Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Devam Ettiği Okullardaki Sınıf Öğretmenlerinin Çokkültürlü Yeterlik Algıları ile Demokratik Değerleri Arasındaki İlişki

Bu araştırmanın amacı, yabancı uyruklu öğrencilerin devam ettiği okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin çokkültürlü yeterlik algıları ile demokratik değerlerinin belirlenmesi ve aralarında bir ilişkinin olup olmadığının incelenmesidir. Çalışmaya, 2015-2016 öğretim yılında, Trabzon, Rize, Giresun, Ordu ve Samsun il merkezlerinde yabancı uyruklu öğrencilerin devam ettiğiilkokullarda görev yapan 1980 sınıf öğretmeninden, gönüllülük ve yansızlık kuralına göre ölçeği doldurmayı kabul eden 499 sınıföğretmeni katılmıştır. Veriler, “Çok Kültürlü Yeterlik Algıları Ölçeği” ve “Demokratik Değerler Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırma sonucunda, yabancı uyruklu öğrencilerin devam ettiği okullarda görev yapan öğretmenlerin çokkültürlü yeterliklerininfarkındalık, bilgi ve beceri boyutlarında kendilerini “yeterli” algıladıkları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin demokratik değerlerin hak arama boyutu ile ilgili görüşleri “katılıyorum” düzeyinde; adalet, farklılıklara saygı ve eşitlik boyutlarıyla ilgili görüşleri ise “tamamen katılıyorum” düzeyinde benimsedikleri bulgusuna ulaşılmıştır. Katılımcı öğretmenlerin demokratik değerlerin adalet, farklılıklara saygı ve eşitlik boyutu ile ilgili görüşleri daha yüksek düzeyde benimsedikleri, hak arama boyutu ile ilgili görüşleri ise daha düşük düzeyde benimsedikleri anlaşılmıştır. Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algıları ile demokratik değerleri arasında pozitif yönde, orta düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Öğretmenlerin demokratik değerleri yükseldikçe çokkültürlü yeterlik algılarının da yükseldiği, demokratik değerleri düştükçe çokkültürlü yeterlik algılarının da düştüğü gözlenmiştir. Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algılarının yüksek düzeyde olmasının öğretmenlerin demokratik değerleri benimsemesi ile ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır.

The Relation Between Multicultural Competency Perceptions and Democratic Values of Primary Teachers at Schools That Foreigner Students Attend

The aim of this study is investigating the relatioship between multicultural competency perceptions and democratic values of the primary teachers at schools foreigner students attend. In the research, 499 primary teachers among 1980 teachers working at primary schools that foreigner students attend in Trabzon, Rize, Giresun, Ordu, Samsun provincial centers in 2015-2016 school year are included according to the volunteering and impartiality rules. The data is collected by using "Multicultural Competency Perceptions Scale" and “Democratic Values Scale". As a result of the study, it is found that the primary teachers at schools foreigner students attend perceive their multicultural competencies in awareness, knowledge and skills dimensions as "sufficient". Teachers opinions in seeking fairness dimension of democratic values is at the level of "I agree"; in justice, respect to the differences and equity dimensions are at the level of "completely agree". It is seen that, the participant teachers internalized the justice, respect to differences and equity dimensions of democratic values higher than the seeking fairness dimension. It is determined that there is a medium level relation, positively, between the multicultural competency perceptions and democratic values. It is observed that as the democratic values of teachers increase, their multicultural competencies perceptions increase; as democratic values decrease, multicultural competency perceptions decrease either. It is concluded that the reason of having higher multicultural competency perception is related to the internalizing the democratic values for teachers.

