ÖRGÜTSEL SİNİZM VE ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ARASINDAKİ İLİŞKİYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Örgütsel sinizm genel olarak çalışanların kurumlarına karşı negatif tutumlarını ifadeetmektedir. Örgütsel vatandaşlık davranışı ise gönüllülüğe dayalı işgören davranışlarını ifade edenpozitif tutumlar şeklinde tanımlanmaktadır.Bu çalışmanın amacı örgütsel vatandaşlık davranışı ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkininyönünü ve ne düzeyde olduğunu tespit etmektir. Ayrıca kurum içerisinde örgütsel sinizm tutumununazaltılmasında örgütsel vatandaşlık davranışının ne kadar etkili olduğunu ortaya çıkarmaktır. Yapılanaraştırma sonucunda örgütsel sinizm tutumunun azaltılmasında, örgütsel vatandaşlık davranışınınetkisi olduğu görülmüştür.

A STUDY ON RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CYNICISM AND ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOR

Organizational cynicism generally refers to the negative attitudes of employees towards their institutions. Organizational citizenship behavior is defined as positive attitudes that express occupational behavior based on volunteering. The aim of this study is to determine the direction and degree of the relationship between organizational citizenship behavior and organizational cynicism. It also seeks to determine how effective organizational citizenship behavior is in reducing organizational cynicism within the organization. As a result of this research, it has been seen that organizational citizenship behavior reduces organizational cynicism.

