İŞ-AİLE ÇATIŞMASININ KARİYER TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK KABİN MEMURLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: THY ÖRNEĞİ

Günümüzde, işgörenler birçok rolü aynı anda üstlenmektedir. Bu roller eş, ebeveyn, evlatgibi değişiklikler göstermektedir. Böyle bir durumda, birey hangi role öncelik vereceği konusundakarışıklık yaşamaktadır. Sonucunda ise, bireyin iş-aile çatışması yaşaması kaçınılmaz halegelmektedir. Çalışmanın amacı; iş-aile çatışması ve kariyer tatmini kavramlarını teorik olarakaçıklayarak, kabin memurlarının yaşadığı iş-aile çatışmasının kariyer tatminini nasıl etkilediğini ortayakoymaktır. Bu bağlamda, THY’de çalışan 154 kabin memuruna anket uygulaması yapılmıştır.Değişkenler arasındaki ilişkinin düzeyini belirlemek için korelasyon analizi, değişkenlerin birbirininasıl etkilediğini tespit etmek amacıyla ise regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucundaiş-aile çatışması ve aile-iş çatışmasının kariyer tatmini üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu tespitedilmiştir.

A RESEARCH ON CABIN OFFICERS TO DETERMINE THE EFFECT OF THE WORK-FAMILY CONFLICT ON CAREER SATISFACTION: THE CASE OF THY

Nowadays, employees take on many roles at the same time. These roles show changes such as spouse, parent, and children. In such a case, the individual is confused about which role to prioritize. As a result, it is inevitable for the individual to have work-family conflict. Purpose of the study; To explain the concepts of work-family conflict and career satisfaction, and to explain how the job-family conflict experienced by the cabin officers affects the career satisfaction. In this context, 154 cabin officers working in Turkish Airlines were surveyed. Correlation analysis was used to determine the relationship between the variables and regression analysis was performed to determine how the variables affect each other. As a result of the analyzes, it was found that work-family conflict and family-work conflict had a negative effect on career satisfaction.

