YEŞİL TÜKETİCİ DEĞERİNİN TATİL TERCİHİNE ETKİSİNDE DEĞİŞİKLİK ARAYIŞININ ARACILIK ROLÜ: ADANA İLİNDE YAPILAN BİR ARAŞTIRMA

Yeşil veya çevreci tutum, tüketicilerin satın alma faaliyetlerine yansıyabilmektedir. Çevreci tüketim, tatil tercilerini de etkileyebilmektedir. Bu nedenle çalışmada, yeşil tüketici değerinin tatil tercihine etkisini belirlenmek amaçlanmıştır. Çalışma evrenini, Adana şehir merkezinde yaşayan 18 yaş üstü çalışan bireyler oluşturmaktadır. Veriler, alan yazına dayalı geliştirilen bir anket ile toplanmıştır. Anket, 15-69 yaş arası, yılda en az bir kez tatile çıkan yerel halka 01 Haziran 2017-02 Nisan 2018 tarihleri arasında, kota örneklemesi esas alınarak yüz yüze uygulanmıştır. Araştırma kapsamında 1580 anketin verileri analiz edilmiştir. Yeşil tüketici değerinin en çok kültür tatili (β: 0,256) tercihini etkilediği, bunu macera (β: 0,173) ve plaj tatili (β: 0,049) tercihinin izlediği bulunmuştur. Ayrıca, değişiklik arayışının yeşil tüketici değerinin kültür tatili ve macera tatili tercihine etkisinde kısmi aracılık, plaj tatili tercihine etkisinde ise tam aracılık rolüne sahip olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla kültür turizmi kapsamında yerli turistlere verilecek mesajların, hem yeşil tüketici değerini hem de değişikliği vurgulayan mesajlar içermesi önerilmektedir.

THE MEDIATING ROLE OF THE CHANGE SEEKING IN THE EFFECT OF GREEN CONSUMER VALUE ON HOLIDAY PREFERENCE: A RESEARCH IN ADANA

Green or environmentalist attitude can be reflected in the purchasing activities of consumers. Environmental consumption can also affect holiday preferences. Therefore, in the study, the effect of green consumer value on holiday preference was aimed to be determined. Sampling framework of the research is composed of the individuals working who are over 18 years old living in the city center of Adana. Data were collected with a questionnaire developed based on the literature. The questionnaire was applied face to face between 01 June 2017 - 2 April 2018, based on quota sampling, to the local people who have at least one holiday per year between the ages of 15-69. The data of 1580 questionnaires were analyzed within the scope of the research. It was found that green consumer value mostly affected the choice of culture holiday (β: 0.256), followed by adventure (β: 0.173) and beach holiday (β: 0.049). In addition, it has been determined that the change seeking has a partial mediation role on the impact of green consumer value on cultural holiday and adventure holiday and full mediation role on beach holiday preference. Therefore, it is suggested that messages to be given to domestic tourists within the scope of cultural tourism should include messages emphasizing both the OHR and the change.