PDF

___

Yılmaz, K. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin sınıf yönetimi tarzları ile demokratik değerlere ilişkin görüşleri arasındaki ilişki. Journal of Values Education, 9(21).
Yeşil, R. (2002). Okul ve ailede insan hakları ve demokrasi eğitimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Yazıcı, S., Başol, G. ve Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitim tutumları: Bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 229-242.
Yazıcı, K. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 165-178.
Yazıcı, F., Pamuk, A. ve Yıldırım, T. (2016). Tarih öğretmen adaylarının çok kültürlülük ve yurtseverlik tutumları arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies, 11(9).
Yavuz, G. ve Anıl, D. (2010). Öğretmen adayları için çok kültürlü eğitime yönelik tutum ölçeği: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13, 1056-1062.
Valentin, S. (2006). Addressing diversity in teacher education programs. Education, 127(2), 196-202.
Uygun, S. ve Engin, G. (2014). Temel demokratik değerler ölçeği: bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5).
Türkan, A., Aydın, H., ve Üner, S. S. (2016). The relationship between Turkish teacher candidates' attitudes toward multicultural education and their epistemological beliefs. Elementary Online, 15(1), 148-159.
Türk Dil Kurumu. (2015). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tortop, H. S. (2014). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli ve çok kültürlü eğitime ilişkin tutumları. Journal of Gifted Education Research, 2(2), 16-26.
Toprak, G. (2008). Öğretmenlerin çok kültürlü tutum ölçeği’nin güvenirlik ve geçerlik çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Tonbuloğlu, B., Aslan, D. ve Aydın, H. (2014). Türk eğitim sisteminin çok kültürlülük bağlamında analizi ve öneriler. Eğitime Bakış, 10(29), 67-72.
Subaşı, Ş. (2013). Teacher candidates' preparedness for teaching in multicultural classrooms in the Viennese context (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Spiecker, B. ve Steutel, J. (2001). Multiculturalism, pillarization and liberal civic education in the Netherlands. International Journal of Educational Research, 35, 293-304.
Polat, S. (2012). Okul müdürlerinin çok kültürlülüğe ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (42), 334-343.
Özdemir, M. ve Dil, K. (2013). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitime yönelik tutumları: Çankırı ili örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 215-232
Oğuz, A. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik değerleri ile öğretme öğrenme anlayışları. Değerler Eğitimi Dergisi, 9(22), 139-160
Moller, J. (2006). Democratic schooling in Norway: Implications for leadership in practice. Leadership and Policy in Schools, 5(1), 53-69.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2008). Öğretmenlik yeterlikleri, öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). Öğretmen yetiştirme ve eğitimi genel müdürlüğü. Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Merey, Z., Kaymakçı, S. ve Kılıçoğlu, G. (2011). Öğrenci konseyi seçimlerinde sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik tutumları (Gazi üniversitesi örneği). Milli Eğitim Dergisi, 41(191), 191-208.
Malkoç, Ş. (2017). Açılış konuşması. IV. Uluslararası Ombudsmanlık Sempozyumu: Göç ve Mülteciler, Kamu Denetçiliği Kurumu. 21 Haziran 2017 tarihinde https://www.ombudsman.gov.tr/ adresinden erişildi.
Kymlicka, W. (2003). Multicultural citizenship: A liberal theory of minority rights. Oxford: Clarendon Press.
Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. ve Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Koçak, S. ve Özdemir, M. (2015). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumlarında kültürel zekânın rolü. İlköğretim Online, 14(4), 1352-1369.
Kıroğlu, K., Elma, C., Kesten, A. ve Egüz, Ş. (2012). Üniversitede demokratik bir değer olarak hoşgörü. Journal of Social Studies Education Research, 3(2), 86-104.
Kıncal, Y. R. (2007). Vatandaşlık bilgisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya, Y. ve Söylemez, M. (2014). Öğretmenlerin çok kültürlülük ve çok kültürlü eğitim hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 128-148.
Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Alkım Yayınevi.
Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Özkamalı, E. ve Dicle, A. N. (2006). Öğretmen adaylarında demokratik tutum, nevrotik eğilimler ve kendini gerçekleştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 149-158.
Karadağ, E., Baloğlu, N. ve Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan demokratik tutumları ile öğretmenlerin demokratik değerleri üzerine ilişkisel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 4(12), 65-82.
Karaçam, M. Ş. ve Koca, C. (2012). Beden eğitimi öğretmen adaylarının çok kültürlülük farkındalıkları. Spor Bilimleri Dergisi, 23(3), 089-103.
Haviland, W. A., Prins, H. E. L., Walrath, D. ve McBride, B. (2008). Kültürel antropoloji (İ. D. Erguvan Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Güven, A., Kaya, R. ve Aslan, H. (2014). Tarih öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Middle Eastern &African Journal of Educational Research, 12, 17-30
Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2008). Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi örneği). Milli Eğitim, 178, 44-64.
Gömleksiz, M. N. ve Çetintaş, S. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-14.
Giddens, A. (2005). Sosyoloji (C. Güzel, Ed.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
Ercoşkun, M. H. ve Nalçacı, A. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının empatik beceri ve demokratik tutumlarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 180, 204-215.
Eğinli, A. T. (2011). Kültürlerarası yeterliliğin kazanılmasında kültürel farklılık eğitimlerinin önemi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(35), 207-213.
Doytcheva, M. (2009). Çokkültürlülük (T. Akıncılar Onmuş, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Donnelly, C. (2004). Constructing the ethos of tolerance and respect in an integrated school: The role of teachers. British Educational Research Journal, 30(2), 263-27.
Demircioğlu, E. ve Özdemir, M. (2014). Pedagojik formasyon öğrencilerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 211-232.
Demir, S. ve Başarır, F. (2013). Çok kültürlü eğitim çerçevesinde öğretmen adaylarının özyeterlik algılarının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(1), 609-641.
Davies, L. (1999). Comparing definitions of democracy in education L. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 29(2), 127-140.
Çoban, A. E., Karaman, N. G. ve Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 125-131.
Çermik, H. (2013). Öğretmen adaylarının demokratik değerleri ve bu değerlerin bazı değişkenler açısından incelenmesi. NWSA: Education Sciences, 8(2), 261-274.
Coşkun, M. K. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (34), 33-44.
Coşkun, M. K. (2011). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin demokratik tutum düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 15(46), 65-73.
Cırık, T. (2014). İlkokul öğretmenlerinin çok kültürlü yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitsü, İstanbul.
Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P. ve Malone, P. S. (2006). Teachers' self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44(6), 473-490.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Büyükdüvenci, S. (1990). Demokrasi, eğitim ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23(2), 583-597
Bulut, C. ve Başbay, A. (2014). Öğretmenlerin çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 957-978.
Bulut, C. (2014). Öğretmenlerin çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
Brownell, M. T. ve Pajares, F. (1999). Teacher efficacy and perceived success in mainstream in gstudents with learning and behavior problems. Teacher Education and Special Education, 22(3), 154-164.
Blair, H. (2003). Jump-starting democrey: Adult civic education and democratic participation in three countries. Democratization, 10(1), 53-76.
Bennett, C. (2001). Genres of research in multicultural education. Review of Educational Research, 71(2), 171-217.
Başbay, A. ve Kağnıcı, Y. (2011). Çok kültürlü yeterlik algıları ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 199-212
Başarır, F., Sarı, M. ve Çetin, A. (2014). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitim algılarının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(2), 91-110
Başarır, F. (2012). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime ilişkin görüşlerinin ve öz-yeterlik algılarının değerlendirilmesi (Erciyes Üniversitesi Örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Barrington, J. M. (1981). From assimilation to cultural pluralism: A comparative analysis. Comparative Education, 17(1), 59-69.
Banks, J. A. (Ed.). (2009). The Routledge international companion to multicultural education. New York, NY: Routledge.
Banks, J. A. (1993). Multicultural education: Historical development, dimensions, and practice. Review of Research in Education, 19, 3-49.
Banks, J. A. (1991). Teaching strategies for ethnic studies. Boston: Allyn & Bacon
Banks, J. A. (1987). The social studies, ethnic diversity and social change. The Elementary School Journal, (Special Issue: Social Studies), 87(5), 531-543.
Banks, C. A. M. ve Banks, J. A. (1995). Equity pedagogy: An essential component of multicultural education. Theory into Practice, 34(3), 152-158.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
Bandura, A. (1995). Self-efficacy in changing societies. Cambridge University Press.
Aydemir, H. ve Aksoy, N. D. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin demokratik tutumlarının bazı değişkenlerle ilişkisi: Malatya örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 265-279
Anderson, N. B. (2000). Guidelines on multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. American Psychologist, 58(5), 377-402.
Akın, U. ve Özdemir, M. (2009). Öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Eğitim Bilimleri Fakültesi örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 183-198.
Abdullah, A. (2010). Examining pre-service teachers' understanding of multicultural education (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). University of Toledo. 25 Mayıs 2017 tarihinde http://utdr.utoledo.edu/theses-dissertations/772 adresinden erişildi.