___

  • Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: bases and consequences, Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126 (3), 269-292.
  • Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: an examination using a contract violation framework, Human Relations, 49(11), 1395-1418.
  • Andersson, L. M. ve Bateman, T. S. (1997), Cynicism in the workplace: some causes and effects, Journal of Organizational Behavior, 18 (5), 449-469.
  • Appelbaum, S., Bartolomucci, N., Erika, B. ve Boulanger, J. (2004). Organizational citizenship behavior: a case study of culture, leadership and trust Management Decision, 42 (1), 13- 40.
  • Aquino, K. ve Bommer, W. H. (2003). Preferential mistreatment: how victim status moderates the relationship between organizational citizenship behavior and workplace victimization, Organization Science, 14(4), 374-385.
  • Arabacı, İ. B. (2010). The Effects of depersonalization and organizational cynicism levels on the job satisfaction of educational inspectors, African Journal of Business Management, 4(13), 2802-2811.
  • Arslan, E. T. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi akademik personelinin genel ve örgütsel sinizm düzeyi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 12-27.
  • Basım, H. N. ve Şeşen, H. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği uyarlama ve karşılaştırma çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61 (4), 84- 101.
  • Bateman, T. S., Sakano, T. ve Fujita M. (1992). Roger, me and my attitude: film propaganda and cynicism toward corporate leadership. Journal of Applied Psychology, 77(5), 768-771
  • Beğenirbaş, M. ve Meydan, C. H. (2012). Duygusal emeğin örgütsel vatandaşlık davranışıyla ilişkisi: öğretmenler üzerinde bir araştırma Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 1-24.
  • Birinci, M. (2018). İşyerinde psikolojik taciz ile örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinde örgütsel bağlılığın aracı rolü üzerine bir araştırma, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bobbio, A., Rattazzi, A. A. M. ve Spadaro S. (2006). Organizational cyinicm contribution of the Italian version of Brandes, Dharwadkar and Dean’s Scale, Testing, Psychometrics, Methodology in Applied Psychology,13 (1), 5-23.
  • Bolat, O.İ. ve Bolat, T. (2008). Otel işletmelerinde örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (19), 75-94.
  • Brandes, P., Dharwadkar, R. ve Dean J.W. (1999). Does organizational cynicism matter? employee and supervisor perspectives on work outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings. Philadelphia, 150-153
  • Cartwright, S. ve Holmes, N. (2006). The Meaning of work: the challenge of regaining employee engagement and reducing cynicism. Human Resource Management Review, 16 (2), 199-208.
  • Castro C. B., Armario, E.M. ve Ruiz, D. M. (2004). The influence of employee organizational citizenship behavior on customer loyalty, International Journal of Service Industry Management, 15 (1), 27-53.
  • Dean Jr, J. W., Brandes, P., ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
  • Dipaola, M. F. ve Mendes da Costa Neves, P. M. (2009). Organizational citizenship behaviors in American and Portuguese public schools: Measuring the Construct Across Cultures. Journal of Educational Administration, 47(4), 490-507.
  • Erdoğan, P. (2018). Pozitif psikolojik sermayenin örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel sinizm ve tükenmişlik üzerine etkisi: sağlık sektöründe bir uygulama, (Yayımlanmamış doktora tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Erdoğan, P. ve Bedük, A. (2013). Örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: sağlık sektöründe bir araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 1(6), 17-36.
  • Erdost, H. E, Karacaoğlu K. ve Reyhanoğlu, M. (2007). Örgütsel sinizm kavramı ve ilgili ölçeklerin Türkiye’deki bir firmada test edilmesi 15.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, içinde (ss. 514-524) Sakarya.
  • Evans, W. R, Goodman, J.M ve Davis, W. D. (2010). The impact of perceived corporate citizenship on organizational cynicism, ocb, and employee deviance. Human Performance, 24 (1), 79-97.
  • Fındık, M. ve Eryeşil, K. (2012). Örgütsel sinizmin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma, In: International Iron & Steel Symposium, İçinde (ss. 1250-1255), Karabük.
  • Fitzgerald, M.R. (2002). Organizational cynicism: its relationship to perceived organizational injustice and explanatory style, (Unpublished doctoral dissertation), University of Cincinnati.
  • Gök, E.E. (2007). Örgütsel kültür bağlamında örgütsel vatandaşlık olgusu ve bir araştırma, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • İçerli, L. ve Yıldırım, M. H. (2012). Örgütsel sinisizm ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: sağlık sektöründe bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 4 (1), 167-176.
  • İnce, M. ve Turan Ş. (2011). Organizational cynicism as a factor that affects the organizational change in the process of globalization and an application in Karaman’s public institutions, European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 37, 104-121.
  • İşbaşi, J. Ö. (2000). Çalışanların yöneticilerine duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışının oluşumundaki rolü: bir turizm örgütünde uygulama, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • James M. S. L. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organizations: an examination of the potential positive and negative effects on school systems, (Unpublished doctoral dissertation), The Florida State University.
  • Johnson, J. L. ve O'leary Kelly, A. M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: not all social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior, 24 (5), 627-647.
  • Kabataş, A. (2010). Örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve bir araştırma, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kalağan, G. ve Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2010, 27, 83-97.
  • Karadağ, E. ve Mutafçılar, I. (2009). Prososyal davranış ekseninde özgecilik üzerine teorik bir çözümleme, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 41-70.
  • Kasalak, G. ve Aksu, M. B. (2014). Araştırma görevlilerinin algıladıkları örgütsel desteğin örgütsel sinizm ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14 (1), 115-133.
  • Kesen, M. ve Akyüz, B. (2015). Akademik özyeterlik algısı, örgütsel güven ve örgütsel sinizm ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (3), 47-68.
  • Kılıç, R. (2015). İşgörenlerin duygusal zekâları ile örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13 (2), 59-73.
  • Konovsky, M. A. ve Organ D. W. (1996). Dispositional and contextual determinants of organizational citizenship behavior, Journal of Organizational Behavior, 17, 253-266.
  • Kutanis, R. Ö. ve Çetinel, E. (2010). Adaletsizlik algısı sinizmi tetikler mi? bir örnek olay. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 186-195.
  • Mete, Y. A. ve Serin, H. (2015). Okul yöneticilerinin babacan liderlik davranışı ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık ve örgütsel sinizm davranışları arasındaki ilişki, Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 12 (2), 147-159.
  • Organ, D. W. (1988a). Organizational citizenship behavior: the good soldier syndrome, Lexington: Lexington Books.
  • Organ, D. W. (1988b). A restatement of the satisfaction-performance hypothesis, Journal of Management, 14(4), 547-557.
  • Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile üniversite öğrencilerinin bazı demografik özellikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 117-135.
  • Özgener, Ş., Öğüt, A. ve Kaplan, M. (2008). İşgören-işveren ilişkilerinde yeni bir paradigma: örgütsel sinizm, İçinde: M. Özdevecioğlu, H. Karadal (ed.) Örgütsel Davranışta Seçme Konular Organizasyonların Karanlık Yönleri ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar, Ankara, İlke Yayınevi.
  • Özler, D. E. (2010). Örgütsel davranışta güncel konular, Bursa: Ekin Yayınevi.
  • Özler, D. E. ve Atalay, C. G. (2011). A research to determine the relationship between organizational cynicism and burnout levels of employees in health sector, Business and Management Review, 1 (4), 26-38.
  • Podsakoff, P. M. ve Mackenzie, S. B. (1989). A second generation measure of organizational citizenship behavior, (Unpublished Manuscript), Bloomington: Indiana University.
  • Podsakoff, P. M. ve Mackenzie, S. B. (1994). Organizational citizenship behaviors and sales unit effectiveness, Journal of Marketing Research, 31(3), 351- 363.
  • Podsakoff, P. M. ve Mackenzie, S. B., Paine, J. B. ve Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: a critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26 (3), 513-563.
  • Polat, S, (2009). Organizational citizenship behavior (ocb) display levels of the teachers at secondary schools according to the perceptions of the school administrators, Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 1591–1596
  • Qian, Y. ve Daniels, T. D. (2008). A communication model of employee cynicism toward organizational change, Corporate Communications: An International Journal, 13 (3), 319-332.
  • Sezgin, F. (2005). Örgütsel vatandaşlık davranışları: kavramsal bir çözümleme ve okul açısından bazı çıkarımlar, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (1), 317-339.
  • Simha, A., Elloy, D. F. ve Huang, H. C. (2014). The moderated relationship between job burnout and organizational cynicism, Management Decision, 52(3), 482-504.
  • Sökmen, A., Bitmiş, M. G. ve Turgut, H. (2014). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği: geçerlilik ve güvenilirliğinin yeniden değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 1-14.
  • Sudak, M. K. (2011). Kişilik tipleri, duygusal zekâ, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi üzerine bir araştırma, (Yayımlanmamış doktora tezi), Gebze Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Tazegül Aydın, Y. (2017). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Ankara Altındağ ilçesi örneği, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Williams, L. J. ve Anderson, S. F. (1991). Job satisfaction and organizational commitment as predictors of organizational citizenship and in-role behaviors. Journal of Management, 17 (3), 601-617.
  • Yetim, S. A. ve Ceylan, Ö. Ö. (2011). Örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemeye ilişkin bir araştırma, E-Journal of New World Sciences Academy 6 (1), 682-695.