PDF

___

Abdul-Muhmin, A. G. (2007). Explaining consumers’ willingness to be environmetally friendly. International Journal of Consumer Studies, 31(3), 237-247.
Alkaya, A., Çoban, S., Tehci, A., ve Ersoy, Y. (2016). Çevresel duyarlılığın yeşil ürün satın alma davranışına etkisi: Ordu üniversitesi örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, 121-134.
Alnıaçık, Ü. (2009). Tüketicilerin çevreye duyarlılığı ve reklamlardaki çevreci iddialar. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 48-79.
Ardahan, F., ve Yerlisu Lapa, T. (2010). Açık alan rekreasyonu: Bisiklet kullanıcıları ve yürüyüşçülerin doğa sporu yapma nedenleri ve elde ettikleri faydalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1327-1341.
Arslan, M. (2014). Tüketici davranışları ders notları. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi Birecik Meslek Yüksekokulu.
Assaker, G., Vinzi, V. E., ve O’Connor, P. (2011). Examining the effect of novelty seeking, satisfaction, and destination image on tourists’ return pattern: A two factor, non-linear latent growth model. Tourism Management, 32, 890-901.
Aşan, K. (2013). Doğa deneyimleri açık alan rekreasyon güdüleri ve tatil aktivite tercihleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Autio, M., ve Heinonen V. (2004). To consumeor not to consume? Young people’s environmentalism in the affluent Finnish society. Young, 12(2), 137-153.
Baqer, S. M. (2012). True green consumers: An investigation of consumers’ genuine willingness to share environmental responsibility. Global Journal of Business Research, 6(3), 37-48.
Barber, N. A. (2014). Profiling the potential “green” hotel guest: Who are they and what do they want? Journal of Hospitality & Tourism Research, 38(3), 361-387.
Baron, R. M., ve Kenney, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality & Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
Baylan, E. (2009). Doğaya ilişkin inançlar, kültür ve çevre sorunları arasındaki ilişkilerin kuramsal bağlamda irdelenmesi. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 2 (1), 67-74.
Bearden, W. O., Netemeyer, R. G., ve Haws, K. L. (2011). Handbook of marketing scales (3td ed.). London: Sage Publications.
Berezan, O., Raab, C., Yoo, M., ve Love, C. (2013). Sustainable hotel practices and nationality: The impact on guest satisfaction and guest intention to return. International Journal of Hospitality Management, 34, 227-233.
Brotherton, B., ve Himmetoglu, B. (1997). Beyond destinations-special interest tourism. Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 8(3), 11–30.
Buckley, R. (2010). Adventure tourism management. USA: Elsevier Ltd.
Butler, J. (2008). The compelling “hard case” for “green hotel” development. Cornell Hotel and Restaurant Administrative Quarterly, 49, 234-244.
Büyüker İşler, D. (2015). Çevresel tutum ve tüketim değerleri teorisi çerçevesinde yeşil ürün satın alma davranışları. 20. Ulusal Pazarlama Kongresi içinde (ss. 561-576), (Mehmet Oluç En İyi Bildiri 3.'lük Ödülü), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Chan, R. Y. K., Lau, L. B. Y. (2000). Antecedents of green purchases: A survey in China. Journal of Marketing, 17(14), 338-357.
Chang, J., Wall, G., ve Chu, S. T. (2006). Novelty seeking at aboriginal attractions. Annals of Tourism Research, 33 (3), 729-747.
Chen, M. F. ve Tung, P. J. (2014). Developing an extended theory of planned behavior model to predict consumers’ intention to visit green hotels. International Journal of Hospitality Management, 36, 221-230.
Davidson, R. (1992). Tourism in Europe. Paris: Pittman Publishings.
Diamantopoulos, A., Schlegelmilch, B. B., Sinkovics, R. R., ve Bohlen, G. M. (2003). Can Socio-demographics still play a role in profiling green consumers? A review of the evidence and an emprical investigation. Journel Business Research, 56, 465-480.
Dowling, R. K., ve Fennell, D. A., (2003). The context of ecotourism policy and planning. D., A., Fennell ve R., K., Dowling (eds.). In ecotourism policy and planning (ss. 1-20). Wallingford, UK: CABI Publishing. DOI: 10.1079/9780851996097.0001
Eachus, P. (2004). Using the brief sensation seeking scale (BSSS) to predict holiday preferences. Personality & Individual Differences, 36, 141-153.
Gilg, A., Barr, S., ve Ford, N. (2005). Green consumption or sustainable lifestyles? Identifying the sustainable consumer. Futures, 37, 481-504.
Gyimothy, S. ve Mykletun, R. J. (2004). Play in adventure tourism: The case of arctic trekking. Annals of Tourism Research, 31(4), 855-878.
Gordon-Wilson, S., ve Modi, P. (2015). Personality and older consumers’ green behaviour in the UK. Futures, 71, 1-10.
Han, H., Hsu, L. T. J., Lee, J. S., & ve Sheu, C. (2011). Are lodging customers ready to go green? An examination of attitudes, demographics, and eco-friendly intentions. International Journal of Hospitality Management, 30(2), 345-355.
Hartmann, P., ve Ibanez, V.A. (2006). Green value added. Marketing Intelligence & Planning, 24 (7), 673-680.
Haws, K. L., Winterich, K. P., ve Naylor, R. W. (2010). Seeing the world through green-tinted glasses: Motivated reasoning and consumer response to environmentally friendly products. Working paper, Texas A&M University, College Station, TX 77843.
