, Haz. Abdullah Uçman ve Handan İnci, İstanbul: 3F, s.211- 220.
  • Hills, Alexandra (2008). “Ingeborg Bachmann’s Malina: The (Im)possibility of Writing The Female Self ”, blue-stocking (Erişim tarihi: 1 Ekim 2015), _____http://bluestocking.org.uk /2008/03/01/ingeborg-bachmanns-malina/>.
  • Historical Medical Library. “Frederik Ruysch – Thesaurus Anatomicus”, (Erişim tarihi: 15 Ekim 2015), _____http://www.cppdigitallibrary.org/items/browse?advanced%5 B0%5D%5Belement_id%5D=48&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=conta ins&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=Ruysch%2C+Frederik%2C+1638- 1731.+Thesaurus+anatomicus&submit_search=Search>.
  • İleri, Selim (1980). Bir Denizin Eteklerinde, İstanbul: Altın Kitaplar. —— (1997). “Kapalı İktisat”, Otuz Yılın Bütün Hikâyeleri, İstanbul: Oğlak Yayıncılık, s.424-464.
  • Koçak, Namık (22 Şubat 1977). “Solcu Genci Sağcıların Öldürdüğü Açıklandı”, Mil- liyet, s.1, 10.
  • Macciocchi, Maria A. (1977). Faşizmin Analizi, Çev. Cemal Süreya, İstanbul: Payel Yayınevi.
  • Mills, Catherine (2008). The Philosophy of Agamben, New York: McGill-Queens Uni- versity Press.
  • Rajewsky, Irina O. (2005). “Intermediality, Intertextuality, and Remediation: A Lite rary Perspective on Intermediality”, Intermédialités 6, s.43-64.
  • Reich, Wilhelm (1975). Faşizmin Kitle Ruhu Anlayışı, Çev. Bertan Onaran, İstanbul: Payel Yayınevi.
  • Ruysch, Frederik (1701-1716). Thesaurus Anatomicus (Erişim tarihi: 15 Ekim 2015), _____http://ruysch.dpc.uba.uva.nl/cgi/t/text/text-idx?page=tekst;c=ruysch;cc=ruys ch;lang=en.>
  • Tanpınar, Ahmet Hamdi (2011). “Teslim”, Hikâyeler, İstanbul: Dergâh Yayınları, s.214-228.
  • Yavuz, Hilmi (2008). “Ahmet Hamdi Tanpınar ve Marksizm”, Bir Gül Bu Karanlıklar- da: Tanpınar Üzerine Yazılar, Haz. Abdullah Uçman ve Handan İnci, İstanbul: 3F, s.201-209.