Neoliberal Bir Sonuç Olarak Toplum Yararına Program

Neoliberal dönemle birlikte geleneksel sosyal politika anlayışı yerini sermaye devlet ortaklığı ile yürütülen aktif işgücü piyasası politikaları doğrultusunda çalışma programlarına bırakırken, haklar da yerini çoğu zaman bir lütuf olarak sunulan ağır sömürü ve yoksulluk ilişkilerine bırakmıştır. Bu çalışmada neolibe-ral sosyal politikanın dönüşümü bağlamında ülkenin tek kamu istihdam kurumu olan Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) incelenmiştir. 1980’lerden itibaren neoliberal dönüşümle birlikte, devletin emeğin toplumsal yeniden üretimindeki rolü yeni-den yapılanmıştır. Kamusal hizmetlerin tasfiyesi ve piyasalaşması, sosyal poli-tikanın bir hak olmaktan çıkmasını, sosyal politika alanının da piyasa ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmesini beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada Türkiye’de sosyal politika uygulayıcısı konumundaki İŞKUR’un yapısı ve işleyişindeki neoli-beral dönüşüm ele alınmış; bu dönüşümün İŞKUR projesi olan Toplum Yararına Program (TYP)’ın bünyesinde çalıştırdığı işçilerin çalışma koşullarına olan yansı-ması, neoliberal sosyal politika anlayışı bağlamında değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: sosyal politika, neoliberalizm, İŞKUR, Toplum Yararına Çalış-ma Programı, aktif işgücü piyasası politikaları

___

Aydoğanoğlu, E. (2009) “2821 ve 2822 Sayılı Yasalar Nasıl Değişiyor?” https://www.evrensel.net/haber/198904. (27.04.2020)

Bağımsız Sosyal Bilimciler. (2015) AKP’li Yıllarda Emeğin Durumu, İstanbul: Yordam Kitap.

Boratav, K. (2014) Türkiye İktisat Tarihi 1908-2009, Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.

Collins, H. (2013) Marksizm ve Hukuk (çev.U.D. Tuna), Ankara: Dipnot Yayınları.

Dertli, N. (2009) “Yedek Sanayi Ordusunun Yeniden Düzenlenme Aracı Olarak Aktif İstihdam Politikaları”, Alparslan Işıklı’ya Armağan, Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, 597-622.

Birleşik Metal-İş Sendikası. Dokuz Başlıkta İşsizlik Sigortas Fonu Nasıl Talan Edildi, https://www.birlesikmetalis.org/index.php/tr/guncel/basin-aciklamasi/880. (10.11.2019).

Elektirik Mühendisleri Odası. Özelleştirme Gerekçeleri, http://www.emo.org.tr/ekler/fc6aa246e88ab3e_ek.pdf?tipi=36&turu=X&sube=0. Erişim Tarihi: 26.03.2020.

Erdoğdu, S. (2007) “Küreselleşme Sürecinde Uluslararası Çalışma Örgütü”,Cahit Talas Anısına Güncel Sosyal Politika Tartışmaları, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, 285-313.

Harvey, D. (2015) Neoliberalizmin Kısa Tarihi (çev.A.Onacak), İstanbul: Sel Yayıncılık.

ILO (2020) “Aktif İşgücü Piyasası Politikaları”, Uluslararası Çalışma Örgütü Türkiye Masası, https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/active-labourmarket-policies/lang--tr/index.htm. Erişim Tarihi: 06.02.2020

İŞKUR (2019) Türkiye İş Kurumu 9. Genel Kurul Çalışma Raporu, https://media.iskur.gov.tr/13592/9-genel_kurul_raporu.pdf. Erişim Tarihi: 27.10.2019

İŞKUR (2020), https://statik.iskur.gov.tr/tr/proje_protokol/isgucu_uyum.htm. Erişim Tarihi: 24.03.2020

Jessop, B. (2009) Kapitalist Devletin Geleceği (çev.A.Özcan), Ankara: Epos Yayınları.

Jessop, B. (2009) Bob Jessop ile Söyleşi, http://caghankizil.blogspot.com/2009/10/bob-jessopla-soylesi.html. 10.20.2009

Kocaoğlu, M. (1987) Sosyal Politika ve İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik, Ankara: Sevinç Matbaası.

Koray, M. (1992) Endüstri İlişkileri, İzmir: Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları.

Koray, M. (2007) “Sosyal Politika Nereye Doğru?” Cahit Talas Anısına Güncel Sosyal Politika Tartışmaları, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 445-478.

Koray, M. (2013) “Sosyal Devlet- Refah Devleti” Sosyal Demokrasi Notları, İstanbul: Kalkedon Yayınları, 183-208.

Makal, A. (2013) Türkiye Çalışma İlişkileri Tarihi, Sendikacılık Akademisi Ders Notları-2 , Ankara : Türk-İş, (89-110), http://www.turkis.org.tr/dosya/7FUC1XaeWA6B.pdf.

Okay, S. N. Kıdem Tazminatı Müessesesi ve Türkiye’deki Uygulaması. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/9706. Erişim Tarihi: 08.04.2020.

Özdemir, A. M. (2014) “İşi Düzenleyen Hukuk: Bir İlişkinin Anatomisi”, Emeğin Kitabı, İstanbul: SAV Sosyal Araştırmalar Vakfı, 127-160.

Özuğurlu, M. (2003) “Sosyal Politikanın Dönüşümü ya da Sıfatın Suretten Kopuşu”, Mülkiye Dergisi, 27, 239, 59-74.

Savaşkan, O. (2009) “Neoliberalizm ve Yeni Sosyal Politika Ortamı: Türkiye’de Çalıştırma (Workfare) Programları ve Emek Piyasaları”,Türkiye’de Neoliberalizm Demokrasi ve Ulus Devlet, İstanbul: Yordam Kitap, 205-223.

Sayın , A. K. (2005) İstihdam Hizmetlerinin Yeniden Yapılandırılması Sürecinde Türkiye İş Kurumu, https://arastirmax.com/en/publication/sosyal-siyaset-konferanslari-dergisi/49/1/istihdam-hizmetlerinin-yeniden-yapilandirilmasi-surecinde-turkiye-kurumu/arid/468272af-1f19-4454-abce-3e50ad93bc78. (01.02.2020).

Talas, C. (1992) Türkiye’nin Açıklamalı Sosyal Politika Tarihi, Ankara : Bilgi Yayınevi.

Varçın, R. (2004) İstihdam ve İşgücü Piyasası Politikaları, Ankara: Siyasal Kitapevi.

Yalman, G. (2007) “Sosyal Politika: Refah Devletinden Sosyal Risk Yönetimine”, Cahit Talas Anısına Güncel Sosyal Politika Tartışmaları, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 653-671.

Yeldan, E. (2000) Küreselleşen Türkiye Ekonomisinde Bölüşüm ve Birikim İlişkileri https://www.birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-136-agustos-2000/2328/kuresellesen-turkiye-ekonomisinde-bolusum-ve-birikim-iliskileri/2502. (12.04.2020).

Yücesan- Özdemir, G. ve Özdemir, A. M. (2008) Sermayenin Adaleti, Ankara: Dipnot Yayınları.