Türkiye’de alkollü içki kültürü ve hanehalkı alkol harcamaları

Bu makalede Türkiye İstatistik Kurumu’nun tüketim harcamaları anketlerinin mikro verilerinden hareketle yaklasık 52 bin hanenin aylık alkol tüketim oran ve harcamaları sosyo ekonomik değiskenler ile olan korelasyonları çerçevesinde analiz edilmistir. Arastırmanın sonuçlarına göre Türkiye genelinde 1994 yılından 2006’ya kadar 12 yıl içinde hanelerin toplam yüzde 7,6`sı düzenli olarak alkol tüketmistir ve geri kalan yüzde 92`nin harcama kalemlerinde alkol yer almamaktadır. Alkol tüketimi 2000`li yıllardan itibaren artıs eğilimindedir. 2003 ile 2006 yılları arasında haneler alkollü içkilere dört yılda her ay ortalama 32 TL harcamıslardır. Özellikle gelir, eğitim durumu ve cinsiyet alkol tüketimi alıskanlık ve harcamalarında en etkili faktörlerdir. Diğer ülkelere oranla Türkiye`de alkol tüketimi düsük seviyededir. Sonuçların da gösterdiği gibi en yüksek %20`lik dilimde yer alan hanelerde bile alkol tüketim oranı %15’i geçmemektedir. Alkol tüketimi ve sigara alıskanlıkları birlikte değerlendirildiğinde Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye arasında ilginç sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde alkol tüketim alıskanlıkları hane düzeyinde en az %65-70, sigara alıskanlıkları da %10-15 civarındadır. Türkiye’de ise bu durumun tersi söz konusudur. Türkiye’de sigara alıskanlıkları haneler düzeyinde %60-65 iken alkol alıskanlıkları bu arastırma da ortaya çıktığı gibi en fazla %8’dir. Türkiye’de dini ve kültürel nedenler ile düsük olan alkol tüketiminin yerini sigara doldurmaktadır.

Alcoholic beverages culture and expenditure among Turkish householders

This paper analyzes the monthly alcohol consumption rates and expenditures of about 52,000 households within the framework of their correlations with socio-economic variables. According to the research results, 7.6 percent of the total households regularly consumed alcohol from 1994 to 2006 throughout Turkey. Alcohol consumption has been experiencing an upward trend since 2000s. Specifically income, education level, and being male are predominant factors in alcohol consumption habits and expenditures. Alcohol consumption in Turkey is lower compared to other countries. As shown by the results, alcohol consumption rate does not exceed 15% even in households from the highest 20% income quintile. When alcohol consumption and smoking habits are evaluated together, interesting results arise between the European Union Member States and Turkey. In European Union countries, the rate of alcohol consumption habits is at least 65-70% in households and smoking habits are around 10-15%. The opposite is valid for Turkey. Smoking habits in Turkey is at a rate of 60-65% in households, whereas the rate of alcohol habits is 8% at its highest as also revealed by this research. In Turkey, smoking replaces the alcohol consumption which is low due to religious and cultural reasons.

PDF

___

Alikasifoğlu M et al. 2004. “Alcohol drinking behaviors among Turkish Lise students. Turkish Journal of Pediatrics, 46(1):44–53.
Aydın, K. Bedlek, A. 2008. “Türkiye’de sigara ve alkol tüketimi alıskanlıklarındaki değismeler” 17. İstatistik Arastırma Sempozyumu Bildiriler Kitabi.
Aydın, Kemal. 2010. “Patterns of smoking habits and tobacco expenditure in Turkey” Turkish Journal of Public Health, 2010;8(1): 54-64.
Devlet İstatistik Enstitüsü (Statü Institute of Statistics). 1994 Hanehalkı Tüketim Harcamaları Sonuçları (Household Consumption Expenditure Survey Results 1994. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası. Ankara.
Ekuklu G et al. 2004. “Alcoholism prevalence and some relate factors in Edirne, Turkey”. Yonsei Medical Journal, 45(2):207–214.
Eurostat. 2010. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/home/
Kıran, S. Numan, K. Levent, A. Banu, S. Zühdü, S. Ferruh, A. 2006. “İs kazasına bağlı yaralanmalarda alkol kullanımı”, Bağımlılık Dergisi, 2006, Cilt: 7, Sayı: 3, s:123-128
OECD, 2010. http://www.ecosante.org/OCDEENG/812000.html
Sozen S., Tuzun B., Fincancı SK. 2007. “Correlation of traffic accident and alcohol concentration”. Journal of Traffic Medicine, 2000, 27(3–4):91–96. 12. Kalkan S et al. Acute methanol poisonings. http://www.ias.org.uk/btg/pdfs/general/btgprofiles.pdf
Türkiye İstatistik Kurumu. 2003 Hanehalkı Bütçe Anketi Veri Seti, T.C. Basbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2004. Hanehalkı Bütçe ve Tüketim Harcamaları Veri Seti” Ankara.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2005. Hanehalkı Bütçe ve Tüketim Harcamaları Veri Seti” Ankara.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2006. “Hanehalkı Bütçe Arastırması ve Tüketim Harcamaları veri Seti”, Ankara.
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK), 2010. http://www.tapdk.gov.tr/
Yesilay, 2009. “Yesilay alkol raporu”
http://www.yesilay.org.tr/Raporlar/2009_Alkol_Raporu.pdf
Yusuf Ziya Özcan and Kıvılcım Metin Özcan, “Determinants of Youth Smoking in Turkey, Substance Use and Misuse, Vol. 37(3), 313-336, 2002.
World Health Organization, Regional Office for Europe. 2004. (http://hfadb.who.dk/hfa,
World Health Organization, 2004. Country Profile. WHO Global Status Report on Alcohol 2004