2013

Farklı medeniyetlerin ve kültürlerin bir arada yasamasına örnek olarak Antakya

Makedonya Kralı Büyük İskender’in komutanlarından Selevkos I. Nikator, M.Ö. 300 yılında Selevkos Krallığı’nın baskenti olarak Antakya’yı kurdu. Böylece M.Ö. 300 yılında Selevkos Krallığı’nın baskenti olan Antakya, Antik Yunan kültürü ile Doğu kültürünün kesistiği merkez konumuna geldi ve Doğu’da önemli bir Helenistik merkez olarak Antikçağ’da dünyanın en önemli medeniyet merkezlerinden biri oldu. M.Ö.64 yılında Roma’nın meshur komutanlarından Pompei’nin Antakya’yı alarak Selevkos Krallığı’nı yıkmasıyla yıllarca Helenistik kültürün merkezi olan Antakya’da Latin kültürü de temsil edilmeye baslandı. Kudüs’te Hz. İsa’nın havarilerine yapılan baskıdan dolayı Havari Barnabas, Pavlos ve Petrus, Roma İmparatorluğunun dört büyük sehrinden biri olan Antakya’ya geldi. Böylece havarilerin Antakya’da putperestliği bırakarak Hz. İsa’nın öğretisini kabul eden büyük bir topluluk olustu. Bu topluluğa Antakya’da ilk kez ‘‘Hıristiyan’’ adı verildi. Hristiyan dini M.S. 35-40 yılları arasında Roma İmparatorluğu’nun doğusunda en büyük sehirlerden biri olan Antakya’dan Roma dünyasına yayıldı. Böylece Grek-Roma devlet anlayısı ile Hıristiyan inancının birlesmesiyle Antakya’da olusan bu kültürel yapı kültür ve medeniyetleri yüzyıllarca etkiledi. Bu kültürel yapı Antakya’nın M.S. 636 yılında İslâm hâkimiyetine girmesine kadar sehir hayatında önemli bir etkiye sahip oldu. Antakya’nın İslâm hâkimiyetine girmesi ile dokuz asırdan bu yana devam eden ve Roma İmparatorluğu Dönemi'nde ‘‘Doğunun Kraliçesi’’ olarak anılan, imparatorluğun doğu sınırında önemli bir askeri üs, bir kültür ve ticaret merkezi olan Antakya tarihinde bir dönem kapandı. Bunun yanında asırlar boyu Grek-Roma kültürü ve Hıristiyanlık ile yoğrulmus olan mahalli özelliklerin, Türk-İslâm Medeniyeti ile karısmasından meydana gelen bugünkü Türk- İslâm kenti karakterinin olusmasına neden olacak yeni ve uzun bir dönem açıldı.

Antioch as a sample of mingling with civilizations and interactions of different cultures

Antioch was founded in 300 B.C.as a capital city of Seleucid Kingdom by Seleucus Nicator I., who was the commander of Alexander the Great. Therefore, the city, being a capital city of Seleucid Kingdom, achieved the condition of civilizations with ancient Greek culture and the Eastern culture. Thus, Antioch was the centre of Hellenistic culture in the Eastern part of world. This city was invaded by one of the most important commanders of Roman Empire in 64 B.C. When Roman reign commenced in Antioch, the status of being an autonomous city was given to the city in Roman Empire. In Antioch history, one of the most eminent events during the reign of Emperor Caligula, disciple of the Jesus Christ saints, Barnabas, Pavlos and Petrus settled in the city to disseminate the Christianity. As a result of the missionary services performed by these saints, they could congregate a mass which was called for the first time as Christians in Antioch 35-40 A.D. From Antioch, Christianity spread throughout the Roman World. This formation had an important effect on the city life by the time Antioch was ruled by Muslims 636 A.D. In the era of Roman reing known as Queen of the East, Antioch started to be ruled by Muslims: a period ended in Antioch history in which it had been going on for nine centuries. Also a new and long period which makes today’s Turkish-Islam city character was formed, as a result of combining of local properties with Turkish-Islam civilization, which was mingled with Greek-Roman culture and Christianity for centuries, commenced.

