İMALAT İŞLETMELERİNDE ERGONOMİK RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ ÜZERİNE BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ

Fiziksel çevrenin insana uyumlaştırılması süreci olan ergonomi, iş ve iş yeri düzenleme çalışmalarının sistematik bir şekilde yürütülerek çalışanların aşırı zorlanmalar yüzünden yıpranmalarının önlemesini ve çalışan performansının en üst seviyeye çıkarılmasını amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, ergonomi uygulamalarının hem işveren hem de iş gören açısından olumlu faydalar sağlayacağını ve günümüzün ekonomik ve sosyal şartları düşünüldüğünde işletmelerde ergonominin öneminin giderek arttığını ifade etmek mümkündür. Bu çalışmada, imalat işletmelerinde ergonomi alanında yapılan çalışmaların değerlendirilmesi üzerine bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede, Ulusal literatürde imalat işletmelerinde ergonomik risk değerlendirme yöntemleri üzerine yapılmış çalışmalar bibliyometrik açıdan analiz edilmiştir. Çalışmaların belirlenmesi aşamasında, konuyla ilgili anahtar kelimeler kullanılarak sorgulamalar yapılmıştır. Sorgulamalar sonucunda ulaşılan çalışmalar, araştırma konusuyla ilişkili olup olmama durumlarına göre değerlendirilerek araştırma evreni oluşturulmuştur. Analiz aşamasında ise, çalışmalarda işlenen ergonomik faktörlerin neler olduğu, ergonomik risklerin değerlendirilmesinde hangi yöntemlerin kullanıldığı, yöntemlerin kullanım sıklıkları, uygulama yapılan sektörlerin neler olduğu, çalışmaların yıllara göre dağılımının nasıl olduğu şeklindeki sorulara cevaplar aranmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ergonomi üzerine yoğunlaşan araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

A Bibliometric Analysis on Ergonomic Risk Assessment Methods in Manufacturing Enterprises

Ergonomics, which is the process of adapting the physical environment to the human, aims to prevent the wear and tear of employees due to excessive stresses and to maximize employee performance. For this purpose, it can be stated that ergonomics applications will provide positive benefits for both employee and employer and considering today's economic and social conditions, the importance of ergonomics in enterprises is increasing. In this study, a research has been carried out on the evaluation of the studies on ergonomics in manufacturing enterprises. In this context, studies on risk assessment methods in the field of ergonomics in manufacturing enterprises in the national literature were analyzed bibliometrically. During the determination of the studies, inquiries were made using the relevant keywords. As a result of the investigations, the research universe was evaluated according to the status of the research. In the analysis phase, answers were asked to what are the ergonomic factors in the studies, what methods are used in the evaluation of ergonomic risks, the frequency of use of methods, what are the applied sectors, and the distribution of the studies according to the years. As a result of the analyzes, suggestions were made for the researchers who focused on ergonomics.

PDF

___

Çatı, K. ve Öcel, Ç. (2018). Türkiye’de pazarlama ile ilgili yayınlanan makalelerin bibliyometrik incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi Journal of Business Research-Turk, 10(3), 508-519.

Erkan, N. (2005). Ergonomi (9. b.). Ankara: MPM (Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları).

Hollnagel, E. (1997). Cognitive ergonomics: It's all in the mind. Ergonomics, 40(10), 1170-1182.

Hotamışlı, M. ve Efe, D. (2015). Duygusal zekâ ve liderlik ilişkisi bağlamındaki çalışmaların bibliyometrik analiz ile incelenmesi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 101-121.

Koç, S. ve Testik, Ö. M. (2016). Mobilya sektöründe yaşanan kas-iskelet sistemi risklerinin farklı değerlendirme metotları ile incelenmesi, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 27(2), 2-27.

Leka, S., Cox, T., Jain, A., Hassard, J., Ertel, M., Stilijanow, U. ve Petyx, C. (2008). Guidance on the European framework for psychosocial risk management: A resource for employers and worker representatives, Geneva: World Health Organization (WHO).

Neşeli, C. (2016). Ergonomik risk analiz yöntemlerinin karşılaştırılması ve bir kalıp imalat firmasında uygulanması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü.

Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation, 25 (4), 348-349.

Sabancı, A. (1999). Ergonomi. Adana: Baki Kitabevi.

Su, B.A. (2001). Ergonomi (1. b.). Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları.

Şimşek, M. (1994). Mühendislikte ergonomik faktörler. İstanbul: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yayını.

Thatcher, A. (2013). Green ergonomics: definition and scope. Ergonomics, 56(3), 389- 398.

URL-1:Docplayer. (2018, Ocak 20). Web: https://docplayer.biz.tr/10289129 Ergonomitanim- ve-genel-esaslar.html adresinden 12 Aralık 2018 tarihinde alınmıştır.

URL-2:Health and Safety Executive. (2010). What Are Psychosocial Risk Factors?, Web: http://www.hse.gov.uk/msd/mac/psychosocial.htm adresinden 12 Aralık 2018 tarihinde alınmıştır.