Haws, K. L., Winterich, K. P., ve Naylor, R. W. (2014). Seeing the world through GREEN-tinted glasses: Green consumption values and responses to environmentally friendly products. Journal of Consumer Psychology, 24 (3), 336-354.
Holloway, C. J., ve Taylor, N. (2006). The business of tourism. England: Prentice Hall.
Horton, D. (2003). Green distinctions: The performance of ıdentity among environmental activists. The Sociological Review, 51, 63-77.
Kahraman, N., ve Türkay, O. (2012). Turizm ve çevre. Ankara: Detay Yayıncılık.
Kalaycı, Ş. (2009). Spss uygulamaları çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
Karaca, Ş. (2013). Tüketicilerin yeşil ürünlere ilişkin tutumlarının incelenmesine yönelik bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 13(1), 99-111.
Kim, S. B., ve Kim, D. Y. (2014). The effects of message framing and source credibility on green messages in hotels. Cornell Hospitality Quarterly, 55(1), 64 –75.
Koo, E., Hwang, Y. K., ve Kim, E. Y., (2013). Green marketing’ functions in building corporate image in the retail setting. Journal of Business Research, 66(10), 1709-1715.
Kükrer, Ö. (2012). Tüketicilerin çevresel sorumluluklarının yeşil reklamlara yönelik tutumlarına etkisi: Eskişehir örneği. Journal of Yaşar University, 26(7), 4505-4525.
Kwok, L., Huang, Y. K., ve Hu, L. (2016). Green attributes of restaurants: What really matters to consumers? International Journal of Hospitality Management, 55, 107-117.
Lepp, A. ve Gibson, H. (2008). Sensation seeking and tourism: Tourist role, perception of risk and destination choice. Tourism Management, 29, 740-750.
Lin, P. C., ve Huang, Y. H. (2012). The influence factors on choice behavior regarding green products based on the theory of consumption values. Journal of Cleaner Production, 22, 11-18.
MacKinnot, D. P., Lockwood, C. M., Hoffman, J. M., West, G. S., ve Sheets, V. (2002). A comparison of methods to test mediation and other ıntervening variable effects. Psychological Methods, 7(1), 83-104.
Maineri, T., ve Barnett, E. G. (1997). Green buying: The influance of environmental concern on consumer behavior. Journal of Social Psychology, 137(2), 189-205.
Mensah, I., (2004). Environmental management practices in US hotels. Erişim adresi http://www.hotelonline.com/News/PR20042nd/May04EnvironmentalPractices.html
Mostafa, M. M. (2009). Shades of green: A psychographic segmentation of the green consumer in Kuwait using self-organizing maps. Expert Systems with Applications, 36, 11030-11038.
Poortinga, W., Steg, L., ve Vlek, C. (2004). Values, environmental concern, and environmental behavior a study into household energy use. Environment and Behavior, 36(1), 70-93. DOI:10.1177/0013916503251466.
Ramlogan, R. (1997). Environment and human health: A threat to all. Environmental Management and Health, 8(2): 51-66.
Ryan, C., ve Huyton, J. (2000). Who is interested in Aboriginal Tourism in the Northern Territory, Australia? A cluster analysis. Journal of Sustainable Tourism, 8, 53-88.
Shamdasani, P., Chon-Lin, G. O., ve Richmond, D. (1993). Exploring green consumers in an oriental culture: Role of personal and marketing mix factors. Advances in Consumer Research, 20, 488-493.
Shrum, L. J., McCarty, J. A., ve Lowrey, T. M. (1995). Buyer characteristics of the green consumer and their ımplication for advertising strategy. Journal of Advertising, 24(2), 71-82.
Straughan, R. D., ve Roberts, J. A. (1999). Green consumer. Journal of Consumer Marketing, 16(6), 574.
Trauer, B., (2006). Conceptualizing special interest tourism-frameworks for analysis. Tourism Management, 27, 183-200.
Türker, N. (1998). Çevreye karşı duyarlılığın uluslararası rekabette bir strateji olarak kullanılması, Turizm sektöründe rekabet stratejileri. Nevşehir T.İ.O.Y.O. Haftasonu Semineri V içinde (ss. 160-171). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Matbaası.
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı (TÜİK). (2017, Şubat 8). https://biruni.tuik.gov.tr/ilgosterge/?locale=tr
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB). (2016, Eylül 14). Doğa ve macera turizmi raporu. https://www.tursab.org.tr/dosya/12897/tursab-dogamaceraturizmi
Ural, A., ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ustasüleyman, T., ve Çelik, P. (2015). AHS ve Bulanık PROMETHEE yöntemleriyle destinasyon seçimini etkileyen faktörlerin önem derecesinin belirlenmesi ve en uygun destinasyon seçimi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(14), 85-102.
Weber, K. (2001). Outdoor adventure tourism a review of research approaches. Annals of Tourism Research, 28(2), 360-377.
Xie, P., ve Wall, G. (2002). Visitors’ perceptions of authenticity at cultural attractions in Hainan, China. International Journal of Tourism Research, 4, 353-366.
Yıldız, S. B., ve Kılıç, S. N. (2016). Alman turistlerin çevre bilinci ve çevre dostu otel (yeşil otel) algısının davranışsal niyetleri üzerindeki etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 2614-2623.
Yolal, M. (2016). Turizm araştırmalarında örnekleme. Ankara: Detay Yayıncılık.
Zinkhan, G. M., ve Carlson, L. (1995). Green advertasing and the reluctant consumer. Journal of Advertising, 24(2), 1-6.