PDF

___

Abu’l Farac, Gregory, Abu’l-Farac Tarihi (Çev.Ömer Rıza Doğrul) T.T.K Basımevi, Ankara,1999
Atiya, Aziz S, A History of Eastren Christiniaty, Methuen ltd. London,1968
Azimi, Azimi Tarihi (Çev.Ali Sevim),T.T.K. Yay. Ankara,1988
Bahadır, Gürhan, İslâm Fethinden Haçlılara Kadar Antakya ( M.S. 636-1100), Pegem Yay., Antakya, 2010
Barrow, R. H., Romalılar (Çev. E. Gürol), İstanbul, 1965
Belâzurî, Futûh el-Buldân (Çev. Mustafa Fayda), T.C. Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 2002
Bickerman, E., The Cambridge History of Iran; The Seleucid Period, Ed. Ehsan Yarshaster , 3.Vol. Cambridge Univ., Press, 1983
Bilhmeyer, K. - Tuchle, H., I. ve IV. Yüzyıllarda Hristiyanlık, (Çev. A. Güral), İstanbul, 1972
Brooks, E.W., ‘‘The Struggle with the Saracens (717-867)’’, Cambridge Medieval History, 4.Cilt
Burkitt, Francis Crowford, Early Eastern Christianity: St.Margaret’s lectures on the Syriac-Speaking Church, London, John Murray, 1904
Chranis, Peter, ‘‘Ethnic Changes in the Byzantine Empire in the Seventh Century’’, Dumbarton Oaks Papers, 13. Vol. 1959, 23-44.
Corvin, Virginia, St. Ignatus and Christianity in Antioch, Yale Univ. Press,1960
Çelik, Mehmet, Süryani Kilisesi Tarihi, Yaylacık Matbaası, İstanbul, 1987 D.S.Wallace-Hadrill, Christian Antioch: A study of Early Christian Thought in the East, Cambridge Univ. Pres, 1982
Downey, Glanville, A History of Antioch in Syria from Seleucus to the Arap Conquest, Princeton (New Jersey , Princeton Univ. Press )1961
Drijvers, H.J. W., Cult and Believes at Edessa, Leiden, 1980
Elçibey, Ebulfez, Tolunoğulları Devleti (868-905) (Çev. Selçuk Akın),Ötüken Yay., İstanbul, 1997
Eusebius , The History of the Church from Christ to Constantine, ( translated by G.A. Williamson), London, Penguin Books Ltd., 1965
Freen, W.H.C, The Rise of the Monophysite Movement;Chapters in the History of the
Church in the fifth and sixth Centuries, Cambridge ,Univ. Press,1979, s. 143
Ghewond, History of Ghewond (Translated by Zahen Arzoumanian), Philadelphia, 1982
Griffith, Sidney H., The Church in the Shadow of the Mosque (Christians and Muslims in the World of Islam), Princeton University Pres, New Jersey, 2008
Haddad, George, Aspect of Social life in Antioch in Hellenistic-Roman Period , Chicago, 1949
Haldon, John, Bizans Tarih Atlası ( Çev. Ali Özdamar), Kitap Yayınevi, İstanbul, 2007
Harrent, Albert, Antakya Akademisi (Çev. Vedii İlmen) Yaba Yay. İstanbul, 2003
Hayes, E. R., Urfa Akademisi (Çev. Yasar Günenç), Yaba Yay. İstanbul, 2005
Hitti, Philip K., History Of Syria; Including Lebaon and Palestine, Macmillan Co Ltd. London; 1951
İbn el-Aʻsem, Futûh, IV. Cilt, Kitabu’l-İlmiye, Lübnan, 1976
İbnu’l-Esîr, el-Kâmil fi’t-târîh ( Çev. Ahmet Ağırakça), Bahar Yay., İstanbul, 1987
Kaegi, Walter E., Bizans ve İlk İslâm Fetihleri (Çev.Mehmet Özay), Kaknüs Yay. İstanbul, 2000
Kayacı, Ahmet, Bağdat Okulu ve İslâm Düsüncesindeki Yeri, Üniversite Yayınları, İstanbul, 2004
Mansel, Arif Müfid, Ege ve Yunan Tarihi, T.T.K. Yay., 1994, Ankara
Muhammed Yusuf b. Tağriberdi, en-_____ucumu-z Zahire fi Muluki Mısır ve’l-Kahire, 3. Cilt, el-Muessetu’l Mısrıyyetu’l Amme telif ve taba ve’n nesr., Kahire, 1964
Ostrogorsky, George, Bizans Devleti Târihi, (Çev.Fikret Isıltan), T.T.K. Yay., Ankara, 1981
Öztürk, Levent, Asrı Saadet’ten Haçlı Seferlerine Kadar İslâm Toplumunda Hristiyanlar, İz Yayınevi, İstanbul, 1998
Saîd b. Batrîk (328/940), Kitabu’t-Tarihi’l-Mecmu ala’t-Tahkik ve’t-Tasdik, Tahkik: L. Cheikho-B. Carra de Vaux-H. Zayyat, Beyrut, 1909
Scylitzes, John, A Synopsis of Histories, (811-1057 A. D)(Translated by John Wortley), The Centre for Hellenic Civilization at the University of Manitoba, yayınlandı, Manitoba, 2000
Sebeos, The Armenian History Attributed to Sebeos, (Translated, with notes , by R.W. Thomson and Historical commentary by James Howard –Johnston), Liverpool University Press, Liverpool, 1999
Segal, Judah Benzion, Edessa (Urfa) Kutsal Sehir (Çev. Ahmet Arslan), İletisim Yay., İstanbul, 2002
Semseddin Mustafa b. Semseddin Ahmed el-Karahisarî; Ahter-i Kebir, Daru’t-Tıbaat-i Amire, H. 1312/M. 1885, İstanbul
Süryani Mihael, Süryani Mihael Vakâniyamesi, ( Türkçe terc.Hrant.D. Andreasyan), Ankara, 1944 (T.T.K. kütüphanesi No:44’de yayınlanmamıs tercüme)
Theophanes, The Chronicle of Theophanes Confessor: Byzantine and _____ear Eastern History, A.D. 284-813 (Translated by Cyril Mango and Roger Scott, Oxford University Press, 1997
Uçar, Sahin, Anadolu’da İslâm-Bizans Mücadelesi, İsaret Yay., İstanbul, 1990
Vâkidî, Futûh es-Sam, al warak.com
Yakup, Iğnatus, Târihu’l-Kenise, I. cilt. Beyrut. 1957
Yakut, Mu’cem el-Buldân, Kitabul İlmiye basımevi, Beyrut, tarihsiz