Tarihsel ve Yapısal Kaynakları Açısından Otoriter Rejimlerin Türleri Üzerine Bir Sınıflandırma Çalışması

Otoriter rejimler, insanlık tarihi kadar eski bir olgudur. Demokrasinin, insanlık tarihinde, son iki yüz yıllık egemen paradigma olmasına rağmen çağdaş dünya-da otoriter rejimler halihazırda yaygın bir toplumsal olgudur. Hem teorik hem de pratik olarak otoriter rejimler dünyada dönemsel çerçevede baskın bir olgu şeklinde gözlenmektedir. Demokratik rejimler üzerine yaygın literatüre rağmen otoriter rejimler üzerine literatür sınırlıdır. Ayrıca otoriter rejimler üzerine lite-ratür, sürekli, demokratik rejim merkezli karşılaştırmalı perspektiften ele alın-mıştır. Bu çalışmada otoriter rejim sınıflandırması, otoriter rejimleri bağımsız bir olgu olarak ele almaktadır. Bu çalışmada otoriter rejimlerin tipolojisi, sınıflar arası ilişkilerin kurumsallaştığı tarihsel ve yapısal çerçevede belirlenmeye ça-lışılmıştır. Otoriter rejimler, kaynakları temelinde dörtlü tipoloji çerçevesinde yeniden biçimlendirilmiştir. Bu bağlamda otoriter rejimler, kaynakları açısından; işlevsel olarak otoriter rejimler, reaksiyon olarak otoriter rejimler, konjonktür olarak otoriter rejimler ve yapısal olarak otoriter rejimler olarak dört tip altında toplanmıştır. Çalışmanın önemi, yaygın literatürün aksine, bağımsız bir perspek-tiften otoriter rejim tipolojisi yapılmaya çalışılmasıdır. Çalışmanın hipotezi ise; otoriter rejimler, modern otoriter rejimler; işlevsel otoriter rejimler, reaksiyon otoriter rejimler, konjonktür otoriter rejimler ve yapısal otoriter rejimler olarak dört biçimli tipoloji altında sınıflandırılabilir.

___

Adorno, T. W. ([1950] 2017) Otoritaryen Kişilik Üzerine (çev. Doğan Şahiner), İstanbul: Sel Yayıncılık.

Belge, M. (2012) Militarist Modernleşme Almanya, Japonya ve Türkiye, İstanbul: İletişim.

DİSK. (2019) “Sendikalaşma Araştırma Raporu”, http://disk.org.tr. (15/12/2019).

Engels, F. ([1878] 2000) Anti-Dühring (çev. İsmail H. Yarkın), İstanbul: İnter.

Engels, F. ([1884] 2018) Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni (çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: Türkiye İş Ban-kası.

Frantz, E. ve N. Ezrow. (2011) The Politics of Dictatorship Institutions and Outcomes in Authoritarian Regimes, London: Lynne Rienner.

Fromm, E. (1941) Escape From Freedom, New York: Holt, Rinehart and Winston.

Geddes, B., Wright, J. ve Frantz, E. (2018) How Dictatorships Work Power, Personalization, and Collapse, Camb-ridge University Press.

Griffin, R. (2007) Modernism and Fascism, Palgrave Macmillan.

Haggard, S. ve R. R. Kaufman. (2016) Dictators and Democrats Masses, Elites and Regime Change, Princeton University.

Huntington, S. P. (1991) The Third Wave, University of Oklahama.

Huntington, S. P. ([1968] 1996) Political Order in Changing Societies, Yale University.

Jessop, B. (2016) Devlet Dün Bugün Gelecek (çev. Atilla Güney), İstanbul: Epos.

Kant, I. ([1795] 1960) Ebedi Barış Üzerine Felsefi Deneme (çev. Yavuz Abadan, Seha Meray), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No. 113-95.

Kitchen, M. (2006) A History of Modern Germany 1800-2000, Blackwell.

Kohli, A. (2004) State-Directed Development Political Power and Industrialization in the Global Periphery, Cambridge University Press.

Küçük, Y. (1992) Kurtuluş Yazısı, Ankara: Başak.

Linz, J. J. (1970) “An Authoritarian Regime: Spain”, Mass Politics, ed. S. Rokkan, New York: Free Press.

Linz, J. J. (2000) Totalitarian and Authoritarian Regimes, Londra: Lynne Rienner

Marx, K. ([1867] 2015) Kapital C. I (çev. Mehmet Selik ve Nail Satlıgan), İstanbul: Yordam.

Moore, B. ([1966] 2012) Diktatörlüğün ve Demokrasinin Toplumsal Kökenleri (çev. Şirin Tekeli ve Alaeddin Şenel), Ankara: İmge

O’Donnell, G. A. (1979) Modernization and Bureaucratic-Authoritarianism, Berkeley: University of California.

Özçelik, P. K. (2011) 12 Eylül’ü Anlamak, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66, 1, 73-93.

Pareto, V. ([1901] 2005) Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü (çev. Merve Zeynep Doğan), Ankara: Doğu-Bat.ı

Payne, S. G. (1995) A History of Fascism 1914-1945, Routledge.

Sartori, G. (1970) “The Typology of Party Systems-Proposals for Improvement”, Mass Politics: Studies in Political Sociology (der. Erik Allardt ve Stein Rokkan), New York: Free Press

Sartori, G. (1987) The Theory of Democracy Revisited Part One: The Contemporary Debate, New Jersey: Chatham House Publishers

Savran, S. (1992) Türkiye’de Sınıf Mücadeleleri, İstanbul: Kardelen

Steinberg, J. (2018) Bismarck (çev. Hakan Abacı), İstanbul: Türkiye İş Bankas ı