PDF

___

Akan, S. (2017). Sivil Havacılık Sektöründe Kabin Memurluğu Eğitimi ve Bireylerin Mesleki Tercihlerine Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı.
Aktunç, İ. (2013). Kabin memuru tanımı, Türk Hava Yolları Uçuş Eğitim Başkanlığı Cabin Interphone Dergisi, 1, 9-10.
Aryee, S., Fıelds, D., ve Luk, V. (1999). A cross-cultural test of a model of the work-family interface. Journal of Management, 25(4): 491-511.
Avcı, U. ve Turunç, Ö. (2012). Dönüşümcü liderlik ve örgüte güvenin kariyer memnuniyetine etkisi: lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2).
Aytekin, İ. (2016). Kariyer Sermayesinin Akademisyenlerin Kariyer Başarısına Etkisi: Ampirik Bir Araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gebze Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Gebze.
Boyar, S. L., Maertz, C. P., Pearson, A. W., ve Keough S. (2003). Work-family conflict: a model of linkages between work and family domain variables and turnover ıntentions. Journal of Managerial Issues, 15(2): 175-190.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz Ş., ve Demirel F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
Cingöz, A. (2013). Politik yetenekler ve öz yönlendirmenin (kendini kurgulamanın) algılanan kariyer başarısı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26): 152-179.
Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde sessiz kalınan konular sessizliğin nedenleri ve algılanan sonuçları üzerine bir araştırma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1): 117-134.
Çarıkçı, İ. H. (2001a). İş-aile çatışmaları: etkileşim, süreç ve nedenler – türkiye’deki banka çalışanlarında bir uygulama, 9. Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi Bildiriler içinde (337-348ss) .24-26 Mayıs 2001:
Çarıkçı, İ. H. (2001b). Banka Çalışanlarının İş ve Aile Rollerinin Çatışması (Bireysel Ve Örgütsel Boyutlar) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
Demir, A. Z. (2016). Hava taşımacılık sektörü, istanbul yeni havalimanı ve insan kaynağı planlama ihtiyacı, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (25): 79-94.
Demirdelen, D. (2013). Yöneticilerin Kariyer Tatminine İlişkin Görüş ve Algılamaları: Antalya’da 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Sakarya.
Demirdelen, D. ve Ulama, Ş. (2013). Demografik değişkenlerin kariyer tatminine etkileri: antalya'da 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 1(2): 65-89.
Dubrın, A. J. (1997). Fundamentals of Organizational Behavior. South-Western College Publishing, Cincinnati, Ohio.
Duxbury, L. E. ve Higgins C. A. (1991). Gender differences in work-family conflict. Journal of Applied Psychology, 76(1): 60.
Efeoğlu, E. (2006). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Adana.
Greenhaus, J. H, Collanan, G., ve Godshalk, V. M. (2010). Career Management. SAGE Publications, 4. Edition, Thousand Oaks.
Greenhaus, J. H, Collıns, K. M., ve Shaw, J. D. (2003). The relation between work– family balance and quality of life. Journal of vocational behavior, 63(3): 510-531.
Greenhaus, J. H. ve Beutell, N. J. (1985). Sources of conflict between work and family roles, Academy of Management Review 10(1): 76-88.
Greenhaus, J. H., Parasuraman, S., ve Wormley, W. M. (1990). Race effects of organizational experience, job performance eveluation, and career outcomes. Academy of Management Journal, 33(1): 64-96.
Gürbüz, T. İ. ve Sözen, İ. (2016). Kabin ekiplerinin duygusal zekâ yeteneklerinin problem çözme becerilerine etkisi üzerine bir çalışma. BUJSS, 9 (1): 39-60.
Harrıs, L. C. ve Ogbonna, E. (2006). Service sabotage: a study of antecedents and consequences. Journal of the Academy of Marketing Science, 34(4): 543-558.
Huffman, A. H. (2004). An Examination of the Perceived Direction of Work – Family Conflict (Doctoral Thesis). Texas A&M University, 1 – 141.
ICAO (1996, Nisan 1). Revizyon 2 / Flight Attendant Manual Standard. Erişim adresi https://www.icao.int/safety/airnavigation/OPS/CabinSafety/Cabin%20Safet y%20Library/TCCA%20TP%2012295e%20%20Flight%20Attendant%20 Manual%20Standard.pdf
Jiang, J., Klein, G., ve Balloun, J. L. (2001). The joint ımpact of ınternal and external career anchors on entry-level IS career satisfaction. Information & Management, 39(1): 31-39.
Judge, T. A., Cable, D. M., Boudreau, J. W., ve Bretz R. D. (1995). An empirical ınvestigation of the predictors of executive career success. Personel Psychology, 48: 485-519.
Karagöz, Y. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği, 978-605-320-811-2.
Karatepe, O. M. ve Bekteshi, L. (2008). Antecedents and outcomes of work–family facilitation and family–work facilitation among frontline hotel employees. International Journal of Hospitality Management, 27(4): 517-528.
Kınnunen, U. ve Mauno, S. (1998). Antecedents and outcomes of work-family conflict among employed women and men in Finland. Human Relations, 51(2): 157-177.
Kopelman, R. E., Greenhaus, J. H., ve Connolly, T. F. (1983). A model of work, family, and interrole conflict: a construct validation study. Organizational Behavior and Human Performance, 32(2): 198 - 215.
Korkmaz, M., Aras, G., Yücel, A. S., ve Kıygın, S. (2013). Sivil havacılık sektöründe kabin personelinin algıladıkları liderlik stilleri ve iş tatmini üzerindeki ilişkileri: Türk Hava Yolları örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7): 697-714.
Martins, L. I., Eddleston, K. A., ve Veiga, J. (2002). Moderators of the relationship between work-family conflict and career satisfaction. Academy of Management Journal, 45(2): 399-409.
Nabi, G. R. (1999). An ınvestigation into differantial profile of predictors of objective and subjective carrier success, Carrier Development International, 4(4): 212-225.
Nakip, M. (2006). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve SPSS Destekli Uygulamalar, Seçkin Yayınevi: İstanbul.
Netemeyer, R. G., Boles, J. S., ve Mcmurrian, R., (1996). Development and validation of work-family conflict and family-work conflict scales. Journal of Applied Psychology, 81: 400-409.
Parasuraman, S. ve Simmers, C. (2001). Type of employment, work-family conflict and well-being: a comparative study. Journal of Organizational Behavior, 22(5): 551-568.
Porter, L., Steer, R., Mowday, R., ve Boulian, P. (1973). Organizational commitment, job satisfaction and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology, 59(5): 603-609.
Sakal, Ö. ve Yıldız, S. (2015). Bireycilik ve toplulukçuluk değerleri, kariyer çapalari ve kariyer tatmini ilişkisi. Journal of Yaşar University, 10(40): 6612-6623.
SHGM (2017, Aralık 1). Havacılık Personeli. Erişim adresi http://web.shgm.gov.tr/tr/havacilik-personeli/2138-kabin-memuru
SHGM (2017, Haziran 7). Uçucu Ekip Uçuş Görev ve Dinlenme Süreleri İle Uygulama Esasları Talimatı. Erişim adresi http://web.shgm.gov.tr/doc5/sht6arev06.pdf
Soylu, A. (2002). Yalın Örgütlerde Kariyer Yönetimi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Afyonkarahisar.
Stroh, L., Brett, J., ve Reilly, A. (1996). Family structure, glass ceiling and traditional explanations for the differential rate of turnover of female and male managers. Journal of Vocational Behavior, 49: 99:118.
Taşdelen, U., Aksoy, R., ve Çakmak, A. F. (2016). gemiadamlarının iş-aile ve aileiş çatışmasına ilişkin bir saha çalışması. Denizcilik Fakültesi Dergisi, 8(2).
Tenbrunsel, A., Brett, J., Maoz, E., Stroh, L., ve Reilly, A. (1995). Dynamic and static work-family relationships. Organizational Behavior and Human Decision Process, 63: 233:246.
Tevrüz, S. ve Turgut, T. (2004). Çalışma Amaçlarının Tespiti ve Çalışma Amaçları Testinin Geliştirilmesi [Locating Work-Goals and Developing A Work-Goal Scale]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33-44.
Tezeken, Ö. (2015). Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri Eğitim Programı ile ilgili Hava Yolu İşletmelerinde Görevli Eğitimcilerin ve İdarecilerin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
Voydanoff, P. ve Kelly, R. F. (1984). Determinants of work-related family problems among employed parents. Journal of Marriage and Family, 46 (4): 881-892.
Wayne, J. H., Musisca, N., ve Fleeson, W. (2004) Considering the role of personality in the work-family experience: relationships of the big five to work-family conflict and facilitation. Journal of Vocational Behavior, 64(1): 108-230.
Yüksel, İ. (2005). İş-aile çatışmasının kariyer tatmini, iş tatmini ve iş davranışları ile ilişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (2): 301-314.